Vừa qua, Công ty Cổ phần Than Cao Sơn - TKV đã hoàn tất lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu số 08-MT: Nạo vét, củng cố bể lắng, hệ thống thoát nước các công trường phân xưởng chống ô nhiễm môi trường từ mức +89 đến mức +98. Đây là gói thầu thuộc phương án bảo vệ môi trường thường xuyên năm 2025 của đơn vị. Tuy nhiên, kết quả đấu thầu cho thấy những con số "biết nói" về tính hiệu quả kinh tế và mức độ cạnh tranh tại dự án này.

Tiết kiệm 0,5% cho gói thầu hơn 4,4 tỷ đồng

Theo Quyết định số 11243/QĐ-TCS-ĐM ngày 05/12/2025 do ông Phạm Quốc Việt, Giám đốc Công ty Cổ phần Than Cao Sơn - TKV ký phê duyệt, đơn vị trúng thầu là Công ty Cổ phần Cơ khí và Xây dựng Trường Sa.

Cụ thể, giá gói thầu được phê duyệt điều chỉnh là 4.495.880.259 đồng. Công ty Trường Sa đã trúng thầu với mức giá 4.473.096.257 đồng. Sau quá trình đấu thầu, số tiền tiết kiệm cho ngân sách doanh nghiệp chỉ 22.784.002 đồng. Với một gói thầu có quy mô hơn 4,4 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm đạt xấp xỉ 0,5%, một con số được đánh giá là rất thấp so với kỳ vọng về tính hiệu quả kinh tế trong công tác đấu thầu.

Cần lưu ý rằng, trước đó, tại kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt tại Quyết định số 10507/QĐ-TCS-ĐM ngày 13/11/2025, giá gói thầu ban đầu được xác định là 4.689.590.485 đồng. Sau đó, đến ngày 26/11/2025, Giám đốc Công ty đã ký Quyết định số 10943/QĐ-TCS-ĐM để phê duyệt điều chỉnh giá gói thầu xuống còn hơn 4,49 tỷ đồng như đã nêu trên.

Tình trạng "độc diễn" trong đấu thầu qua mạng

Dữ liệu từ biên bản mở thầu và báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu cho thấy, gói thầu 08-MT được tổ chức theo hình thức chào hàng cạnh tranh trong nước qua mạng, phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ. Dù được đăng tải rộng rãi trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, nhưng đến thời điểm đóng thầu, chỉ có duy nhất Công ty Cổ phần Cơ khí và Xây dựng Trường Sa tham gia nộp hồ sơ dự thầu (E-HSDT).

Việc chỉ có một nhà thầu tham dự dẫn đến kết quả Tổ chuyên gia không cần thực hiện bước xếp hạng nhà thầu. Với tư cách là nhà thầu "độc diễn", Công ty Trường Sa dễ dàng vượt qua các bước đánh giá về tính hợp lệ, năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật để tiến tới giai đoạn xét duyệt trúng thầu.

Phân tích chi tiết báo cáo đánh giá E-HSDT, Tổ chuyên gia gồm các ông/bà: Nguyễn Ngọc Dũng (Tổ trưởng), Đặng Quang Hưng, Lê Mạnh Hợp, Cao Thị Duyên và Phạm Đình Long đã đánh giá nhà thầu đạt mọi tiêu chuẩn khắt khe nhất từ thiết bị thi công đến nhân sự chủ chốt. Đáng chú ý, tại nội dung đánh giá về giá, do không có đối thủ cạnh tranh, mức giá dự thầu sát nút của nhà thầu đã nhanh chóng được chấp nhận.

Chia sẻ về vấn đề tỷ lệ tiết kiệm thấp trong đấu thầu, chuyên gia đấu thầu Nguyễn Quốc Vũ cho biết:

"Mục tiêu cốt yếu của Luật Đấu thầu 2023 là đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Khi một gói thầu chỉ có một đơn vị tham gia và tỷ lệ tiết kiệm dưới 1%, dư luận hoàn toàn có quyền đặt nghi vấn về tính hấp dẫn của hồ sơ mời thầu hoặc khả năng tiếp cận thông tin của các nhà thầu khác. Điều này đòi hỏi trách nhiệm giải trình rất lớn từ phía chủ đầu tư."

Tại gói thầu này, thời gian thực hiện hợp đồng được phê duyệt là 24 ngày kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực. Đây là dự án quan trọng nhằm xử lý ô nhiễm môi trường tại các khu vực mương thoát nước PXVT4 và PXVT9 của Than Cao Sơn.

Dư luận đang đặt dấu hỏi về việc vì sao một gói thầu xây lắp nạo vét không quá phức tạp lại chỉ thu hút được duy nhất một nhà thầu? Và liệu có hay không những "mối lương duyên" đặc biệt giữa nhà thầu và chủ đầu tư khi những con số tiết kiệm thường xuyên ở mức "tượng trưng"?

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 2:] "Sức mạnh" của Nhà thầu Trường Sa tại hệ sinh thái Than Cao Sơn và TKV.