Theo Bộ Công Thương, hiện nay một số Quyết định của Thủ tướng Chính phủ đang điều chỉnh lĩnh vực quản lý ô tô như Quyết định số 53/2013/QĐ-TTg ngày 13 tháng 9 năm 2013 về việc tạm nhập khẩu, tái xuất khẩu, tiêu hủy, chuyển nhượng đối với xe ô tô, xe hai bánh gắn máy của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam; Quyết định số 14/2021/QĐ-TTg ngày 26 tháng 3 năm 2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 53/2013/QĐ-TTg.

hạn chế lượng xe nhập khẩu theo hình thức quà biếu, quà tặng

Ô tô nhập khẩu (với mục đích thương mại hay phi thương mại) đều tham gia giao thông và cần được bảo hành, bảo dưỡng đúng tiêu chuẩn của nhà sản xuất tại cơ sở bảo hành, bảo dưỡng trên lãnh thổ Việt Nam, đáp ứng các quy định về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của Việt Nam.

Việc nhập khẩu ô tô hiện nay thực hiện theo quy định tại Nghị định số 116/2017/NĐ-CP ngày 17 tháng 10 năm 2017 của Chính phủ quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô. Khoản 2 Điều 2 Nghị định số 116/2017/NĐ-CP quy định:

"Các điều kiện kinh doanh quy định tại Nghị định này không áp dụng đối với tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu các loại ô tô sau đây: …

b) Ô tô nhập khẩu:

- Phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh theo kế hoạch do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt;

- Theo hình thức tạm nhập khẩu của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ thực hiện theo quy định riêng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ;

- Thuộc diện quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển; hàng viện trợ của nước ngoài; phục vụ công tác nghiên cứu khoa học;

- Phục vụ các mục đích cá biệt theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ;

- Theo hình thức tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập; chuyển khẩu; gửi kho ngoại quan; quá cảnh;

- Không tham gia giao thông công cộng, chỉ hoạt động trong phạm vi hẹp;

- Ô tô chuyên dùng, ô tô chở người chuyên dùng và ô tô chở hàng chuyên dùng theo định nghĩa tại TCVN 6211: Phương tiện giao thông đường bộ - Kiểu - Thuật ngữ và định nghĩa; TCVN 7271: Phương tiện giao thông đường bộ - Ô tô - Phân loại theo mục đích sử dụng."

Như vậy, doanh nghiệp không đáp ứng điều kiện quy định tại Nghị định 116/2017/NĐ-CP có thể nhập khẩu mặt hàng cần quản lý nhập khẩu để kinh doanh, theo đó, vô hiệu hóa biện pháp quản lý nhập khẩu ô tô tại Nghị định này.

Theo Bộ Công Thương, ô tô nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại chủ yếu tập trung vào xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu quà tặng. Việc cấp phép nhập khẩu giúp cơ quan hải quan theo dõi, quản lý được việc nhập khẩu xe của từng doanh nghiệp dưới dạng quà biếu, quà tặng.

Việc hạn chế lượng xe nhập khẩu theo hình thức quà biếu, quà tặng và tổ chức, các nhân nhập khẩu ô tô theo diện tài sản di chuyển vào Việt Nam cần được quản lý chặt chẽ, tránh trường hợp lợi dụng các tổ chức, cá nhân di chuyển địa điểm công tác, làm việc, học tập, … về Việt Nam được mang theo tài sản di chuyển để kinh doanh.

Việc quy định biện pháp quản lý đối với ô tô nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại nhằm hạn chế sự gia tăng đột biến lượng xe ô tô nhập khẩu trong bối cảnh đây là hàng hóa không khuyến khích nhập khẩu và hạn chế tình trạng gian lận, né tránh các quy định của Nghị định số 116/2017/NĐ-CP để nhập khẩu xe ô tô nhằm mục đích kinh doanh. Chính sách quản lý nhập khẩu cần được áp dụng thống nhất và xuyên suốt theo khía cạnh quản lý mặt hàng xe ô tô, không phân biệt hình thức nhập khẩu thương mại hay phi thương mại.

