Người xưa nói rằng: "Sợ năm Tỵ nhuận có 2 tháng 6". Để hiểu rõ câu nói này, trước hết cần biết khái niệm "tháng nhuận" trong âm lịch. Lịch âm của người Việt là âm dương lịch, nghĩa là dựa trên chu kỳ mặt trăng nhưng cũng phải điều chỉnh để phù hợp với chu kỳ của mặt trời. Mỗi năm âm lịch thông thường có 12 tháng, nhưng khoảng 2-3 năm sẽ có một năm nhuận, thêm vào một tháng để cân bằng với năm dương lịch. Tháng được thêm vào gọi là tháng nhuận, và có thể là bất kỳ tháng nào từ tháng Giêng đến tháng Chạp.
Tháng 6 âm lịch là tháng cao điểm mùa hè nắng nóng nên nhuận tháng 6 tức một năm có 2 tháng, lại phải chịu thêm một tháng nắng nóng, mùa hè thường kéo dài hơn mọi năm. Thời xưa sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào thiên nhiên nên mùa nắng kéo dài có thể gây ảnh hưởng tới trồng cấy. Hơn nữa nắng nóng kéo dài gây bệnh tật, mệt mỏi, suy kiệt ảnh hưởng sức khỏe.
Năm Tỵ thường khiến người ta sợ vì đó là năm con rắn. Dân gian cho rằng rắn là loài thông minh, ẩn mình nhưng gian xảo. Thế nên đã là năm Tỵ lại còn nhuận tháng 6 thì nỗi sợ càng tăng lên.
Trong phong thủy và chiêm tinh học phương Đông, năm Tỵ thuộc hành Hỏa, còn tháng 6 âm lịch là thời điểm mùa Hè đỉnh điểm, thuộc Dương Hỏa cực vượng. Khi tháng 6 lặp lại do nhuận, lượng Hỏa càng tăng mạnh, tạo thế “Hỏa vượng quá mức”, dễ gây xung đột, nóng nảy, bất ổn cả về tự nhiên lẫn con người.
Ngoài ra, người xưa cho rằng, tháng 6 âm lịch còn là thời điểm âm dương giao tranh mạnh, ranh giới giữa “sinh” và “tử” nhạt nhòa. Việc xuất hiện thêm một tháng 6 nhuận làm kéo dài thời kỳ “Hỏa khí vượng tà”, khiến các năng lượng tiêu cực dễ phát sinh hơn.
Chính vì vậy, trong những năm này, dân gian thường kiêng kỵ làm các việc trọng đại như cưới hỏi, xây nhà, khai trương hay đầu tư lớn. Thay vào đó, người xưa chọn an phận, cầu bình an và tránh mạo hiểm.
Với sự phát triển của khoa học, nhiều người hiện đại cho rằng câu nói “Sợ năm Tỵ nhuận 2 tháng 6” mang yếu tố mê tín, không có cơ sở khoa học rõ ràng. Các hiện tượng thiên tai, dịch bệnh hay khủng hoảng kinh tế thường do nhiều yếu tố khách quan, không thể quy chụp vào chu kỳ lịch.
Tuy nhiên, ở góc độ văn hóa – tâm linh, những câu nói như vậy phản ánh sự cảnh báo, nhắc nhở của tổ tiên về việc sống cẩn trọng, biết lo xa và giữ gìn sự hài hòa với thiên nhiên. Dù không còn giữ nguyên giá trị cảnh báo như xưa, nhưng đây vẫn là một nét văn hóa đặc sắc, cho thấy sự gắn bó giữa người Việt và chu kỳ thời gian.
"Sợ nhuận 2 tháng 6 năm Tỵ” là một câu nói dân gian đậm màu sắc văn hóa, tâm linh, phản ánh sự quan sát tỉ mỉ và niềm tin truyền thống của người xưa. Dù chưa thể chứng minh bằng khoa học, nhưng việc hiểu rõ nguồn gốc và ý nghĩa của nó giúp chúng ta thêm trân trọng giá trị tinh thần, đồng thời sống thận trọng và hài hòa hơn với tự nhiên, vũ trụ. Đừng quá lo lắng hay hoang mang, bởi niềm tin vào những điều tốt đẹp mới là năng lượng quan trọng nhất để vượt qua mọi biến động trong cuộc sống.
* Thông tin tham khảo chiêm nghiệm
