Binh sĩ Hàn Quốc có mặt ở tòa nhà Quốc hội sau khi ông Yoon ban bố lệnh thiết quân luật. Ảnh: AFP.
Lệnh thiết quân luật: Bất ngờ và tranh cãi
Tổng thống Yoon Suk Yeol đã khiến nhiều người sửng sốt khi ban hành lệnh thiết quân luật với lý do bảo vệ đất nước khỏi các "thế lực ủng hộ Triều Tiên”. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1980, một tổng thống thực thi biện pháp mạnh mẽ như vậy trong bối cảnh không có chiến tranh hoặc khủng hoảng quân sự lớn.
Lệnh thiết quân luật ngay lập tức làm dấy lên làn sóng phẫn nộ từ người dân. Hàng nghìn người đã đổ xuống đường tại Seoul để phản đối, yêu cầu bắt giữ Tổng thống Yoon. Các khẩu hiệu như “ngăn chặn độc tài” hay “Yoon Suk Yeol phản bội dân tộc” xuất hiện khắp nơi.
Quốc hội Hàn Quốc, dưới sự kiểm soát của phe đối lập, cũng nhanh chóng triệu tập phiên họp khẩn dù quân đội cố gắng ngăn cản theo mệnh lệnh của ông Yoon.
Người dân Hàn Quốc biểu tình phản đối lệnh thiết quân luật của ông Yoon. Ảnh: NYT.
Với sự đồng thuận gần như tuyệt đối, các nghị sĩ đã bỏ phiếu bác bỏ lệnh thiết quân luật chỉ trong vài giờ. Trước áp lực mạnh mẽ, ông Yoon buộc phải tuyên bố dỡ bỏ lệnh này.
Nguyên nhân sâu xa
Theo tờ New York Times (NYT), sự kiện ngày 3/12 là đỉnh điểm của những mâu thuẫn chính trị kéo dài suốt hai năm qua. Ông Yoon Suk Yeol, người đắc cử Tổng thống năm 2022 với cách biệt sít sao 0,8%, đã đối mặt với nhiều thách thức ngay từ khi nhậm chức.
Ngay từ đầu, ông đã không có sự ủng hộ của đa số trong Quốc hội khi phe đối lập, đứng đầu bởi ông Lee Jae-myung, giành quyền kiểm soát. Trong cuộc bầu cử Quốc hội diễn ra vào tháng 4/2024, phe đối lập càng giành thêm ghế, khiến các quyết sách của ông Yoon không có cách nào được thông qua.
Các chính sách quan trọng của ông, từ cắt giảm thuế doanh nghiệp, cải cách hệ thống lương hưu đến giảm giá nhà ở, đều bị Quốc hội phủ quyết.
Thêm vào đó, tỷ lệ tín nhiệm của ông Yoon luôn ở mức thấp do những bê bối liên quan đến gia đình, đặc biệt là vợ ông, bà Kim Keon-hee. Một sự kiện gây chấn động khác là vụ thảm kịch Halloween tại Itaewon vào năm 2022, khiến hàng trăm người thiệt mạng, làm dấy lên sự phẫn nộ của người dân về cách chính phủ xử lý khủng hoảng.
Ông Yoon tuyên thệ nhậm chức năm 2022. Ảnh: NYT.
Những căng thẳng chính trị leo thang khi phe đối lập gọi ông Yoon là “kẻ độc tài” và cáo buộc ông đẩy đất nước vào nguy cơ lạm quyền. Đáp lại, ông Yoon cáo buộc phe đối lập “ủng hộ Triều Tiên”.
Phản ứng từ xã hội
Quyết định ban hành lệnh thiết quân luật của ông Yoon không chỉ làm dấy lên làn sóng phản đối từ các nhà lập pháp, mà còn khiến người dân Hàn Quốc lo ngại về nguy cơ quay lại thời kỳ quân sự.
Một số nhà quan sát nhận định, động thái của ông Yoon là nhằm thách thức Quốc hội, nơi phe đối lập đang tìm cách luận tội nhiều quan chức trong chính quyền của ông. Trong bài phát biểu khi công bố lệnh thiết quân luật, ông Yoon tuyên bố: “Quốc hội, thay vì là nền tảng của nền dân chủ tự do, đã trở thành thế lực phá hủy nó.”
Tuy nhiên, áp lực từ dư luận quá lớn đã buộc ông Yoon phải nhượng bộ khi thông báo dỡ bỏ lệnh thiết quân luật. Ông Lee Jae-myung, lãnh đạo phe đối lập, lên án hành động của Tổng thống là “phản bội người dân” và kêu gọi ông Yoon từ chức.
Tương lai đầy bất định
Dù đã rút lại lệnh thiết quân luật, hậu quả chính trị mà sự kiện này để lại ở Hàn Quốc là không nhỏ. Tỷ lệ tín nhiệm của ông Yoon được dự báo sẽ tiếp tục sụt giảm, trong khi các mâu thuẫn với Quốc hội ngày càng gay gắt.
Theo giới phân tích, sự kiện này còn làm sâu sắc thêm những rạn nứt trong xã hội Hàn Quốc, nơi bất bình đẳng kinh tế và phân cực chính trị đã trở thành vấn đề nhức nhối. Đặc biệt, người trẻ ngày càng mất niềm tin vào chính trị, khi họ đối mặt với giá nhà đất tăng vọt, thất nghiệp cao và tương lai bất định.
Trong bài phát biểu sau khi dỡ bỏ lệnh thiết quân luật, ông Yoon kêu gọi Quốc hội “ngừng ngay các hành vi phá hoại,” đồng thời khẳng định sẽ “cải tổ cách chính phủ hoạt động.” Nhưng với tình hình hiện tại, những lời kêu gọi này khó có thể làm dịu đi căng thẳng chính trị đang âm ỉ.