Vào tháng 11/2023, ông Mai Thành Chung - Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam công bố kết quả khai quật tại hang Đội 4, vùng lõi quần thể danh thắng Tam Chúc, thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, bao gồm việc phát hiện di cốt người niên đại 10.000 năm tuổi. Cuộc khai quật này do Viện Khảo cổ học thực hiện vào tháng 3/2023. Ảnh: Viện Khảo cổ học.
Theo ông Chung, trong cuộc khai quật lần thứ nhất hang đội 4 tại vùng lõi quần thể danh thắng Tam Chúc, tại hố khai quật H1 đã phát hiện 3 mộ táng của trẻ em và người trưởng thành. Ảnh: Vietnamnet.
Đây là dạng mộ cải táng và mộ song táng được chôn theo tư thế nằm co bó gối, có lịch sử cách ngày nay khoảng 10.000 năm. Từ hình thức mai táng theo tư thế bó gối, song táng, các chuyên gia nhận định di cốt thuộc thời kỳ văn hóa Hòa Bình (10.000 - 12.000 năm trước Công nguyên). Ảnh: Vietnamnet.
Chia sẻ với Tiền phong, PGS.TS Nguyễn Lân Cường cho biết thông tin về ngôi mộ song táng: “Mộ song táng của một thanh niên 17 - 20 tuổi và em bé gái khoảng 4 - 5 tuổi. Tôi cho rằng họ là anh em mà không phải cha con, bởi thanh niên đang nằm trong tư thế bó gối nhưng trong tay trái lại ôm đứa bé". Ảnh: Vietnamnet.
PGS.TS Nguyễn Lân Cường cho biết thêm: "Cả hai mất cùng thời điểm nên được chôn cùng nhau. Trong văn hóa Hòa Bình mộ theo tư thế nằm co một người rất nhiều nhưng trường hợp ôm nhau như vậy tôi chưa thấy bao giờ”. Ảnh: Vietnamnet.
Ngoài di cốt người có niên đại 10.000 năm tuổi, nhóm chuyên gia còn tìm thấy vỏ nhuyễn thể, xương răng các loài thú nhỏ, có thể là nguồn thức ăn của cư dân cổ, tại hố khai quật trên. Công cụ đá ở đây không lớn. Đặc điểm loại hình và kỹ thuật cho thấy hiện vật đá thuộc văn hóa Hòa Bình. Ảnh: Tiền phong.
Cũng trong đợt khai quật tháng 3/2023, Viện Khảo cổ học đã phát hiện dấu tích cổ sinh thời tiền sử và văn hóa vật chất (hóa thạch động vật và mảnh gốm vặn thừng màu nâu đỏ thuộc văn hóa Đông Sơn) tại hang Thung Na 1 và 3 ở thị trấn Ba Sao. Ảnh: Tiền phong.
Thêm nữa, nhóm khảo sát phát hiện một di tích giai đoạn tiền sơ sử trên đỉnh núi Lò Vôi gần khu vực Tam Quan ngoại chùa Tam Chúc. Trên đỉnh núi còn có nhiều vỏ nhuyễn thể biển cùng với ốc suối chặt trôn. Ảnh: Tiền phong.
Tại vị trí đỉnh núi với diện tích rộng khoảng 60m2, nhóm khảo sát phát hiện các mảnh miệng, mảnh thân của các đồ gốm nằm cùng với nhuyễn thể biển và nước ngọt. Kết quả khảo sát cho thấy, khu vực này tồn tại nhiều di tích có niên đại cuối thế Pleistonece tới Holocene muộn (cách đây 10.000 - 12.000 năm), được cư dân cổ sử dụng và cư trú trong nhiều thời kỳ. Ảnh: Tiền phong.
