VNDirect vừa có báo cáo phân tích Tổng CTCP Bảo hiểm Quân đội (MIC, HoSE: MIG) với nhận định "Một lựa chọn tốt trong môi trường lãi suất cao".
MIG được thành lập vào năm 2007, chuyên cung cấp các sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ trên cả hai lĩnh vực bảo hiểm cá nhân (tai nạn con người, chăm sóc sức khỏe, xe cơ giới) và bảo hiểm thương mại, công nghiệp (tài sản & thiệt hại, cháy nổ, hàng hóa, hàng không, tàu thuyền cũng như nhiều loại hình khác). Tính đến 2021, MIG có 69 công ty con và 4.200 đại lý trên khắp 63 tỉnh thành của Việt Nam.
MIG đã mở rộng quy mô nhanh chóng trong những năm gần đây và vươn lên top 5 doanh nghiệp bảo hiểm lớn nhất theo phí bảo hiểm gốc vào năm 2021 (tiếp tục duy trì top 5 trong 2022).
Cụ thể, MIG đã đạt tốc độ tăng trưởng kép phí bảo hiểm gốc lên tới 20% trong giai đoạn 2015-2022, vượt xa mức trung bình 11% của ngành. Về cơ cấu sản phẩm, MIG có tỷ trọng lớn ở các dòng sản phẩm bảo hiểm cá nhân với 36% và 33% phí bảo hiểm gốc năm 2022 lần lượt đến từ bảo hiểm sức khỏe và bảo hiểm xe cơ giới.
Tỷ suất sinh lời trên vốn của MIG ở trên mức trung bình
Trong 5 năm qua (2018-2022), MIG trên trung bình đạt 11,7% ROE, cao hơn mức trung vị của các doanh nghiệp niêm yết cùng ngành khác là 10,1%.
Công bằng mà nói thì MIG đã được hưởng lợi đáng kể trong giai đoạn dịch COVID 2020-2021 nhờ có tỷ trọng doanh thu lớn ở vào mảng bảo hiểm sức khỏe và bảo hiểm xe cơ giới. Tỷ lệ bồi thường ở 2 dòng sản phẩm này đã giảm đáng kể hơn so với các dòng sản phẩm bảo hiểm thương mại và công nghiệp. Bên cạnh đó, tỷ lệ giữ lại của MIG trong doanh thu khai thác mới tương đối thấp nên doanh nghiệp không thực sự nhận thêm quá nhiều rủi ro bảo hiểm.
Tuy nhiên, năm 2022 lại là một năm khó khăn đối với MIG khi Việt Nam mở cửa trở lại tạo áp lực tăng lên tỷ lệ bồi thường, môi trường lãi suất thấp cùng với việc thị trường chứng khoản sụt giảm mạnh đã khiến lợi suất đầu tư của MIG sụt giảm mạnh. Do đó, trong năm 2022 ROE của MIG giảm xuống chỉ còn 8,6%.
Về nguồn vốn, MIG đang có kế hoạch tăng vốn 286 tỷ đồng trong năm nay thông qua phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu và cho nhân viên (286 triệu cổ phiếu, chiếm 17,4% tổng số hiện tại). Mục đích của đợt tăng vốn lần này bao gồm: 1) cải thiện khả năng giữ lại, giúp gia tăng lợi nhuận, 2) nâng cao năng lực đấu thầu, 3) đảm bảo khả năng thanh toán lành mạnh và 4) đầu tư vào công nghệ. MIG đã nhận được sự chấp thuận của Bộ Tài chính và dự kiến sẽ hoàn thành kế hoạch tăng vốn trong năm nay.
So với các DN cùng ngành, tỷ lệ biên khả năng thanh toán của MIG hiện đã đạt mức tương đối tốt là 190% vào cuối 2022. Tuy nhiên, VNDirect cho rằng việc tăng vốn vẫn sẽ là một bước phát triển cần thiết và tích cực cho DN với hai mục tiêu chính là cải thiện khả năng đấu thầu và tăng tỷ lệ giữ lại, vốn rất quan trọng đối với các hợp đồng BH thương mại và công nghiệp.
Khả năng tận dụng lợi thế từ hệ sinh thành MBBank và Viettel
Ngân hàng Quân đội (MBB) là cổ đông lớn nhất của MIG với tỷ lệ sở hữu 68,4%. MBB phục vụ gần 20 triệu khách hàng cá nhân tính đến cuối 2022. Tập khách hàng khổng lồ của ngân hàng là cơ hội lớn để MIG bán chéo các sản phẩm của mình, đặc biệt là bảo hiểm sức khỏe và bảo hiểm xe cơ giới. Trong năm 2020, doanh số banca qua MBB đạt 554 tỷ đồng (+37,5% svck), chiếm 18% tổng doanh thu phí bảo hiểm gốc.
