Mới đây, Trường đại học giao thông vận tải TP HCM đã công bố kết quả lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu số 01: Mua sắm phần mềm mô phỏng buồng lái. Theo đó, đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Công nghệ Hàng Hải với giá 3.681.000.000 đồng. Điều đáng chú ý, đây là nhà thầu duy nhất tham gia và trúng thầu với giá chỉ thấp hơn giá gói thầu (3.700.000.000 đồng) khoảng 19 triệu đồng, tương đương tỷ lệ tiết kiệm 0,51%.

Gói thầu hơn 3,6 tỷ đồng và sự có mặt của nhà thầu duy nhất

Gói thầu số 01: Mua sắm phần mềm mô phỏng buồng lái (mã TBMT IB2500376033), thuộc dự án cùng tên, sử dụng nguồn vốn tài trợ và Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp của Trường đại học giao thông vận tải TP HCM. Gói thầu được tổ chức theo hình thức chào hàng cạnh tranh qua mạng.

Theo Biên bản mở thầu ngày 13/09/2025, đến thời điểm đóng thầu chỉ có duy nhất một nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu là Công ty TNHH Công nghệ Hàng Hải (MSDN: 0313692630).

Báo cáo đánh giá E-HSDT số 169/2025/BCĐG-TA ngày 16/09/2025 do Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Phát triển Xây dựng Trường An lập cho thấy, nhà thầu duy nhất này đã vượt qua các bước đánh giá về tính hợp lệ, năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật. Trên cơ sở đó, tổ chuyên gia đã đề nghị chủ đầu tư xem xét, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.

Ngày 23/09/2025, ông Nguyễn Xuân Phương, PGS.TS, Hiệu trưởng Trường đại học giao thông vận tải TP HCM, đã ký Quyết định số 250923-01/QĐ-UTH-QLDA&CSVC phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho Công ty TNHH Công nghệ Hàng Hải với giá trúng thầu là 3.681.000.000 đồng.

"Kịch bản" quen thuộc ở gói thầu gần 2 tỷ đồng

Một điểm đáng lưu ý là chỉ trước đó ít ngày, một kịch bản tương tự cũng đã diễn ra tại một gói thầu khác do chính Trường đại học giao thông vận tải TP HCM làm chủ đầu tư.

Cụ thể, tại Gói thầu số 01: Mua sắm thiết bị phục vụ đào tạo huấn luyện thuyền viên (mã TBMT IB2500355784), có giá 2.007.500.000 đồng, đơn vị duy nhất tham gia dự thầu là Liên danh Công ty TNHH Công nghệ Hàng Hải - Công ty TNHH MSP.

Trong báo cáo đánh giá E-HSDT số 129/2025/BCĐG-TA ngày 12/09/2025, đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Phát triển Xây dựng Trường An cũng kết luận liên danh này đáp ứng các yêu cầu của hồ sơ mời thầu.

Kết quả, ngày 18/09/2025, ông Nguyễn Xuân Phương, Hiệu trưởng nhà trường, đã ký Quyết định số 250918-01/QĐ-UTH-QLDA&CSVC phê duyệt cho liên danh này trúng thầu với giá 1.993.075.900 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm của gói thầu này cũng ở mức rất thấp, chỉ đạt 0,72%.

Mối quan hệ "quen mặt" và những câu hỏi về tính cạnh tranh

Theo tìm hiểu, Công ty TNHH Công nghệ Hàng Hải có địa chỉ tại Quận 7, TP.HCM, do bà Phạm Thanh Hương làm giám đốc. Dữ liệu về hoạt động đấu thầu cho thấy, doanh nghiệp này mới chỉ tham gia 2 gói thầu và trúng cả 2, đạt tỷ lệ thành công tuyệt đối 100%. Điều đặc biệt là cả hai gói thầu này đều do Trường đại học giao thông vận tải TP HCM mời thầu, và đều do Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Phát triển Xây dựng Trường An tư vấn, đánh giá.

Việc một nhà thầu liên tiếp trúng thầu tại cùng một chủ đầu tư trong bối cảnh không có bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào tham gia, cùng với tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước ở mức "rất thấp" đã dấy lên những băn khoăn về tính minh bạch và hiệu quả kinh tế của các gói thầu. Liệu công tác lập, thẩm định hồ sơ mời thầu đã thực sự tạo điều kiện cho một cuộc cạnh tranh công bằng, thu hút nhiều nhà thầu tiềm năng tham gia?

Góc nhìn từ các quy định pháp luật

Trao đổi với phóng viên, luật sư Nguyễn Văn Lập, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết: "Một trong những mục tiêu quan trọng nhất của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 là đảm bảo cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Việc một gói thầu chỉ có duy nhất một nhà thầu tham gia không phải là điều cấm, nhưng nếu tình trạng này lặp đi lặp lại ở một chủ đầu tư với cùng một nhà thầu, đặc biệt khi giá trúng thầu rất sát giá gói thầu, thì chủ đầu tư cần xem xét lại toàn bộ quy trình, từ khâu đăng tải thông tin, các yêu cầu trong hồ sơ mời thầu để đảm bảo không có các yếu tố hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác."

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang nhận định, Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC đã quy định rất chi tiết về quy trình đấu thầu qua mạng nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch. "Khi phân tích một hồ sơ thầu, người ta không chỉ nhìn vào kết quả trúng hay trượt. Tỷ lệ tiết kiệm là một chỉ số quan trọng phản ánh hiệu quả sử dụng vốn. Tỷ lệ tiết kiệm dưới 1% đặt ra câu hỏi về việc xây dựng giá gói thầu đã thực sự tối ưu và sát với giá thị trường hay chưa, cũng như tính cạnh tranh của gói thầu đó," ông Giang phân tích.

Bức tranh đấu thầu tại Trường đại học giao thông vận tải TP HCM với sự hiện diện của Công ty TNHH Công nghệ Hàng Hải đang cho thấy những quy luật đáng chú ý. Dư luận mong đợi một sự minh bạch hơn trong các khâu của quá trình lựa chọn nhà thầu, để đảm bảo mỗi đồng vốn đầu tư công đều được sử dụng một cách hiệu quả và cạnh tranh nhất.