Theo các sử liệu, cung A Phòng hay còn gọi cung A Bàng là một cung điện nguy nga, tráng lệ do Tần Thủy Hoàng xây làm nơi nghỉ mát mùa hè. Cung điện này được cho nằm tại địa phận thành Tây An, bên bờ sông Vi, cách trung tâm thành phố Tây An (tỉnh Thiểm Tây) ngày nay khoảng 13 km về phía Tây.
Sách “Sử ký” có ghi chép về cung A Phòng, đặc biệt là một tòa tiền điện (phần cung điện phía trước). Chỉ riêng phần tiền điện đã có diện tích rất lớn.
“Chiều từ đông sang tây của phần điện phía trước cung A Phòng dài 500 bộ (hơn 800 mét), chiều nam bắc dài 50 trượng (hơn 150m), phía trên có thể ngồi được hàng chục ngàn người, phía dưới có thể dựng được cột cờ 5 trượng”, trích ghi chép trong “Sử ký”. Tính theo đơn vị đo lường ngày nay, cung A Phòng có diện tích khoảng 80.000 m2.
Một số ghi chép khác mô tả cung A Phòng gồm hơn 70 cung thất với kích thước khác nhau. Bên trong cung A Phòng được thiết kế xa hoa với những nội thất, đồ trang trí quý giá.
Tương truyền, Tây Sở Bá Vương Hạng Vũ đã dẫn 40 vạn quân tiến vào kinh đô Hàm Dương của nhà Tần. Với sức mạnh quân sự vượt trội, đội quân của Hạng Vũ cuối cùng đánh bại quân Tần.
Sau đó, Hạng Vũ đã cho quân lính vơ vét toàn bộ vàng bạc, châu báu cũng như mỹ nữ trong hoàng cung.
Thậm chí, Hạng Vũ ra lệnh châm lửa thiêu rụi các tòa cung điện, bao gồm cung A Phòng. Theo đó, cung điện nguy nga này cháy suốt 3 tháng rồi biến mất khỏi lịch sử.
Tuy nhiên, nhiều sử gia cho rằng Hạng Vũ không phải người thiêu rụi cung A Phòng. Vào năm 2002, các nhà khảo cổ Trung Quốc đã tìm kiếm các dấu vết của cung điện này tại địa điểm được xác định là nơi Tần Thủy Hoàng chọn xây cung A Phòng.
Kết quả khai quật và nghiên cứu sau đó cho thấy không có dấu vết nào chỉ ra cung A Phòng từng bị hỏa hoạn. Thêm nữa, các nhà khảo cổ tìm thấy nhiều mảnh ngói thời Hán tại địa điểm khảo cổ này.
Điều này chứng tỏ cung A Phòng còn tồn tại tới thời nhà Hán. Từ đó, họ đi đến kết luận cung A Phòng vẫn còn tồn tại nhiều năm sau khi Hạng Vũ mất. Ảnh trong bài mang tính minh họa.