Ngoài MIG, MBB còn sở hữu công ty chứng khoán MBS, công ty quản lý quỹ MB Capital, công ty tài chính tiêu dùng MCredit và công ty bảo hiểm nhân thọ MBAgeas Life.
Hơn nữa, MIG và MBB là thành viên của hệ sinh thái lớn hơn liên quan đến Viettel và Bộ Quốc phòng. Lưu ý rằng Viettel, một cổ đông lớn của MBB, hiện là tập đoàn viễn thông lớn nhất tại Việt Nam.
Quy mô và tầm cỡ lớn của Viettel tạo cơ hội cho MIG mở rộng tệp khách hàng và khả năng phân phối. Cụ thể, trong năm 2021, MIG đã ký kết hợp đồng phân phối với Viettel Post (VTP), theo đó VTP sẽ giúp phân phối sản phẩm của MIG qua 813 cửa hàng cung cấp dịch vụ viễn thông, 30.000 điểm bán hàng và 1.000 bưu cục.
Nhìn chung, VNDirect tin rằng mối quan hệ chặt chẽ với MBB và Viettel đã, đang và sẽ tiếp tục là một trong những lợi thế cạnh tranh quan trọng nhất của MIG.
Biên lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh bảo hiểm vẫn chịu áp lực trong ngắn hạn
Tương tự như các DN bảo hiểm khác, MIG có tỷ lệ kết hợp cao hơn vào 2022 khi tỷ lệ bồi thường tăng trở lại sau COVID như dự kiến.
Về triển vọng năm 2023, thị trường phi nhân thọ vẫn chịu sự cạnh tranh gay gắt với khả năng tăng phí bảo hiểm hạn chế, trong khi lạm phát gia tăng đang gây áp lực lên chi phí bồi thường. Hơn nữa, hoạt động yêu cầu bồi thường trong Q1/2022 vẫn hưởng lợi do đại dịch, do đó tạo mức nền thấp khi so sánh 2023 với cùng kỳ.
Vì vậy, VNDirect cho rằng biên lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh bảo hiểm của cả ngành bảo hiểm phi nhân thọ, bao gồm MIG, vẫn sẽ chịu nhiều áp lực giảm trong năm nay.
Ngoài gửi ngân hàng còn đầu tư trái phiếu và cổ phiếu: Rủi ro càng cao, lợi nhuận sẽ càng lớn?
Trong khi nhiều DN bảo hiểm khác lựa chọn đầu tư phần lớn danh mục vào tiền gửi ngân hàng vốn mang tính an toàn cao thì MIG áp dụng phương pháp đầu tư linh hoạt hơn. Bên cạnh tiền gửi ngân hàng, MIG đầu tư một phần lớn danh mục của mình vào trái phiếu doanh nghiệp và ủy thác đầu tư với MBCapital (qua đó đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau bao gồm cổ phiếu).
VNDirect cho rằng chiến lược đầu tư linh hoạt này đã cho phép MIG đạt được lợi suất đầu tư tốt hơn so với trung bình ngành. Tuy nhiên, chiến lược này cũng khiến MIG gặp nhiều rủi ro về đầu tư và biến động về lợi nhuận hơn. Do đó, chiến lược này sẽ đòi hỏi khả năng quản lý danh mục cao từ ban lãnh đạo của MIG.
Cụ thể, trong giai đoạn 2020-2021, khi cả thị trường chứng khoán (TTCK) lẫn thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đều rất sôi động, MIG đã ghi nhận lợi suất đầu tư lên tới 7,6-7,7%. Tuy nhiên, khi TTCK lao dốc và thị trường TPDN bị thắt chặt bởi các cơ quan quản lý trong 2022, lợi suất đầu tư của MIG đã sụt giảm xuống chỉ còn 4,9%.
Tính đến cuối 2022, danh mục đầu tư của MIG ghi nhận 58% nằm ở tiền gửi ngân hàng, thấp hơn so với hầu hết các DN niêm yết cùng ngành. 24% tương đương với 860 tỷ đồng được ủy thác đầu tư, trong đó VNDirect cho rằng 1 phần không nhỏ được đầu tư vào cổ phiếu. 14% danh mục là TPDN và 4-5% còn lại là các khoản đầu tư vào công ty chưa niêm yết.