Theo Bộ Công Thương, việc ban hành Quyết định quy định việc nhập khẩu, tạm nhập khẩu xe ô tô theo hình thức quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển là phương án phù hợp, là cần thiết.

siết chặt quản lý

Dự thảo đề xuất quy định điều kiện nhập khẩu ô tô không nhằm mục đích thương mại (bao gồm: ô tô là quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển) có tham gia giao thông công cộng.

Các điều kiện nhập khẩu không áp dụng đối với: Ô tô nhập khẩu, tạm nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại để nghiên cứu khoa học, nghiên cứu phát triển sản phẩm, sửa chữa, bảo hành, bảo dưỡng, xe sử dụng trong nội bộ cơ quan, tổ chức liên quan; ô tô nhập khẩu theo diện hàng mẫu, không tham gia giao thông.

Theo dự thảo, ô tô nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại phải thuộc chủng loại, nhãn hiệu, hãng sản xuất được cấp Giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô theo quy định tại Nghị định số 116/2017/NĐ-CP ngày 17 tháng 10 năm 2017 của Chính phủ quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô.

Ô tô nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại phải nhập khẩu qua đầu mối là doanh nghiệp được cấp Giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô theo quy định tại Nghị định số 116/2017/NĐ-CP. Tổ chức, cá nhân nhập khẩu ô tô theo hình thức quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển ủy thác doanh nghiệp được cấp Giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô theo quy định tại Nghị định số 116/2017/NĐ-CP thực hiện việc nhập khẩu.

Trường hợp nhập khẩu, tạm nhập khẩu ô tô đã qua sử dụng thì tuân thủ theo quy định pháp luật về quản lý ngoại thương.

Bộ Công Thương cho biết, biện pháp quản lý này phát huy tác dụng hạn chế nhập khẩu, tạm nhập khẩu xe ô tô đã qua sử dụng để đảm bảo an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường, an toàn giao thông. Ô tô nhập khẩu, tạm nhập khẩu (không phân biệt mục đích thương mại hay phi thương mại) cần được bảo hành, bảo dưỡng đúng tiêu chuẩn của nhà sản xuất tại cơ sở bảo hành, bảo dưỡng trên lãnh thổ Việt Nam, đáp ứng các quy định về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của Việt Nam. Ngoài ra, việc tổ chức, cá nhân nhập khẩu, tạm nhập khẩu xe ô tô theo hình thức quà tặng, quà biếu, tài sản di chuyển thông qua ủy quyền cho doanh nghiệp đã được cấp Giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô theo Nghị định số 116/2017/NĐ-CP sẽ được thực hiện nhanh chóng, minh bạch do các doanh nghiệp được cấp Giấy phép đã quen với trình tự, thủ tục nhập khẩu, tạm nhập khẩu.

Để đảm bảo hiệu quả quản lý, tính đồng bộ về chính sách mặt hàng xe ô tô giữa biện pháp quản lý nhập khẩu, tạm nhập khẩu ô tô, Bộ Công Thương đề xuất áp dụng các quy định về việc nhập khẩu, tạm nhập khẩu ô tô không nhằm mục đích thương mại tương tự như quy định tại Nghị định số 116/2017/NĐ-CP. Đồng thời, Bộ Công Thương đề nghị việc nhập khẩu, tạm nhập khẩu ô tô theo diện quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển chỉ được thực hiện thông qua các thương nhân được cấp Giấy phép nhập khẩu ô tô theo Nghị định số 116/2017/NĐ-CP. Ô tô tạm nhập khẩu theo hình thức tài sản di chuyển thực hiện theo quy định pháp luật về quản lý ngoại thương.

Để đảm bảo hiệu quả quản lý, tính đồng bộ về chính sách mặt hàng xe ô tô cũng như để đảm bảo thúc đẩy phát triển ngành sản xuất ô tô trong nước, việc nhập khẩu, tạm nhập khẩu xe ô tô theo hình thức quà tặng, quà biếu, tài sản di chuyển được thực hiện thông qua các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô đã được cấp giấy phép nhập khẩu theo quy định tại Nghị định số 116/2017/NĐ-CP. Do vậy việc nhập khẩu, tạm nhập khẩu xe ô tô theo hình thức quà tặng, quà biếu, tài sản di chuyển không thực hiện phân cấp, phân quyền.

Bộ Công Thương đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ.