Văn phòng Chính phủ vừa có công văn số 1173/VPCP – CN thông báo ý kiến chỉ đạo Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng liên quan đến dự án tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân.
Tiếp tục hay dừng lại?
Theo đó, Phó Thủ tướng giao Bộ GTVT nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính liên quan đến phương án sử dụng vật tư, thiết bị đã mua sắm nhưng chưa sử dụng vào công trình thuộc Dự án tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân; đồng thời khẩn trương báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định phương án triển khai Dự án theo hướng tiếp tục, dừng hoặc kết thúc.
Cuối tháng 1/2020, Bộ Tài chính đã có văn bản số 06/TTr-BTC ngày 31/1 về phương án sử dụng vật tư, thiết bị đã mua sắm nhưng chưa sử dụng vào công trình thuộc Dự án.
Ga Hạ Long cả ngày đón một chuyến tàu vài ba hành khách. (Ảnh Lê Cường)
Tại công văn số 06/TTr–BTC, Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT trên cơ sở đánh giá các yếu tố hiệu quả, báo cáo cấp thẩm quyền quyết định phương án tiếp tục triển khai hay dừng hoặc kết thúc Dự án tuyến đường sắt Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân.
Trường hợp, Dự án được cấp có thẩm quyền cho phép kết thúc thực hiện Dự án, Bộ Tài chính đề nghị Bộ GTVT triển khai các thủ tục dừng, kết thúc dự án. Đồng thời, căn cứ quy định về xử lý tài sản dự án sau khi kết thúc dự án tại Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và các văn bản hướng dẫn để xử lý vật tư, thiết bị đã mua sắm nhưng chưa sử dụng vào công trình theo thẩm quyền, trường hợp vượt thẩm quyền báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Dân khổ vì dự án
Sứ mệnh tuyến đường sắt này trong kế hoạch xây dựng của Bộ GTVT là rất hoành tráng: Đảm nhiệm việc chuyên chở hàng hóa từ cảng Cái Lân đi các tỉnh và chuyên chở hành khách mà chủ yếu là khách du lịch, đẩy nhanh đồng bộ hóa trong vận tải cho quá trình phát triển toàn diện của tỉnh Quảng Ninh.
Nhưng, sứ mệnh hoành tráng chưa thấy đâu, chỉ thấy 1 con số “hoành tráng” khác đang khổ sở trong chờ đợi bởi cái lệnh sự tạm dừng đầy trớ trêu của dự án. Đó là 1.253 hộ dân tại thành phố Uông Bí, Quảng Ninh nằm trong vùng dự án. Họ chỉ có một cuộc đời mấy chục năm để sống nhưng để xây một cái nhà trên chính mảnh đất của mình họ phải chờ đằng đẵng cả chục năm qua và vẫn đang tiếp tục ngày ngóng, đêm trông khắc khoải và mòn mỏi.
Người dân thành phố Uông Bí khổ sở vì dự án, có đất mà không được xây nhà. Ảnh Lê Cường
Gia đình anh Đào Quảng Ba, phường Thanh Sơn mua mảnh đất 132,2m từ năm 2007 với mục đích xây dựng nhà ở vừa để kinh doanh vừa để cho con cháu. Tuy nhiên năm 2008 thì dự án đường sắt đi qua, cùng với đó là lệnh dừng mọi xây dựng, giao dịch. Tưởng là việc thực hiện dự án một sớm, một chiều nhưng không, nó đã kéo dài từ đó tới nay, hơn một chục năm trời ròng rã.
Anh Ba bức xúc: “Hàng chục năm nay, không thấy dự án triển khai gì, mảnh đất trị giá hàng tỷ đồng thì xây dựng không được, chuyển nhượng không xong, chỉ để nuôi cỏ dại. Trong khi đó gia đình tôi đang gặp nhiều khó khăn. Chúng tôi sẽ còn phải chờ đến bao giờ nữa”?
Anh Nguyễn Xuân Trường, tổ 8, khu 7, phường Thanh Sơn, TP Uông Bí, cho biết: “Do vướng quy hoạch, các hộ dân chúng tôi phải sống trong tình trạng không được xây cất, sửa chữa nhà ở, mưa thì dột nắng thì nóng. Mặt khác, cơ sở hạ tầng không được đầu tư xây dựng khiến cuộc sống người dân rất vất vả, tạm bợ”.
Cũng theo anh Trường, sau thời gian chờ đợi xây dựng không được, vì nhu cầu cấp thiết của cuộc sống, anh đang muốn chuyển cả nhà đi nơi khác và nhượng nhà đất cho người khác. Tuy nhiên, thành phố có công văn trả lời không được chuyển nhượng vì nằm trong vùng dự án. Anh tha thiết bày tỏ: “dự án đã “treo” từ rất lâu nên chúng tôi rất mong nếu thực hiện dự án thì thực hiện sớm, còn không thì đề nghị bỏ để bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người dân.
Không cho xây nhà trong dự án nhưng cũng chẳng “động tĩnh” gì về đất tái định cư thành thử có gia đình 4-5 cặp vợ chồng sống trong căn nhà chỉ mấy chục m2. Bất tiện đã rõ, nếu vào mùa nóng nực thì cơ cực trăm bề…
Không chỉ người dân khổ, ngay cả quy hoạch tổng thể của thành phố Uông Bí cũng bị ảnh hưởng bởi dự án đường sắt này. Ảnh Lê Cường
Mà đâu chỉ vấn đề nhà ở, dự án bị treo quá lâu đã ảnh hưởng đến việc làm ăn của người dân, có những người có đủ điều kiện đầu tư làm kinh tế nhưng không dám bỏ vốn vì sợ không biết khi nào dự án tiếp tục, nếu đang làm lỡ dở mà bị thu hồi thì mất công, mất tiền. Đấy là chưa nói vấn đề giao thông, con đường tại tổ 14, khu 3, phường Trưng Vương dài 396m nằm ở vùng trũng, mùa mưa năm nào cũng ngập lụt, việc đi lại hết sức khó khăn.
“Người dân rất bức xúc vì muốn làm lại con đường này cũng không được. Chính quyền ủng hộ nhưng cũng bất lực suốt nhiều năm qua. Chúng tôi rất mong mỏi Bộ GTVT sẽ sớm đưa ra câu trả lời dứt điểm cho dự án này”, ông Vũ Đức Tuyên, Bí thư, khu trưởng khu 3 phường Trung Vương cho biết.
Dự án tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân dài 131 km với tổng mức đầu tư 7.663 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu chính phủ, dự kiến hoàn thành vào năm 2011 để nâng cao năng lực vận tải đường sắt từ Hà Nội đến Quảng Ninh.
Theo thiết kế, tuyến đường sắt mới này sử dụng đường lồng (gồm đường khổ 1,435m và 1m) sử dụng ray hàn liền, có hệ thống thông tin tín hiệu hiện đại và các nút giao cắt khác mức với các quốc lộ để đạt tốc độ 120 km/h cho tàu khách và 80 km/h cho tàu hàng. Nếu tuyến đường này hoàn thành, tàu không phải chạy ngược từ ga Yên Viên lên Kép và hành trình chạy từ Hạ Long về Yên Viên còn 1,5-2 giờ (với tàu khách), 3-4 giờ (với tàu hàng).