Một cụm thiên hà khổng lồ (trái) phóng đại ánh sáng của ngôi sao xa nhất được biết đến trong vũ trụ (phải). (Ảnh: NASA, ESA, CSA, D. Coe. )
Vào tháng 3 năm 2022, Kính viễn vọng Không gian Hubble đã phát hiện ra ngôi sao xa nhất từng thấy trong vũ trụ.
Ngôi sao cách đây 12,9 tỷ năm
Giờ đây, Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST) đã thu được hình ảnh chi tiết hơn về thiên thể cổ đại này, cho thấy nó là một ngôi sao loại B khổng lồ, nóng hơn gấp đôi so với mặt trời và sáng hơn khoảng một triệu lần . Ngôi sao được gọi là WHL0137-LS - biệt danh là Earendel - và nằm trong thiên hà Sunrise Arc.
Ánh sáng mà chúng ta hiện đang phát hiện từ Earendel đã bắt đầu hành trình của nó từ ngôi sao cách đây 12,9 tỷ năm, có nghĩa là ngôi sao bắt đầu phát ra các tia sáng của nó chưa đầy một tỷ năm sau Vụ nổ lớn Big Bang. Earendel hiện nằm cách Trái đất 28 tỷ năm ánh sáng.
Hình ảnh từ Kính viễn vọng Không gian James Webb của cụm thiên hà khổng lồ WHL0137-08.(Ảnh: NASA)
Theo một tuyên bố từ NASA, các kính viễn vọng có thể phát hiện ra ngôi sao cực kỳ xa xôi này do vị trí của nó phía sau "một nếp nhăn trong không-thời gian" được tạo ra bởi một cụm thiên hà khổng lồ đang bẻ cong và phóng đại ánh sáng của Earendel thông qua một hiện tượng gọi là thấu kính hấp dẫn.
"Cụm thiên hà, nằm giữa Trái đất và Earendel, lớn đến mức nó làm cong kết cấu không gian, tạo ra hiệu ứng phóng đại, cho phép các nhà thiên văn học nhìn xuyên qua cụm thiên hà như một chiếc kính lúp", tuyên bố cho biết.
Nhìn qua thấu kính này, các nhà khoa học đã chụp được những tia sáng đỏ rực chiếu ra từ Earendel, cũng như kính vạn hoa của các cụm sao trong Vòng cung Mặt trời mọc. Các chấm nhỏ ở hai bên của Earendel là hai hình ảnh của một cụm sao cổ đại khác ước tính ít nhất 10 triệu năm tuổi. Hình ảnh cũng tiết lộ thứ có thể là một ngôi sao đồng hành vũ trụ lạnh hơn, đỏ hơn quay quanh Earendel.
Gương chính của kính viễn vọng James Webb có khả năng thu ánh sáng gấp sáu lần so với kính viễn vọng Hubble, cho phép nó thu được các bước sóng ánh sáng dài hơn và mờ hơn. Nhờ công nghệ này, James Webb đã giúp thực hiện vô số khám phá về vũ trụ của chúng ta trong năm hoạt động đầu tiên — từ "Thiên hà ma" hình xoắn ốc cách Trái đất 32 triệu năm ánh sáng đến việc xóa dấu vết các phân tử dựa trên carbon trong Tinh vân Orion.
Các nhà khoa học cũng đã phát hiện ra những ngôi sao xa xôi khác trong vũ trụ, nhưng Earendel vẫn là ngôi sao xa nhất được ghi nhận.
