Aimen Dean vốn là người gốc Ả Rập Saudi, đến Bosnia những năm 1990 với mong muốn trở thành một chiến binh thánh chiến. Có tố chất và được mệnh danh là thần đồng về thần học của Hồi giáo, Dean nhanh chóng được tiến cử và thậm chí được đích thân được cựu thủ lĩnh khét tiếng của al-Qaeda là Osama bin Laden trọng dụng.
 |
| Chân dung điệp viên hai mang của tình báo Anh Aimen Dean. |
Phụng sự al-Qaeda, Dean có nhiệm vụ bồi dưỡng tư tưởng cho các tân binh và giảng dạy cho họ về lịch sử cũng như lý tưởng, quy tắc của Đạo Hồi. Ông cho biết, nhờ công việc này, ông hiểu rõ hơn động cơ của các tín đồ Hồi giáo cuồng tín khi muốn trở thành một kẻ "tử vì đạo".
"Không có một mô hình cụ thể nào để giải thích cho việc một người trở thành phần tử cực đoan. Đối với người này có thể mất hàng năm để thuyết phục họ trở thành chiến binh thánh chiến. Tuy nhiên, đối với người khác chỉ mất vài phút", Dean cho biết.
Người đàn ông chia sẻ, lý tưởng phụng sự cho al-Qaeda của ông lung lay mạnh mẽ kể từ sau khi ông chứng kiến hàng loạt các vụ đánh bom nhắm vào các đại sứ quán Mỹ tại Nairobi (Kenya) và Dar es Salaam (Tanzania) năm 1998.
Các vụ đánh bom cướp đi mạng sống của 12 người Mỹ và hàng trăm người dân địa phương đồng thời làm bị thương hơn 5.000 người khác. Những sự kiện này khiến Dean“vỡ mộng” về các hoạt động của tổ chức.
Ông nhận ra rằng, tôn chỉ "bảo vệ người Hồi giáo ở các khu vực biên giới" của al-Qaeda mà lâu nay ông tin tưởng hoàn toàn chỉ là lời rao giảng suông để lừa bịp và thu hút các tân binh.
 |
| Vụ đánh bom Đại sứ quán Mỹ tại Nairobi (Kenya) năm 1998. |
Hoang mang và sụp đổ niềm tin, Dean nuôi ý định rời bỏ al-Qaeda và tự liên lạc với Cơ quan tình báo và an ninh Anh. Ngày 16/12/1998, sau hơn 4 năm phụng sự al-Qaeda, Dean đặt chân đến Anh và chấp nhận quá trình thẩm vấn kéo dài tới 7 tháng với MI5 và MI6.
Sau những cuộc thẩm vấn dài, khi các tình báo Anh đặt vấn đề, liệu ông có muốn quay về Afghanistan để làm gián điệp hai mang hay không, Dean không ngần ngại nhận lời.
Kể từ đó, Dean có nhiệm vụ thu thập thông tin về những tên đầu sỏ trong mạng lưới khủng bố của al-Qaeda như Abu Hamza, Abu Qatada...và gửi càng nhiều thông tin càng tốt về cho tình báo Anh.
Để thực hiện được nhiệm vụ giữa lòng một tổ chức khủng bố nguy hiểm như al-Qaeda, Dean luôn phải thận trọng hết sức.
Theo đó, ngày ngày Dean vẫn đi giảng đạo cho các tín đồ Hồi giáo và cố thể hiện sự tận tụy của mình với tổ chức và để chiếm được lòng tin của giới lãnh đạo al-Qaeda, từ đó moi móc các thông tin quan trọng.
Dean cố ghi nhớ các thông tin mà ông thu thập được và bí mật chuyển cho tình báo Anh.
 |
| Cựu thủ lĩnh của tổ chức khủng bố al-Qaeda Osama bin Laden từng rất trọng dụng Aimen Dean. |
Nhờ có những thông tin quan trọng của Dean, tình báo Anh đã ngăn chặn được nhiều cuộc tấn công trong đó có những vụ đánh bom liều chết và sử dụng chất độc nhắm vào dân thường của al-Qaeda.
Ông cũng cho biết đã giao tận tay cho MI6 một thiết bị được cho là sẽ được sử dụng trong một cuộc tấn công hóa học dự kiến nhắm vào một nhà ga ở New York. Đây là sự kiện do phó tướng của Osama bin Laden là Ayman al-Zawahiri chỉ đạo.
Tuy nhiên, năm 2007, một nhà báo người Mỹ đã tiết lộ các thông tin có liên quan danh tính Dean từ đó làm thân phận ông bại lộ. Dean chấm dứt 8 năm làm điệp viên hai mang cho tình báo Anh giữa lòng những tên khủng bố nguy hiểm nhất thế giới.
Trong cuộc phỏng vấn mới đây với đài BBC của Anh, Dean cũng nhận định, những năm tháng làm gián điệp bên trong al-Qaeda của ông đã giúp các cơ an ninh phương Tây thu thập được nhiều thông tin quan trọng, góp phần đáng kể trong cuộc chiến chống lại các phần tử Hồi giáo cực đoan. Ngoài ra, Deancòn tiết lộ, sắp tới, ông sẽ công khai đối đầu với các phần tử thánh chiến.
