Khỉ vòi, hay còn được gọi là khỉ mũi dài. Trong tiếng Mã Lai, chúng còn được gọi với một tên nữa là Bekantan. Khỉ vòi thuộc họ linh trưởng, có pháp danh khoa học là Nasalis larvatus.
Chúng có cái mũi dài khoảng từ 10 - 20cm, chiếc bụng phệ và khuôn mặt màu hồng cam. Khi nhìn lướt qua loài vật này dễ khiến chúng ta liên tưởng đến nhân vật Pinocchio hay nói dối với chiếc mũi dài đặc trưng.
Hiện nay loài này là đặc hữu của quần đảo Borneo thuộc Indonesia. Khỉ vòi sống chủ yếu trên cây. Chúng có thói quen đu, nhảy từ cành nọ sang cành kia để tìm kiếm thức ăn.
Có thể dễ dàng nhận ra chúng từ xa, bởi thân hình lớn và cái bụng phệ. Khi trưởng thành, khỉ vòi đạt trọng lượng từ 33 – 35kg.
Khỉ vòi có bộ lông dài. Phần lông ở lưng thường có màu cam sáng, nâu đỏ, nâu vàng hoặc đỏ gạch. Phần bụng và mặt có màu xám sáng, vàng hoặc cam nhạt và hồng.
Điểm dễ nhận biết nhất ở loài khỉ này là chúng có chiếc mũi to, dài bất thường. Cũng nhờ sở hữu chiếc mũi "khủng" mà khỉ vòi có thể phát ra tiếng kêu, hú vang xa đến vài chục km.
Ngoài ra, cũng có giả thuyết cho rằng chiếc mũi quá khổ không có lông giúp loài khỉ này làm mát cơ thể trong môi trường sống nóng ẩm. Hoặc chúng dùng mũi để khẳng định địa vị trong cộng đồng. Bên cạnh ngoại hình kỳ dị, loài khỉ vòi còn có khả năng nhai lại thức ăn như một số loài móng guốc. Chúng sẽ nạp rất nhiều thức ăn vào bụng, sau đó lúc rảnh rỗi chúng sẽ thực hiện công việc nhai lại.
Tập tính nhai lại xuất phát từ việc thức ăn chủ yếu của khỉ vòi là lá cây, vốn không có nhiều chất dinh dưỡng. Việc nhai lại sẽ giúp tận dụng tối đa nguồn năng lượng sống mà loại thực phẩm này có thể cung cấp. Món ăn ưa thích của khỉ vòi chủ yếu là hoa, quả, lá cây và các loại hạt. Đôi khi chúng ăn cả những loại côn trùng.
Khi được 5 tuổi, các con khỉ cái sẽ bước vào kỳ sinh nở đầu tiên. Thời gian khỉ mang thai kéo dài khoảng 166–200 ngày. Khỉ non bắt đầu ăn thức ăn đặc khi được sáu tuần tuổi và cai sữa khi được bảy tháng tuổi.
Ngày nay, số lượng khỉ vòi đã bị sụt giảm ở mức báo động. Trong vòng 30 – 40 năm qua, số lượng loài này đã sụt giảm 50%. Các chú khỉ con gặp rất nhiều bất trắc trong quá trình sinh trưởng. Nguyên nhân là những khó khăn trong việc sinh tồn và đặc biệt là sự săn bắn quá mức của con người. Trong Sách Đỏ IUCN, chúng đã được xếp vào danh mục động vật nguy cấp.
