Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi ký điều khoản luận tội ông Trump sau cuộc bạo loạn tại Điện Capitol. Ảnh: Getty.

Tuy nhiên, những chỉ trích trên dường như đã chìm vào quá khứ. Bây giờ, đảng Cộng hòa đang có những động thái để lấy lòng ông Trump và những người ủng hộ ông, trong khi vẫn giữ khoảng cách nhất định với vị cựu tổng thống.

"Đây không phải là việc gì gây sốc, chỉ là chọn lấy cách dễ nhất. Việc tham gia vào cuộc chiến (chống ông Trump) sẽ không mang lại lợi lộc gì, đặc biệt là khi bạn muốn giữ tương lai chính trị cho mình", một chiến lược gia của đảng Cộng hòa trả lời Politico.

Trong những tuần sau cuộc bạo loạn tại Điện Capitol, các thành viên của đảng Cộng hòa đã cố gắng thể hiện sự thân thiện với ông Trump, trong khi vẫn giữ khoảng cách nhất định với ông.

Vào hôm 27/1, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa Ronna McDaniel tái khẳng định đảng này sẽ không thiên về bất cứ ai cho vị trí ứng viên tổng thống tiếp theo. Tuyên bố mang tính trung lập này một lần nữa đặt ra câu hỏi rằng liệu đảng Cộng hòa có kế hoạch sử dụng ông Trump để giành lại quyền kiểm soát quốc hội trong cuộc bầu cử giữa kỳ hay không.

Tuy nhiên, không lâu sau khi tuyên bố trên được đưa ra, bà McDaniel lại đưa ra một tuyên bố khác, lần này nghiêng về phe ông Trump.

"Mối thù truyền kiếp của đảng Dân chủ với ông Trump luôn bao gồm việc luận tội ông, và nhiều thành viên đảng này đã tìm cách làm điều đó thậm chí trước khi ông nhậm chức" bà McDaniel lên án việc luận tội ông, cho rằng nó là "vi hiến" và "làm công chúng phân tâm khỏi những vấn đề hệ trọng mà họ muốn quốc hội giải quyết".

Tham vọng giành lại quốc hội

Một động thái khác cho thấy việc đảng Cộng hòa vẫn muốn giữ ông Trump lại là việc quan chức hàng đầu của đảng này tại hạ viện, ông McCarthy, đã dùng bữa trưa với ông Trump hôm 28/1. Hai người đã cùng chụp ảnh trong sảnh của khu nghỉ mát Mar-a-Lago và công khai cam kết sẽ hợp tác để đưa đảng Cộng hòa giành lại quyền kiểm soát hạ viện.

"Một phong trào bảo thủ thống nhất sẽ củng cố mối quan hệ giữa người dân chúng ta và duy trì quyền tự do vốn là nền tảng của đất nước này", thông cáo của ông McCarthy sau cuộc gặp mặt nhấn mạnh.

Vài tuần trước, đã có tin ông Trump dùng ngôn ngữ khiếm nhã để nói về ông McCarthy, trong khi lãnh đạo phe Cộng hòa ở Hạ viện cũng đi thăm dò ý kiến đồng nghiệp về việc ông có nên kêu gọi ông Trump - lúc đó vẫn là tổng thống - từ chức hay không. Đến ngày 29/1, trong đại sảnh dát vàng của Mar-a-Lago, hai người đã chụp chung một tấm hình và công khai mục tiêu chung: giành lại hạ viện về tay đảng Cộng hòa vào năm 2022.

Ông McCarthy đã đến Florida để gặp cựu Tổng thống Trump. Ảnh: Wall Street Journal.

Việc ông Trump có nhiều ảnh hưởng lên đảng Cộng hòa là do nhiều yếu tố. Một trong số chúng là việc đảng Cộng hòa nhận thấy họ sẽ bất lợi nếu không có ông.

Một ngày trước khi cuộc bạo động tại Điện Capitol nổ ra, đảng Cộng hòa đã mất hai ghế thượng nghị sĩ của bang Georgia và qua đó mất luôn quyền kiểm soát thượng viện. Các đảng viên Cộng hòa đổ lỗi cho ông Trump quá tập trung vào các cáo buộc gian lận bầu cử thay vì kêu gọi những người ủng hộ đi bỏ phiếu.

"Chúng ta thất bại ở Georgia chắc chắn là do ông Trump. Tôi tin chắc vào các phân tích hậu bầu cử như lần này", Politico dẫn lời một quan chức đảng Cộng hòa cho biết.

Hai ứng viên Dân chủ, Raphael Warnock (phải) và Jon Ossoff, đã đánh bại các ứng viên Cộng hòa và trở thành tân thượng nghị sĩ bang Georgia. Các nghị sĩ Cộng hòa đổ lỗi cho ông Trump vì thất bại này. Ảnh: AP.

Các cố vấn của ông Trump nói rằng ông sẽ tham gia tích cực trong cuộc đua giữa nhiệm kỳ sắp tới. Điều đó khiến nhiều đảng viên Cộng hòa nỗ lực để ông có tiếng nói cũng như đảm bảo những người ủng hộ ông vẫn được đảng Cộng hòa chào đón.

"Chúng tôi phải trung lập, và có các quy định bắt buộc chúng tôi làm vậy. Song, chúng tôi cũng sẽ không để cho ai lấy đi 74 triệu phiếu bầu của mình", ông Barnett nói, nhấn mạnh đến số phiếu mà ông Trump giành được hồi tháng 11.

Ông cũng cho biết thêm rằng đảng Cộng hòa "chắc chắn sẽ tìm cách hòa hợp với những cử tri đó, vì không thể chiến thắng nếu thiếu họ".

Sự trả đũa của Trump

Một nguyên nhân khác cho sự ảnh hưởng của ông Trump là việc ông sẵn sàng sử dụng quyền lực của mình để chống lại bất kỳ ai trong đảng Cộng hòa không ủng hộ ông.

Sau cuộc bỏ phiếu luận tội tại hạ viện, ông Trump đã được các trợ lý báo cáo tóm tắt về từng cá nhân trong số 10 đảng viên Cộng hòa bỏ phiếu thuận. Kể từ đó, ông và các đồng minh đã hướng mũi dùi vào Liz Cheney - thành viên cao cấp thứ ba của đảng Cộng hòa tại hạ viện.

Mặc dù đã rời nhiệm sở, song ông Trump vẫn có sự ảnh hưởng rất lớn đối với đảng Cộng hòa. Ảnh: Reuters.