Mới đây, Trường Mầm Non 28 (thuộc UBND Phường Bình Quới, TP.HCM) đã công bố kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu "Cung cấp hàng hóa thực phẩm cho Trường Mầm Non 28". Theo đó, đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Thực Phẩm Phước Thọ với giá trị hợp đồng hơn 1,1 tỷ đồng. Đáng chú ý, gói thầu này được thực hiện theo hình thức "lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt", một quy trình không thường thấy đối với các gói thầu cung cấp thực phẩm cho trường học.

Hành trình "siêu tốc" của gói thầu thực phẩm 1,178 tỷ đồng

Theo các tài liệu mà PV Báo điện tử Tri thức & Cuộc sống có được, vào ngày 25/8/2025, bà Tô Thanh Thủy, Hiệu trưởng Trường Mầm Non 28, đã ký Quyết định số 07/QĐ-MN28 về việc phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho gói thầu cung cấp thực phẩm nói trên.

Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT) được phê duyệt dựa trên Tờ trình số 07/TTr-MN28 cùng ngày của Kế toán nhà trường. Cụ thể, giá gói thầu được xác định là 1.178.110.000 đồng (Một tỷ một trăm bảy mươi tám triệu một trăm mười nghìn đồng). Nguồn vốn để thực hiện gói thầu đến từ nguồn thu học sinh.

Trong KHLCNT, hình thức lựa chọn nhà thầu được xác định là "lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt", phương thức lựa chọn là "không áp dụng". Thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu là tháng 8/2025 và thời gian thực hiện hợp đồng là 12 tháng.

Chỉ 3 ngày sau khi KHLCNT được phê duyệt, vào ngày 28/8/2025, Hiệu trưởng Tô Thanh Thủy tiếp tục ký Quyết định số 56/QĐ-MN28 phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.

Theo đó, Công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Thực Phẩm Phước Thọ (địa chỉ tại số 61/12 Bình Giã, Phường Tân Bình, TP.HCM) là đơn vị được chỉ định thực hiện gói thầu. Giá trúng thầu bằng với giá gói thầu đã được phê duyệt trong KHLCNT, là 1.178.110.000 đồng. Giá này đã bao gồm thuế VAT và toàn bộ các chi phí cần thiết để thực hiện hợp đồng.

Như vậy, toàn bộ quá trình từ phê duyệt KHLCNT đến khi có kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu "Cung cấp hàng hóa thực phẩm cho Trường Mầm Non 28" chỉ diễn ra trong vòng 3 ngày.

Việc áp dụng hình thức "lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt" hay chỉ định thầu luôn là vấn đề được dư luận và các chuyên gia quan tâm, bởi nó tiềm ẩn nguy cơ làm giảm tính cạnh tranh, minh bạch so với hình thức đấu thầu rộng rãi.

Để làm rõ hơn về các quy định pháp luật liên quan, PV đã có cuộc trao đổi với Luật sư Võ Quang Vinh, Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long.

Phân tích dưới góc độ pháp lý, Luật sư Võ Quang Vinh cho biết, hoạt động đấu thầu hiện nay được điều chỉnh bởi Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn thi hành, trong đó có Nghị định số 214/2025/NĐ-CP của Chính phủ. Các văn bản này quy định rất chặt chẽ về các trường hợp được áp dụng chỉ định thầu hoặc lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt, nhằm đảm bảo việc sử dụng nguồn vốn (dù là ngân sách nhà nước hay các nguồn thu hợp pháp khác) phải đạt hiệu quả kinh tế cao nhất.

Luật sư Vinh cho biết: "Chỉ định thầu là một hình thức lựa chọn nhà thầu đặc thù, chỉ được áp dụng trong những trường hợp hạn hữu do pháp luật quy định. Mục đích của việc quy định các trường hợp cụ thể là để đáp ứng các yêu cầu cấp bách, khẩn cấp hoặc các điều kiện đặc thù mà việc tổ chức đấu thầu rộng rãi không thể đáp ứng được".

Cụ thể, tại Điều 78 Nghị định 214/2025/NĐ-CP đã liệt kê chi tiết các trường hợp được chỉ định thầu. Các trường hợp này có thể chia thành các nhóm chính như:

• Gói thầu có yêu cầu cấp bách, khẩn cấp: như để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố, hoặc các gói thầu phục vụ quốc phòng, an ninh.
• Gói thầu cần đẩy nhanh tiến độ theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.
• Gói thầu thuộc lĩnh vực chiến lược, công nghệ cao, chuyển đổi số đặc biệt.
• Gói thầu có giá trị trong hạn mức: như gói thầu thuộc dự toán mua sắm không hình thành dự án có giá không quá 500 triệu đồng; gói thầu hàng hóa thuộc dự án có giá không quá 02 tỷ đồng.
• Gói thầu có yêu cầu, điều kiện đặc thù: như mua sắm hàng hóa chỉ do một cơ sở sản xuất, cung cấp; mua bản quyền sở hữu trí tuệ; gói thầu liên quan đến bí mật nhà nước....

"Đối với một gói thầu cung cấp thực phẩm thông thường cho trường học, việc áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt cần được chủ đầu tư, ở đây là Trường Mầm Non 28, giải trình rõ ràng, thuyết phục rằng gói thầu này thuộc một trong các trường hợp đặc biệt mà pháp luật đã quy định. Việc này nhằm đảm bảo tuân thủ đúng tinh thần của Luật Đấu thầu là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế", Luật sư Vinh nhấn mạnh.

Cũng theo Luật sư Vinh, ngay cả khi được phép chỉ định thầu, chủ đầu tư vẫn phải tuân thủ quy trình chặt chẽ được quy định tại Điều 79 (Quy trình chỉ định thầu thông thường) và Điều 80 (Quy trình chỉ định thầu rút gọn) của Nghị định 214/2025/NĐ-CP. Quy trình này bao gồm các bước như lập, phê duyệt hồ sơ yêu cầu; xác định nhà thầu; đánh giá hồ sơ đề xuất và thương thảo; thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả.

Thị trường đấu thầu Việt Nam đang ngày càng hoàn thiện để hướng tới một môi trường cạnh tranh lành mạnh. Việc các chủ đầu tư tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật, đặc biệt trong việc lựa chọn hình thức đấu thầu, không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn góp phần xây dựng niềm tin, đảm bảo hiệu quả sử dụng các nguồn lực của xã hội.

Báo điện tử Tri thức & Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin./.