Đấu thầu qua mạng được xem là giải pháp then chốt nhằm tăng cường tính cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong chi tiêu vốn đầu tư công, đúng theo tinh thần của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản sửa đổi, bổ sung mới nhất. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai tại một số gói thầu vẫn đang đặt ra nhiều câu hỏi cho dư luận.

Trường hợp gói thầu xây lắp trị giá hơn 11,7 tỷ đồng tại UBND phường Đông Hoà, TP HCM là một ví dụ.

Một cuộc đấu 'một người'

Theo dữ liệu công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, ngày 25/09/2025, UBND phường Đông Hoà đã có thông báo mời thầu (TBMT) số IB2500410200-00 cho Gói thầu: Xây dựng (đã bao gồm chi phí đảm bảo ATGT phục vụ thi công).

Gói thầu này thuộc Dự án: Cải tạo, nâng cấp mặt đường và hệ thống thoát nước đường tổ 3,4,5,6,7,9 khu phố Quyết Thắng, đường tổ 2,5 khu phố Trung Thắng. Nguồn vốn thực hiện được lấy từ ngân sách TP HCM.

Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT) của dự án này trước đó đã được UBND phường Đông Hoà phê duyệt tại Quyết định số 519/UBND-ĐT ngày 17/09/2025. Giá gói thầu xây lắp nêu trên được phê duyệt là 11.723.257.580 đồng. Hình thức lựa chọn nhà thầu là đấu thầu rộng rãi qua mạng, một giai đoạn một túi hồ sơ.

Hồ sơ mời thầu (E-HSMT) cũng được UBND phường Đông Hoà phê duyệt tại Quyết định số 787/QĐ-UBND ngày 25/09/2025.

Đến thời điểm đóng thầu (11:00 ngày 04/10/2025), biên bản mở thầu ghi nhận chỉ có duy nhất một nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu (E-HSDT) là Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Dịch vụ Thương mại Lộc Thịnh (MSDN: 3700859138).

Kết quả, nhà thầu duy nhất tham dự cũng là nhà thầu trúng thầu. Giá dự thầu của Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Dịch vụ Thương mại Lộc Thịnh là 11.666.908.414 đồng. Đây cũng là giá trúng thầu được công bố.

Như vậy, so với giá gói thầu là 11.723.257.580 đồng, giá trúng thầu thấp hơn 56.349.166 đồng. Điều này đồng nghĩa với việc tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước tại gói thầu này chỉ đạt 0,48%.

Việc một gói thầu xây lắp quy mô gần 12 tỷ đồng, được tổ chức đấu thầu rộng rãi, nhưng chỉ thu hút được một nhà thầu tham gia, và kết quả là tỷ lệ tiết kiệm "siêu thấp" (chưa đến 0,5%), đang khiến dư luận đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh thực sự của gói thầu.

Năng lực nhà thầu trúng thầu

Theo tìm hiểu, Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Dịch vụ Thương mại Lộc Thịnh (gọi tắt là Công ty Lộc Thịnh) có mã số doanh nghiệp 3700859138, đăng ký thành lập từ tháng 12/2007. Người đại diện pháp luật là ông Nguyễn Văn Hùng.

Sau thời điểm sáp nhập đơn vị hành chính (01/07/2025), địa chỉ trụ sở mới của doanh nghiệp này được ghi nhận tại 83/19, KP4, Phường Bình Dương, TP HCM.

Dữ liệu về hoạt động đấu thầu cho thấy, trong năm 2025, Công ty Lộc Thịnh là một tên tuổi khá quen thuộc tại các gói thầu ở TP HCM. Tính đến cuối tháng 9/2025, doanh nghiệp này đã được ghi nhận tham gia 28 gói thầu, trong đó đã được công bố trúng 17 gói, trượt 2 gói và 9 gói khác đang trong tình trạng chờ kết quả. Tổng giá trị các gói thầu Công ty Lộc Thịnh đã trúng trong năm 2025 là 81.365.111.002 đồng.

Đáng chú ý, trước khi trúng gói thầu 11,7 tỷ đồng tại UBND phường Đông Hoà, Công ty Lộc Thịnh cũng được ghi nhận trúng một gói thầu "Xây dựng" khác (trị giá 4.410.102.694 đồng) tại UBND phường Dĩ An (cũng thuộc TP. Hồ Chí Minh) vào ngày 18/09/2025.

Quay trở lại gói thầu IB2500410200-00, việc chỉ có một nhà thầu tham dự và trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm 0,48% có thể không vi phạm quy định về thủ tục (Luật Đấu thầu cho phép mở thầu và xét thầu khi có một nhà thầu). Tuy nhiên, xét về mục tiêu của hoạt động đấu thầu, kết quả này dường như chưa đạt được yêu cầu về hiệu quả kinh tế.

Khoản 4, Điều 4, Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 (được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15) đã quy định rõ công tác đấu thầu phải đảm bảo: "Cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình".

Tinh thần của các văn bản hướng dẫn mới như Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC cũng đều tập trung vào việc loại bỏ các tiêu chí "cài cắm", "gây hạn chế" cạnh tranh trong E-HSMT, nhằm thu hút tối đa nhà thầu có năng lực tham gia, từ đó tăng hiệu quả cho vốn đầu tư.

Với một gói thầu được đấu thầu rộng rãi qua mạng, dư luận có quyền kỳ vọng vào một cuộc cạnh tranh thực chất hơn, thay vì kịch bản "một mình một chợ" và tỷ lệ tiết kiệm mang tính tượng trưng. Trách nhiệm của chủ đầu tư (UBND phường Đông Hoà) và đơn vị tư vấn trong việc xây dựng E-HSMT và tổ chức lựa chọn nhà thầu như thế nào để đảm bảo mục tiêu hiệu quả kinh tế, là vấn đề cần được các cơ quan chức năng làm rõ.