Đấu thầu thiết bị trường học: Ngân sách cần sự minh bạch và tiết kiệm thực chất [Kỳ 3]

Sau vệt bài phản ánh về gói thầu sát giá tại Long Thành, các chuyên gia cho rằng đã đến lúc cần những chế tài mạnh mẽ hơn đối với các dự án có tỷ lệ tiết kiệm ngân sách "nhỏ giọt".

Theo tài liệu thu thập của PV Báo Tri thức và Cuộc sống, dự án Trường Trung học cơ sở Tân Thành, xã Bàu Cạn có tổng mức đầu tư lên đến hơn 119 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách. Với một dự án có quy mô lớn và ý nghĩa xã hội quan trọng như vậy, việc tối ưu hóa nguồn vốn thông qua đấu thầu là yêu cầu bắt buộc.

Tuy nhiên, việc Gói thầu số 15 trị giá 18 tỷ đồng chỉ tiết kiệm được 0,68% cho thấy hiệu quả kinh tế, một trong những mục tiêu cốt lõi của Luật Đấu thầu đang bị đặt dấu hỏi lớn. Trách nhiệm này trước hết thuộc về Ban Quản lý dự án khu vực 05 với vai trò chủ đầu tư và các đơn vị tư vấn như Công ty Tư vấn Xây dựng Kiến Thịnh, Công ty Xây dựng Thuận Kiến Phát trong việc lập hồ sơ mời thầu và thẩm định kết quả.

Hồ sơ mời thầu do đơn vị tư vấn lập và được chủ đầu tư phê duyệt tại Quyết định số 124/QĐ-BQLDAKV05 đã đưa ra những tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe, nhưng đáng lạ là một liên danh đối thủ lại trượt vì những thiếu sót rất sơ đẳng. Điều này dẫn đến tình trạng "một mình một chợ" tại vòng xét tài chính, tạo điều kiện cho Liên danh Thành Kiên – Cải tiến Xanh – Lê Anh Phát trúng thầu ở mức giá gần như tối đa.

Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TP HCM) cho rằng: "Luật Đấu thầu 2023 và Nghị định 214/2025 đã quy định rất rõ về trách nhiệm giải trình của chủ đầu tư. Trong trường hợp gói thầu có dấu hiệu thiếu tính cạnh tranh hoặc tiết kiệm quá thấp, chủ đầu tư phải có trách nhiệm chứng minh quá trình mời thầu là khách quan, không có tiêu chí cài cắm và giá trúng thầu phù hợp với giá thị trường."

Chuyên gia đấu thầu Lê Tấn Việt cũng nhấn mạnh: "Hiệu quả của đấu thầu không chỉ nằm ở việc chọn được nhà thầu đáp ứng kỹ thuật mà còn phải đảm bảo tính kinh tế. Khi ngân sách Nhà nước chỉ được tiết kiệm vài chục triệu trên gói thầu hàng chục tỷ, cần đặt nghi vấn về năng lực khảo sát giá và lập dự toán của các cơ quan liên quan."

Dư luận tại Đồng Nai đang chờ đợi sự giám sát chặt chẽ của cơ quan chức năng để làm rõ tính minh bạch và hiệu quả tại dự án Trường Trung học cơ sở Tân Thành, đảm bảo mỗi đồng tiền thuế của dân được sử dụng hiệu quả nhất.

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

Giải mã sức mạnh nhà thầu Thành Kiên: Mối quan hệ "hữu hảo" với Tư vấn Kiến Thịnh? [Kỳ 2]

Dữ liệu lịch sử cho thấy Công ty Thiết bị Giáo dục Thành Kiên có tỷ lệ trúng thầu cực cao tại các gói thầu do Công ty Tư vấn Xây dựng Kiến Thịnh lập hồ sơ mời thầu và đánh giá.

Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, Công ty TNHH Sản xuất Kinh doanh Thiết bị Giáo dục Thành Kiên (TP HCM) là một cái tên "khủng" trong làng đấu thầu thiết bị giáo dục. Tính đến cuối năm 2025, doanh nghiệp này đã tham gia 237 gói thầu, trong đó trúng tới 134 gói với tổng giá trị hơn 622 tỷ đồng.

Phân tích lịch sử đấu thầu cho thấy một sự trùng hợp ngẫu nhiên khi Công ty Thiết bị Giáo dục Thành Kiên thường xuyên xuất hiện và trúng thầu tại các dự án do Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Kiến Thịnh thực hiện tư vấn. Thống kê riêng tại đơn vị tư vấn này, Công ty Thiết bị Giáo dục Thành Kiên đã tham gia 41 gói thầu và trúng tới 36 gói, đạt tỷ lệ thắng thầu lên đến gần 88%. Đáng chú ý, chính Công ty Tư vấn Xây dựng Kiến Thịnh là đơn vị lập báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu, trực tiếp loại đối thủ của Liên danh Thành Kiên tại gói thầu 18 tỷ đồng vừa qua tại dự án Trường Trung học cơ sở Tân Thành.

Đồng Nai: Đối thủ tự trượt "ngớ ngẩn", liên danh "quen mặt" trúng gói thầu sát giá [Kỳ 1]

Tại gói thầu thiết bị trường học do Ban Quản lý dự án khu vực 05 (Đồng Nai) làm chủ đầu tư, một liên danh đã trúng thầu với giá sát nút giá dự toán sau khi đối thủ bị loại vì thiếu hàng loạt tài liệu kỹ thuật cơ bản.

Theo tài liệu thu thập của PV Báo Tri thức và Cuộc sống, ngày 11/12/2025, ông Trần Xuân Thám, Giám đốc Ban Quản lý dự án khu vực 05 (tỉnh Đồng Nai) đã ký Quyết định số 147/QĐ-BQLDAKV05 phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 15 (cung cấp hàng hóa): Thiết bị, thuộc công trình Trường Trung học cơ sở Tân Thành, xã Bàu Cạn.

Đơn vị trúng thầu là Liên danh IB2500514862 (bao gồm Công ty TNHH Sản xuất Kinh doanh Thiết bị Giáo dục Thành Kiên, Công ty Cổ phần Cải tiến Xanh và Công ty TNHH Cơ khí và Xây dựng Lê Anh Phát). Giá trúng thầu ghi nhận ở mức 17.972.819.000 đồng. Đáng chú ý, so với giá dự toán gói thầu được phê duyệt là 18.095.518.000 đồng, số tiền tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước khoảng 122,7 triệu đồng, tương ứng tỷ lệ tiết kiệm "siêu thấp" chỉ khoảng 0,68%.

Quy định của Nghị định 214/2025/NĐ-CP siết chặt trách nhiệm khi nhà thầu "vung tay quá trán"

Trước hiện tượng nhà thầu trúng thầu liên tiếp từ Nam ra Trung, các chuyên gia cảnh báo nguy cơ dàn trải nguồn lực. Nghị định 214/2025/NĐ-CP quy định rõ các chế tài xử lý nếu nhà thầu không đảm bảo nhân sự, thiết bị như cam kết.

Trước "hiện tượng" Công ty TNHH Tâm Tuệ Phương trúng thầu gần 24 tỷ đồng tại Đồng Tháp và hàng loạt dự án khác trong năm 2025, các chuyên gia đấu thầu và luật sư đã có những phân tích sâu sắc dựa trên khung pháp lý mới nhất.

Rủi ro từ việc dàn trải năng lực