VNDirect kỳ vọng lãi suất huy động cao hơn và TTCK hồi phục sẽ giúp MIG cải thiện tốt hiệu quả đầu tư trong 2023. Đây là động lực tích cực cho ngành bảo hiểm nói chung chung do phần lớn danh mục đầu tư của các DN bảo hiểm là tiền gửi ngân hàng và TPDN với lãi suất thả nổi.
Về TTCK, 2022 là một năm thực sự khó khăn cho nhà đầu tư khi mà VN-INDEX đã giảm tới hơn 33%. VNDirect ước tính sự sụt giảm của thị trường cổ phiếu đã khiến lợi suất từ khoản ủy thác đầu tư của MIG giảm từ 12-13% trong 2021 xuống chỉ còn 1-2% trong 2022. Tuy nhiên, sang tới 2023, VNDirect có quan điểm lạc quan hơn về TTCK và kỳ vọng việc lợi nhuận tăng trưởng khoảng 15% và thị trường được định giá lại cao hơn sẽ đưa VN-Index tăng trở lại mốc 1.300-1.350 điểm. Nếu kịch bản này xảy ra, MIG sẽ được hưởng lợi rất lớn khi DN này tương đối năng động trong việc đầu tư vào TTCK.
Ban lãnh đạo lên kế hoạch tăng trưởng đến năm 2026 đầy tham vọng, chưa sát thực tế
Trong báo cáo thường niên 2021, MIG đưa ra các mục tiêu kinh doanh với tầm nhìn đến năm 2026 khá tham vọng. Cụ thể, MIG đặt ra mục tiêu tăng trưởng kép trong giai đoạn 2021-2025 cho phí bảo hiểm gốc, lợi nhuận, và vốn chủ sở hữu lần lượt là 23%, 30% và 20%. Đến năm 2026, MIG đặt mục tiêu lọt vào top 3 thị phần về doanh thu với ROE trên 20% và tỷ lệ kết hợp dưới 95%.
VNDirect cho rằng các mục tiêu tài chính dài hạn đến năm 2026 của MIG chưa thực sự thực tế, đặc biệt là các mục tiêu liên quan đến khả năng sinh lời (ROE, tỷ lệ kết hợp). Nhìn về quá khứ, khó có thể tìm thấy một DN bảo hiểm nào đã có thể cùng lúc giành được nhiều thị phần và cải thiện khả năng sinh lời, đặc biệt là trong lĩnh vực bảo hiểm xe cơ giới và bảo hiểm sức khỏe.
Kênh banca với mục tiêu dự kiến sẽ chiếm hơn 34% tổng doanh số bán hàng vào năm 2026, là một kênh bán hàng tốn kém do ngân hàng là bên có nhiều quyền thương lượng hơn vì họ sở hữu quyền tiếp cận khách hàng. Trong khi đó, các kênh số có thể giúp MIG tiếp cận khách hành với chi phí thấp hơn nhưng vẫn chỉ là trên lý thuyết và hiện chưa có DN bảo hiểm nào thực sự thành công với kênh này. Nhìn chung, VNDirect cho rằng vẫn sẽ khó để MIG có thể tăng trưởng mạnh doanh thu qua hai kênh phân phối này với biên lợi nhuận hấp dẫn.
Mặc dù quan ngại về tính khả thi của các mục tiêu về khả năng sinh lời, VNDirect lạc quan hơn về kế hoạch tăng trưởng doanh thu của MIG khi DN này đang sở hữu một lợi thế cạnh tranh rất lớn là thành viên của hệ sinh thái MBBank/Viettel. Do đó, VNDirect dự phóng phí bảo hiểm gốc của MIG có thể tăng trưởng kép 17% trong giai đoạn 2023-2025, cao hơn so với ngành ở khoảng 10-12%. Đồng nghĩa, thị phần của MIG sẽ được cải thiện từ 7,7% trong 2022 lên khoảng 8,5-9,0% trong 2025.
Về khả năng sinh lời, VNDirect kỳ vọng MIG sẽ ghi nhận tỷ lệ kết hợp cao hơn vào 2023 do mức nền thấp trong Q1/2022 bởi COVID và phí bảo hiểm vẫn hết sức cạnh tranh mạnh.
Về hiệu quả đầu tư, VNDirect dự báo lợi suất sẽ cải thiện đáng kể vào năm 2023 nhờ lãi suất tiền gửi cao hơn và TTCK hồi phục. Trong những năm tiếp theo, VNDirect dự báo lợi suất sẽ quay về khoảng 7,5%.
Dựa theo dự phóng của VNDirect về doanh thu và lợi nhuận, MIG sẽ đạt ROE ở khoảng 11-12% trong giai đoạn 2023-2025.