Việc công bố dự báo tài chính (guidance) là một phần bình thường trong hoạt động kinh doanh, nhằm giúp nhà đầu tư định hình triển vọng doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, ngày càng nhiều công ty Mỹ tuyên bố “tạm dừng công bố dự báo” do ảnh hưởng từ những chính sách thuế quan không ổn định mà chính quyền Tổng thống Trump đang triển khai.
Cuộc chiến thuế quan với hàng loạt quốc gia – dù đã được tạm hoãn 90 ngày kể từ tháng 4 – vẫn khiến doanh nghiệp không dám chắc tương lai ra sao. Việc thiếu thông tin cụ thể về mức thuế áp dụng, thời điểm áp dụng hay đối tượng bị ảnh hưởng khiến các tập đoàn khó lòng xây dựng kế hoạch kinh doanh dài hạn.
Việc ngừng công bố dự báo khiến giới phân tích tài chính gặp khó khăn, bởi những bản dự báo này thường là cơ sở để đánh giá sức khỏe doanh nghiệp và dự đoán tình hình kinh tế chung. Tình trạng này từng xảy ra trong giai đoạn phong tỏa vì đại dịch Covid-19, khi doanh nghiệp không dám đưa ra số liệu vì sợ sai lệch với thực tế diễn biến quá nhanh.
Giờ đây, cuộc chiến thuế quan được ví như một “cú sốc chuỗi cung ứng” mới, gây ra sự thiếu chắc chắn tương tự như thời kỳ đại dịch, nhưng lại không có sự hỗ trợ tài chính như trước đây.
Nhiều cái tên lớn trong các ngành khác nhau đã lên tiếng. Tập đoàn ô tô Stellantis – chủ sở hữu các thương hiệu như Jeep và Dodge – thông báo họ không thể tiếp tục duy trì dự báo tăng trưởng lợi nhuận trong năm nay vì “khó xác định tác động của chính sách thuế đang biến động”.
General Motors cũng không còn giữ cam kết tăng lợi nhuận năm 2025 như đã từng công bố, với lý do chưa lường trước được ảnh hưởng của các mức thuế mới. Ngay cả hãng xe Đức Mercedes-Benz cũng tuyên bố tạm dừng dự báo tài chính.
Trong lĩnh vực công nghệ, cổ phiếu của mạng xã hội Snap đã sụt giảm tới 14% sau khi công ty này thông báo sẽ không công bố dự báo cho quý II do lo ngại tình hình kinh tế vĩ mô ảnh hưởng đến doanh thu quảng cáo.
Ngành hàng không – từng hồi phục mạnh sau đại dịch – nay cũng gặp khó. Các hãng như American Airlines, Delta, Southwest và Alaska Air đều đã rút lại dự báo tài chính cho cả năm. CEO Delta thậm chí cảnh báo kinh tế Mỹ có thể rơi vào suy thoái do người tiêu dùng có xu hướng cắt giảm chi tiêu cho du lịch.
Thuế quan của ông Trump khiến doanh nghiệp hoang mang
Tại sao “tạm ngừng dự báo” lại là dấu hiệu nghiêm trọng?
Việc nhiều công ty rút lại dự báo cho thấy mức độ lo ngại ngày càng lớn của khu vực doanh nghiệp trước các yếu tố khó đoán định từ chính sách thương mại và thị trường tiêu dùng. Những doanh nghiệp phục vụ đối tượng khách hàng thu nhập thấp đang ghi nhận dấu hiệu giảm chi tiêu rõ rệt – điều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu trong các quý tới.
UPS, hãng chuyển phát lớn nhất nước Mỹ, tuy chưa ngừng công bố dự báo nhưng cũng cảnh báo điều đó có thể xảy ra sớm. CEO Carol Tome cho biết niềm tin tiêu dùng đang yếu hơn so với đầu năm, và mọi chính sách thuế cuối cùng đều sẽ ảnh hưởng tới người tiêu dùng Mỹ.
Sự dè dặt của người tiêu dùng là phản ứng dây chuyền từ sự không chắc chắn mà doanh nghiệp đang đối mặt. Các doanh nghiệp lớn, vốn từng có khả năng ứng phó tốt với biến động, giờ đây cũng phải lùi bước – càng cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình hình hiện tại.
Theo ông Paul Beland – Giám đốc nghiên cứu toàn cầu của CFRA – việc doanh nghiệp ngừng công bố dự báo là “vấn đề rất nghiêm trọng”. Hành động này làm tăng mạnh sự không chắc chắn và phản ánh lo ngại sâu sắc trong nội tại doanh nghiệp.
Dù định giá cổ phiếu trên sàn S&P 500 vẫn ở mức cao, nhưng kỳ vọng về tăng trưởng lợi nhuận đã liên tục giảm trong 6 tháng qua. Beland so sánh tình hình hiện tại với thời kỳ cao điểm của đại dịch Covid-19, khi doanh nghiệp cũng gặp cú sốc về chuỗi cung ứng.
Tuy nhiên, khác biệt lớn là thời kỳ đại dịch còn có các biện pháp hỗ trợ tài chính mạnh mẽ như in tiền hay phát hành gói kích thích. Hiện tại, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn đang kiên quyết chống lạm phát, còn chính phủ thì tập trung cắt giảm thâm hụt ngân sách – khiến doanh nghiệp không có “phao cứu sinh” như trước.
Liệu đây có phải là chỉ dấu cho một cuộc suy thoái kinh tế?
Việc doanh nghiệp lớn liên tiếp ngừng hoặc điều chỉnh dự báo, kết hợp với tâm lý tiêu dùng suy yếu, là những tín hiệu tiêu cực cho triển vọng kinh tế Mỹ trong nửa cuối năm. Cuộc chiến thuế quan không chỉ làm xáo trộn chiến lược kinh doanh mà còn tạo ra hiệu ứng domino lên tâm lý thị trường và người tiêu dùng.
Mặc dù chưa thể khẳng định một cuộc suy thoái đang đến gần, nhưng những chỉ dấu hiện tại đòi hỏi cả doanh nghiệp và chính phủ phải có những bước đi linh hoạt và kịp thời để giảm thiểu rủi ro. Nếu tình trạng “chờ xem” kéo dài, nền kinh tế có thể rơi vào trạng thái trì trệ – điều từng được chứng kiến trong giai đoạn đầu đại dịch.