Tổng thống Mỹ Donald Trump làm việc ở Nhà Trắng vào ngày 6/3/2025.
Tuyên bố mới của ông Trump
Phát biểu tại Phòng Bầu dục hôm 31/3, ông Trump nói: "Tôi muốn thấy ông ấy (Putin) đạt được một thỏa thuận, để chúng ta có thể chấm dứt tình trạng xung đột tồi tệ ở Ukraine. Tôi muốn đảm bảo rằng ông ấy sẽ làm điều đó, và tôi nghĩ là ông ấy sẽ làm. Tôi không muốn áp thuế bổ sung lên dầu của ông ấy. Nhưng tôi nghĩ, đó là điều tôi sẽ làm nếu cảm thấy ông ấy không thực hiện trách nhiệm của mình”.
Đây là tuyên bố mới nhất của ông Trump về Nga và xung đột ở Ukraine. Trước đó, ông từng đề xuất mức thuế 25% đối với toàn bộ dầu mỏ Nga và có thể lên tới 50%, bao gồm áp thuế bổ sung. Tuy nhiên, quan hệ thương mại giữa Mỹ và Nga đã giảm xuống mức thấp kỷ lục do các lệnh trừng phạt từ Washington và đồng minh sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukraine. Mặt khác, ông Trump vẫn để ngỏ khả năng Mỹ nối lại hợp tác thương mại với Moscow.
Trong cuộc họp báo, thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết ông Trump đã bày tỏ "sự không hài lòng" với cả Nga và Ukraine. Ông Trump cũng tỏ ra thất vọng về tiến trình đàm phán về một thỏa thuận khoáng sản với Ukraine.
Thị trường dầu mỏ không bị ảnh hưởng mạnh
Mặc dù lời cảnh báo Nga của ông Trump có thể tác động lớn đến thị trường dầu mỏ nếu được thực thi, nhưng phản ứng của thị trường lại khá dè dặt. Các chuyên gia cho rằng đây có thể chỉ là một trong những "quân bài" của ông Trump trong đàm phán với Nga, theo Reuters.
Chuyên gia năng lượng Adi Imsirovic nhận định: "Ông Trump thường xuyên thay đổi quan điểm, khiến thị trường khó theo kịp. Giờ đây, thị trường không còn tin vào các tuyên bố đó nữa, trừ khi chúng thực sự có tác động”.
Hôm thứ Hai, giá dầu Brent tăng nhẹ 1,4%, đạt mức hơn 74 USD/thùng, sau khi chạm đáy gần 68 USD vào đầu tháng 3. Nhà môi giới dầu mỏ David Goldman cho biết: "Giá dầu sẽ tiếp tục biến động theo những tuyên bố của ông Trump, nhưng trong bối cảnh rộng hơn, thị trường dường như đang đi ngang”.
Nhân tố quyết định
Các nhà phân tích hoài nghi về khả năng ông Trump siết chặt trừng phạt dầu mỏ Nga. Ảnh: Reuters.
Nếu Mỹ thực sự áp thuế đối với dầu mỏ Nga, tác động lớn nhất sẽ phụ thuộc vào phản ứng của Trung Quốc và Ấn Độ, hai khách hàng lớn nhất của Nga.
Sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukraine năm 2022, Ấn Độ đã vượt qua Trung Quốc để trở thành nhà nhập khẩu dầu mỏ Nga lớn nhất. Năm 2024, dầu Nga chiếm khoảng 35% tổng lượng dầu nhập khẩu của Ấn Độ, khiến New Delhi trở thành một thị trường quan trọng đối với Moscow.
Tuy nhiên, một quan chức ngành lọc dầu Ấn Độ cho biết lời cảnh báo từ ông Trump đã khiến các nhà nhập khẩu Ấn Độ lo ngại và có thể phải điều chỉnh kế hoạch mua dầu. "Chúng tôi đã ký hợp đồng mua dầu cho tháng 4 và tháng 5, nhưng giờ đây có thêm nhiều rủi ro”, quan chức này cho biết.
Các công ty dầu khí nhà nước Trung Quốc cũng tỏ ra thận trọng hơn. Một số công ty lớn như Sinopec và Zhenhua Oil đã tạm dừng mua hàng, trong khi một số công ty khác giảm khối lượng nhập khẩu do lo ngại các biện pháp trừng phạt từ Mỹ. Tuy nhiên, phần lớn dầu Nga vẫn được các nhà máy lọc dầu tư nhân Trung Quốc mua vào, do ít bị ảnh hưởng bởi hệ thống tài chính Mỹ.
Khả năng thực thi còn bỏ ngỏ
Giới phân tích nhận định nếu thuế trừng phạt được áp dụng, điều quan trọng là mức độ thực thi của Washington và phản ứng của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC). Một số chuyên gia cho rằng Mỹ có thể áp dụng cách tiếp cận tương tự như lệnh trừng phạt dầu Venezuela gần đây, nhưng các bên liên quan có thể tìm cách lách luật.
Trung Quốc từng tuyên bố hợp tác dầu khí với Nga là vấn đề song phương và không chịu tác động từ bên thứ ba. Bộ Ngoại giao Ấn Độ chưa đưa ra bình luận về tuyên bố của ông Trump.
Nhìn chung, dù lời đe dọa của ông Trump gây chú ý, nhưng phản ứng của thị trường và các nước nhập khẩu lớn cho thấy họ vẫn thận trọng và chờ đợi những động thái cụ thể hơn từ Washington.