Hiện tượng trăng xanh có phải hiện tượng hiếm?

(Kiến Thức) - Hiện tượng trăng xanh (Blue Moon) có phải là hiện tượng hiếm gặp không, tại sao lại có trăng xanh của mùa và trăng xanh của tháng?

Hỏi: Tôi được biết ngày 31/7 này sẽ xuất hiện hiện tượng trăng xanh (Blue Moon). Đây có phải là hiện tượng hiếm gặp không, tại sao lại có trăng xanh của mùa và trăng xanh của tháng? - Nguyễn Thùy Chi (Hà Nội).
Hien tuong trang xanh co phai hien tuong hiem?
 
Ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, Hội Thiên văn học Trẻ Việt Nam cho biết: Trăng xanh của mùa là để chỉ lần trăng tròn thứ ba trong số bốn lần trăng tròn của một mùa. Theo cách tính này, cứ khoảng 3 năm sẽ có một lần trăng xanh của mùa. Lần gần đây nhất là vào 20/8/2013 và lần tiếp theo là 21/5/2016. Trăng xanh của tháng là để chỉ lần trăng tròn thứ hai trong tháng dương lịch. 
Như chúng ta đều biết chu kỳ tuần trăng là 29,53 ngày. Vậy nên với những tháng có 30 hoặc 31 ngày nếu thời điểm trăng tròn rơi vào ngày mùng 1 thì ngày 30 hoặc 31 của tháng đó sẽ lặp lại pha này của Mặt trăng. Lần trăng tròn thứ hai của tháng sẽ được gọi là trăng xanh. Trăng xanh của tháng dễ xảy ra hơn trăng xanh của mùa, khoảng 2,5 năm sẽ xuất hiện 1 lần. 
Kết hợp cả hai cách định nghĩa trên thì cứ hơn 1 năm là có một lần trăng tròn được tính là trăng xanh, nên nó không hề hiếm. 

Trăng tròn sẽ xuất hiện hai lần trong tháng 7

Trong tháng 7 này, người dân sẽ được chiêm ngưỡng hai lần trăng tròn trong một tháng. Người ta gọi hiện tượng lạ này là "trăng xanh".

Theo VnExpress, những người yêu thiên văn sắp sửa được chiêm ngưỡng hiện tượng lạ "trăng xanh" đầu tiên sau gần hai năm, tức trăng tròn lần thứ hai trong một tháng. Theo UPI, tháng 7 này sẽ có hai lần trăng tròn, lần đầu hôm 2/7, còn lần thứ hai sẽ xuất hiện vào ngày cuối tháng 31/7.

"Blue moon" (trăng xanh) là thuật ngữ tiếng Anh dùng để gọi hiện tượng trăng tròn hai lần trong tháng, không có nghĩa mặt trăng phát ra ánh sáng màu xanh. Một số tài liệu ghi nhận trăng có màu xanh dương vào năm 1980 và 1991 do ô nhiễm không khí (các hạt bụi làm phân tán tia sáng xanh khiến chúng ta thấy mặt trăng có màu xanh).

Lần gần nhất "trăng xanh" xuất hiện vào cuối tháng 8/2012. Dự đoán, phải đến ba năm nữa, vào tháng 1/2015, những người yêu thiên văn trên thế giới mới được chiêm ngưỡng hiện tượng này lần nữa.

Trang tron se xuat hien hai lan trong thang 7
 Hiện tượng trăng xanh sẽ xuất hiện vào cuối tháng 7 này.

"Trăng xanh” tồn tại do tháng trong Công lịch không trùng khớp với tháng theo chu kỳ trăng. Thông thường mỗi năm có 12 kỳ trăng tròn tương ứng với 12 tháng. Nhưng do Mặt trăng quay quanh Trái đất trong 29,5 ngày; còn các tháng trong dương lịch có 30 hoặc 31 ngày nên mỗi năm dương lịch có nhiều hơn 11 ngày so với năm âm lịch. Vì thế sau khoảng 2-3 năm sẽ có một năm âm lịch với 13 tháng, tương ứng với 13 lần trăng tròn.

Mới đây, Trái đất cũng xảy ra hiện tượng có thêm 1 giây nhuận vào hôm nay 30/6. Theo đó, tất cả các đồng hồ trên thế giới sẽ được chèn thêm một giây vào phút cuối cùng của ngày này. Nguyên nhân là do trung bình thời gian để Trái đất thực hiện xong một vòng quay quanh Mặt trời là 86.400,002 giây trong khi theo phép nhân số học thì mỗi ngày có 86.400 giây.

Sự chậm trễ hai phần nghìn giây (0,002 giây) này là do lực phanh từ sức hút tương đối giữa Mặt trời, Mặt trăng, Trái đất và được bù một “giây nhuận” vào ngày 30/6/2015 (thời điểm giữa năm), ghi nhận trên VTC.