Cây choại và cây mua là hai loài cây bụi thường sinh trưởng và phát triển dưới tán rừng tràm U Minh Hạ (Cà Mau). Khi mùa mưa bắt đầu, những loài này sinh trưởng mạnh mẽ, với chồi non, hoa nở.
Đọt choại (một loài cây họ dương xỉ) khi còn non sẽ bung ra như dấu chấm hỏi, giòn mềm, từ lâu đã được xem như loại rau làm thực phẩm chế biến nhiều món ăn.
Với người dân xứ rừng U Minh Hạ, đọt choại được hái ăn kèm trong món lẩu mắm, luộc chấm với các món kho, giờ đây còn thêm món gỏi với hoa mua.
Cây mua là loài cây dại thường mọc ở những nơi ít ánh sáng dưới tán rừng hoặc ven các bờ kênh, bãi hoang, có ở hầu hết vùng miền trên cả nước. Hoa mua có nhiều loại, nhiều màu nhưng chủ yếu màu tím.
Hoa mua thường nở rộ vào những buổi sáng hoặc sau mưa của mùa hạ. Hoa mua có vị thơm nhẹ, ăn vào có vị chát nên việc kết hợp hoa mua, đọt choại với các loại thịt, cá, tôm sẽ giúp cho người ăn không bị ngán.
Chị Ngô Huỳnh Trang (ngụ xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời, Cà Mau) cho biết thành phần của gỏi cuốn gồm hoa mua, đọt choại, tôm, bánh phồng tôm luộc để thay cho bún… Tất cả đều là các sản vật đặc trưng của vùng đất U Minh Hạ.
Khi làm gỏi cuốn, hoa mua chỉ cần rửa sạch, còn đọt choại phải luộc chín kết hợp với tôm, thịt và đặc biệt là trong gỏi cuốn phải có thêm bánh phồng tôm luộc để giữ được nguyên hương vị.
Món nước chấm được làm từ trái hoa mua lên men kết hợp với mật ong rừng. Tất cả tạo cho người ăn một cảm giác thơm ngon khó tả.
Anh Ngô Huỳnh Đảm, thực khách ở TP. Cà Mau chia sẻ: “Khi mình ăn gỏi cuốn hoa mua có độ dai của bánh phồng tôm, vị chát nhẹ của hoa mua, chua nhẹ của xoài, mát của rau sống, rau thơm tạo nên vị khác lạ. Đặc biệt, nước chấm có kết hợp giữa hoa, trái mua và mật ong, đậu phộng, rất lạ miệng”.
Dù chỉ là món gỏi cuốn đơn sơ kết hợp hài hòa các loại cây, hoa có sẵn ở xứ rừng, nhưng gỏi cuốn hoa mua đã chinh phục được rất nhiều thực khách trong dịp Festival tôm được tổ chức tại TP. Cà Mau vừa qua.
