Patriot – hệ thống phòng không tối tân bậc nhất của Mỹ (ảnh: NATO)
Patriot bắn nhầm?
Ngày 29/8/2024, Wall Street Journal đưa tin, một chiến đấu cơ F-16 do Mỹ viện trợ cho Ukraine bị bắn rơi. Hỏa lực dường như không bởi phía Nga.
Cùng ngày 29/8/2024, Bộ Tổng tham mưu Ukraine xác nhận thông tin chiếc F-16 bị bắn rơi 3 ngày trước đó, khi đang ngăn chặn một vụ tập kích bằng tên lửa của quân đội Nga.
“Một trong các máy bay F-16 bị mất liên lạc khi theo dõi mục tiêu. Máy bay sau đó được xác định đã rơi và phi công thiệt mạng”, Bộ Tổng tham mưu Ukraine thông báo.
Bộ tư lệnh Không quân Zakhid (Ukraine) cho biết, phi công lái F-16 thiệt mạng là Oleksii Mes.
Giới chức Ukraine đã mở cuộc điều tra vụ việc, nhưng đến nay chưa có kết quả.
Trong khi đó, hãng thông tấn TASS (Nga) dẫn lời nghị sĩ Ukraine Maryana Bezuglaya cho hay, chiếc F-16 bị hệ thống Patriot Mỹ viện trợ cho Ukraine bắn hạ.
“Theo thông tin của tôi, chiếc F-16 của phi công Ukraine đã bị hệ thống tên lửa phòng không Patriot bắn hạ do thiếu sự phối hợp giữa các đơn vị quân sự”, bà Bezuglaya bình luận trên Telegram.
Tiêm kích F-16 bốc cháy ở căn cứ không quân Bỉ (ảnh: VRT News)
Hệ thống phân biệt bạn – thù Link 16
Hôm 14/2, Wall Street Journal dẫn các nguồn thạo tin cho hay, vụ tiêm kích F-16 bị bắn rơi nhiều khả năng do các hệ thống Patriot (Mỹ viện trợ cho Ukraine) không được tích hợp phần miền liên kết dữ liệu chiến thuật Link 16.
Theo Wall Street Journal, Link 16 cung cấp thông tin thời gian thực về tất cả các vũ khí chiến đấu của “phe ta” trên chiến trường, bao gồm máy bay, chiến đấu cơ, UAV, đơn vị mặt đất, vũ khí phòng không và tổ chỉ huy. Hệ thống này giúp Patriot phân biệt địch – ta và giảm rủi ro cho các phi công.
Các tổ hợp Patriot đầu tiên được Mỹ gửi cho Ukraine vào tháng 4/2023. Tháng 8/2024, Mỹ bắt đầu cung cấp F-16 cho Ukraine.
Dariia Kaleniuk – Giám đốc Trung tâm hành động chống tham nhũng Ukraine – cho hay, một số tổ hợp Patriot Mỹ gửi đến Ukraine không được tích hợp phần mềm Link 16.
Ban đầu, không ai nghĩ Ukraine sẽ nhận được những chiếc F-16. Và sau khi Mỹ đã chấp thuận (chuyển giao F-16), thì vấn đề đối với các tổ hợp Patriot cũng “không được khắc phục”, bà Kaleniuk cho hay.
Theo Wall Street Journal, Link 16 là phần mềm “nhạy cảm” đến mức Mỹ không muốn cung cấp cho Ukraine.
Theo các nguồn tin của Wall Street Journal, Mỹ đang tìm cách giải quyết thiếu sót về nhận diện phòng không trên các tổ hợp Patriot ở Ukraine. Trước khi vấn đề được khắc phục, tiêm kích F-16 ở Ukraine bị hạn chế bay.