Ông Trump (phải) và ông Zelensky trong cuộc gặp tại Nhà Trắng vào cuối tháng 2/2025. Ảnh: Getty
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cảnh báo khi thấy ông Zelensky có dấu hiệu từ chối bản đề xuất mới nhất của thỏa thuận khoáng sản do Washington đưa ra.
"Ông ấy đang cố rút khỏi thỏa thuận đất hiếm. Nếu làm vậy, ông ấy sẽ gặp vấn đề lớn”, Reuters dẫn lời ông Trump phát biểu với báo giới ngày 30/3.
Bên cạnh đó, ông Trump cũng nhấn mạnh, Ukraine nên từ bỏ ý định gia nhập NATO, một quan điểm mà ông vẫn cho rằng có liên quan đến căng thẳng giữa Ukraine và Nga. Moscow lâu nay phản đối việc mở rộng NATO về phía đông, coi đó là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia.
"Ông ấy muốn gia nhập NATO, nhưng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra”, ông Trump tuyên bố, đồng thời khẳng định rằng ngay cả ông Zelensky "cũng hiểu điều đó”.
Theo Reuters, đề xuất mới nhất của thỏa thuận khoáng sản có điều kiện khắt khe hơn so với bản trước đó. Theo đó, Mỹ sẽ thu hồi toàn bộ viện trợ đã cung cấp cho Ukraine từ năm 2022, đồng thời áp dụng mức lãi suất 4% mỗi năm trên tổng số tiền này.
Số tiền lãi sẽ cộng dồn theo từng năm, khiến khoản nợ ngày càng tăng nếu chưa được hoàn trả. Trước khi có thể tiếp cận bất kỳ lợi nhuận nào từ quỹ khai thác khoáng sản chung với Mỹ, Ukraine phải thanh toán đầy đủ cả khoản viện trợ gốc và lãi suất phát sinh.
Dữ liệu từ Viện Kiel của Đức cho thấy Mỹ đã phân bổ hơn 123 tỷ USD viện trợ quân sự và tài chính cho Ukraine kể từ năm 2022. Tuy nhiên, ông Trump cho rằng con số thực tế mà Washington đã chi vượt quá 300 tỷ USD.
Ông Trump nhiều lần nhấn mạnh, Ukraine cần hoàn trả khoản viện trợ mà Washington đã cung cấp (theo lời ông Trump là hơn 300 tỷ USD), thông qua tài nguyên khoáng sản của Kiev, đặc biệt là đất hiếm. Một thỏa thuận dự kiến được ký vào đầu tháng 3/2025 nhưng đã bị tạm hoãn sau khi ông Zelensky có cuộc tranh cãi công khai với ông Trump và Phó Tổng thống J.D. Vance tại Phòng Bầu dục vào ngày 28/2.
Sau sự kiện này, ông Zelensky đã thể hiện thiện chí quay lại bàn đàm phán, nhưng vẫn khẳng định rằng Ukraine không có nghĩa vụ hoàn trả viện trợ cho Washington.
Ngày 28/3, ông Zelensky xác nhận, Ukraine đã nhận được bản đề xuất mới nhưng cho rằng "có nhiều điều khoản chưa từng được thảo luận trước đó, và một số điều khoản từng bị bác bỏ”.