Sau gần 1 năm đại án Việt Á được phanh phui, cơ quan điều tra đã khởi tố, bắt giữ gần 70 đối tượng, trong đó có cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long; cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ Chu Ngọc Anh và hàng loạt cán bộ Học viện Quân y, nhiều giám đốc CDC, cán bộ các cơ sở y tế tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Vụ án hiện vẫn đang được mở rộng xử lý các đối tượng liên quan.
Đáng chú ý, trong vụ án trên, ông Phạm Duy Tuyến – cựu Giám đốc CDC Hải Dương cùng 1 thuộc cấp tại đơn vị này bị khởi tố bắt giữ đầu tiên. Ông Tuyến bị khởi tố hai tội danh Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và nhận hối lộ với số tiền lên đến gần 30 tỷ đồng. Tuy nhiên đến nay việc phang phui cựu giám đốc CDC Hải Dương thế nào vẫn được dư luận quan tâm.
Trong quá trình điều tra, xác minh các sai phạm xảy ra tại Công ty Việt Á, Cục CSĐT tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Cục Cảnh sát kinh tế - Bộ Công an) đã phát hiện một khoản 5 tỷ đồng có dấu hiệu nghi vấn từ cửa hàng Âu Lạc (hệ thống thuộc Việt Á) đến số tài khoản của Nguyễn Thị Hiển (chủ cửa hàng vàng bạc ở TP Hải Dương) với nội dung “nhờ thanh toán giúp tiền mua hàng”. Hiển “vàng” có quan hệ thông gia với Phạm Duy Tuyến, khi đó là Giám đốc CDC Hải Dương (em vợ Tuyến lấy con của bà Hiển).
Từ khoản tiền bất minh này, cơ quan điều tra đã xác định “điểm đột phá” trong chuyên án và tập trung xác minh, làm rõ. Từ đó, Ban Chuyên án xác định ngoài 5 tỷ chuyển qua bà Hiển, Giám đốc Trung tâm CDC Hải Dương còn “ăn” 25 tỷ hoa hồng khác trong các gói thầu mua kit test COVID trị giá hơn 150 tỷ đồng tại Trung tâm CDC Hải Dương.
Ngày 10/12/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã tiến hành khám xét khẩn cấp CDC Hải Dương. Ngày 17/12/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty Việt Á, CDC Hải Dương và các đơn vị, địa phương liên quan. Phạm Duy Tuyến - Giám đốc CDC Hải Dương cùng Nguyễn Mạnh Cường - nguyên Kế toán trưởng CDC Hải Dương bị khởi tố tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Khi đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã làm rõ sai phạm trong việc Công ty Việt Á bán Kit xét nghiệm Covid cho CDC Hải Dương thông qua 0 hợp đồng với tổng giá trị 151 tỷ đồng, Phan Quốc Việt đã chi tiền % ngoài hợp đồng cho Phạm Duy Tuyến - Giám đốc CDC Hải Dương số tiền gần 30 tỷ đồng.
Hành vi của Phạm Duy Tuyến, Phan Quốc Việt và các đối tượng liên quan tại CDC Hải Dương, Công ty Việt Á là vi phạm nguyên tắc công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu, vi phạm các điều cấm quy định tại Luật Đấu thầu, có dấu hiệu của tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 222, Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Ngày 31/12/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định bổ sung Quyết định khởi tố vụ án về các tội Đưa hối lộ, Nhận hối lộ. Đồng thời, bổ sung Quyết định bổ sung quyết định khởi tố bị can đối với Phạm Duy Tuyến, Giám đốc CDC Hải Dương về tội Nhận hối lộ. Phạm Duy Tuyến có hành vi đưa, nhận hối lộ số tiền 27 tỷ đồng.
Công ty Việt Á do Phan Quốc Việt thành lập, giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc, người đại diện pháp luật. Tháng 4/2020, Công ty Việt Á được Bộ Y tế cấp phép đăng ký lưu hành cho sản phẩm Kit xét nghiệm COVID-19. Công ty Việt Á đã cung ứng Kit xét nghiệm Covid cho Trung tâm kiểm soát bệnh tật và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, thành phố trên cả nước với doanh thu gần 4.000 tỷ đồng.
Quá trình kinh doanh và tiêu thụ Kit xét nghiệm Covid do Công ty Việt Á sản xuất, lợi dụng tính cấp bách về nhu cầu test Covid của các địa phương trên cả nước, sản phẩm Kit test Covid thuộc danh mục được áp dụng hình thức Chỉ định thầu rút gọn, Phan Quốc Việt đã chủ động cung ứng thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế trước cho các Bệnh viện, CDC các tỉnh, thành phố sử dụng. Sau đó, thông đồng với lãnh đạo các đơn vị này hợp thức hồ sơ Chỉ định thầu bằng cách Công ty Việt Á sử dụng các pháp nhân trong hệ thống (Công ty liên danh, Công ty con) lập hồ sơ chào hàng sản phẩm, xác nhận khống các báo giá... để hoàn thiện hồ sơ, ký hợp đồng, thanh quyết toán cho Công ty Việt Á theo giá do Công ty Việt Á đưa ra, cao hơn nhiều so với giá thành sản xuất.
Đồng thời, để được giao cung ứng trước thiết bị, vật tư y tế, tiêu thụ với số lượng lớn, tăng doanh thu lợi nhuận và được tạo điều kiện trong việc hoàn thiện hồ sơ, thanh quyết toán theo giá do Công ty Việt Á đề nghị, Phan Quốc Việt còn thỏa thuận, thống nhất, chi cho cán bộ, lãnh đạo các đơn vị mua hàng với số tiền rất lớn.
Để thu lợi nhuận bất chính và chi tiền ngoài hợp đồng, Phan Quốc Việt và các đối tượng của Công ty Việt Á đã nâng khống giá thiết bị, chi phí nguyên vật liệu đầu vào đưa vào thuyết minh cơ cấu giá xác định giá bán là 470.000 đồng/Kít; thỏa thuận và chi tiền % hợp đồng cho lãnh đạo Bệnh viện, CDC các tỉnh, thành phố trong quá trình cung cấp sản phẩm.
Theo lời khai tại cơ quan điều tra của Phan Quốc Việt, Công ty Việt Á đã “bắt tay” với các đối tác nâng khống giá kit xét nghiệm lên khoảng 45%, doanh thu bán hàng kit test COVID -19 của Công ty Việt Á từ tháng 3/2020 đến tháng 10/2021 là gần 4.000 tỷ đồng, số tiền Việt Á thu về trong vụ này là hơn 500 tỷ đồng; số tiền "hoa hồng" mà Việt Á chi cho các "đối tác" gần 800 tỷ đồng.
