Khi lòng tốt trở thành mục tiêu lừa đảo

Mới đây, Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP. Hồ Chí Minh chính thức phát đi cảnh báo về việc xuất hiện hàng loạt fanpage giả mạo mang tên “Răng Hàm Mặt Run”. Những trang này tự nhận là đơn vị tổ chức giải chạy thiện nguyện nhằm gây quỹ phẫu thuật nụ cười cho trẻ em, đồng thời kêu gọi người dân đăng ký tham gia bằng cách mua bib (số đăng ký tham gia) với lời hứa rằng mỗi bib sẽ đóng góp 50.000 đồng vào quỹ phẫu thuật nụ cười cho trẻ em.

Điều đáng nói là các fanpage này được thiết kế khá chuyên nghiệp: có logo bệnh viện, hình ảnh bác sĩ, bệnh nhân, và thậm chí là các bài viết cảm động về hành trình “chạy vì nụ cười”. Một số trang còn chạy quảng cáo Facebook để tiếp cận hàng ngàn người dùng, khiến nhiều người tin tưởng và chuyển tiền đăng ký.

Tuy nhiên, theo xác nhận từ đại diện bệnh viện, hiện tại không có bất kỳ giải chạy nào mang tên “Răng Hàm Mặt Run” được tổ chức. Tất cả các fanpage đang kêu gọi đăng ký đều là giả mạo, không liên quan đến bệnh viện. Bệnh viện đã báo cáo hành vi giả mạo lên Facebook, song các trang giả lập tức đổi đường dẫn để tránh bị xóa.

Trong số những nạn nhân của chiêu trò này có anh T. (ngụ tại quận Bình Thạnh, TP.HCM). Thấy quảng cáo giải chạy Răng Hàm Mặt Run trên mạng xã hội với mức phí tham gia chỉ vài trăm nghìn đồng nhưng được tặng áo, huy chương và giấy chứng nhận, anh T. đã nhanh chóng chuyển khoản. Tuy nhiên, sau nhiều tuần, anh không nhận được bất kỳ thông tin xác nhận nào, liên hệ lại thì fanpage đã bị xóa.

Một trường hợp khác là chị H. (ngụ tại Đồng Nai), vốn thường xuyên tham gia các giải chạy cộng đồng. Khi thấy lời mời tham gia giải chạy mang tên Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP.HCM, chị tin tưởng vì cho rằng đây là đơn vị uy tín. Chị H. đăng ký cho cả nhóm bạn 5 người với tổng số tiền hơn 3 triệu đồng. Nhưng sau đó, chị mới biết fanpage này là giả mạo, không hề liên quan đến bệnh viện.

Theo lãnh đạo Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP HCM, 2 kênh truyền thông chính thức của giải chạy do bệnh viện tổ chức là: website: https://www.rhm.run và fanpage: https://www.facebook.com/rhm.run. Chỉ tổ chức giải chạy trực tiếp (onsite), không tổ chức giải chạy, đi bộ trực tuyến (online). Bệnh viện không gửi tin nhắn riêng yêu cầu chuyển tiền hoặc thông tin cá nhân ngoài kênh chính thức.

Không chỉ riêng Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương, nhiều cơ sở y tế khác cũng đang trở thành nạn nhân của các chiêu trò giả mạo fanpage để kêu gọi từ thiện. Các đối tượng lừa đảo thường sao chép nội dung, hình ảnh từ fanpage chính thức, tạo ra những câu chuyện thương tâm, rồi kêu gọi cộng đồng chuyển tiền vào tài khoản cá nhân không rõ danh tính.

Lòng tốt cần được bảo vệ, cảnh giác là chìa khóa

Chuyên gia An ninh mạng Lê Phước Hòa, đồng sáng lập Dự án chống lừa đảo (chongluadao.vn) khuyến cáo người dân cần thận trọng khi tiếp nhận các thông tin kêu gọi từ thiện trên mạng xã hội: Các đối tượng lừa đảo này thường sử dụng hình ảnh và nội dung của các trường hợp thương tâm thực sự để tạo sự đồng cảm và kêu gọi quyên góp, nhưng lại sử dụng tài khoản cá nhân riêng để thu tiền. Mặc dù các trang mạng xã hội như Facebook đã quản lý và gỡ bỏ một số trường hợp vi phạm, nhưng vẫn còn nhiều trang giả mạo khác được tạo ra liên tục.

Về cách phòng ngừa, anh Hòa khuyến nghị người dân cần tỉnh táo, không tin tưởng mù quáng vào những thông tin trên mạng xã hội mà cần xác minh thông tin với các kênh chính thức của bệnh viện, như liên hệ trực tiếp hoặc qua số hotline. Đối với các cơ quan chức năng, bệnh viện và tổ chức an ninh mạng, cần tăng cường hợp tác để kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi lừa đảo này.

Anh Hòa cũng đề xuất các cơ quan có thẩm quyền nên đưa ra những nguyên tắc, quy định cụ thể đối với các nền tảng mạng xã hội trong việc quản lý và xử lý các trang giả mạo. Đồng thời, các địa phương, đoàn thể cũng cần tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân cách nhận diện và ứng phó với các hình thức lừa đảo trên mạng xã hội.

Tình hình lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng ngày càng phức tạp, khó lường với nhiều thủ đoạn mới, hết sức tinh vi. Để đấu tranh với các loại hình lừa đảo này, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân nên tìm hiểu kỹ về các hoạt động từ thiện và hỗ trợ trên mạng xã hội. Đây là một hiện trạng đáng lên án khi lợi dụng lòng tốt của những nhà hảo tâm để chuộc lợi, gây mất niềm tin của người dân đối với các hoạt động thiện nguyện thật.

“Do đó, để lòng tốt được trao gửi đúng chỗ, những người có tấm lòng thiện nguyện nên lựa chọn các quỹ, chương trình từ thiện do Nhà nước, đoàn thể, quỹ xã hội, quỹ từ thiện được cơ quan có thẩm quyền cấp phép đứng ra tổ chức. Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, cần báo cho cơ quan Công an gần nhất để kịp thời xử lý”, Cục An toàn thông tin khuyến cáo.

Trong thời đại số, lòng tốt của cộng đồng dễ bị lợi dụng nếu thiếu cảnh giác. Việc giả mạo danh nghĩa bệnh viện để lừa đảo không chỉ gây thiệt hại tài chính mà còn làm suy giảm niềm tin vào các hoạt động thiện nguyện chân chính. Đã đến lúc các cơ quan chức năng, nền tảng mạng xã hội và người dân cùng chung tay để bảo vệ lòng tin và sự tử tế.

Nếu bạn từng thấy fanpage nghi ngờ mạo danh bệnh viện, hãy báo cáo ngay để ngăn chặn hành vi trục lợi. Đừng để lòng tốt của chúng ta trở thành miếng mồi cho kẻ xấu.