Trong chuyến khảo sát hệ thực vật tại khu rừng phòng hộ xã Nậm Lạnh thuộc địa phận xã Nậm Lạnh, huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La, Đoàn tuần tra Ban Quản lý rừng đặc dụng phòng hộ Sốp Cộp đã phát hiện cây lá dương đỏ.

Qua khảo sát bước đầu, Đoàn tuần tra Ban Quản lý rừng đặc dụng phòng hộ Sốp Cộp phát hiện 20 cây lá dương đỏ trên diện tích 50 ha. Những cây này phân bố rải rác tại xã Nậm Lạnh, thuộc khu rừng phòng hộ xã Nậm Lạnh của Ban Quản lý rừng đặc dụng phòng hộ Sốp Cộp quản lý. Đây là thực vật quý hiếm trong sách đỏ, ở bậc đe dọa nguy cấp (EN).

Hiện Ban Quản lý rừng đặc dụng phòng hộ Sốp Cộp phối hợp với các chuyên gia trong lĩnh vực lâm nghiệp tiến hành nghiên cứu, điều tra thêm về loài cây lá dương đỏ để từ đó có phương án bảo tồn, nhân giống phát triển.

Cây lá dương đỏ sinh trưởng ở độ cao khoảng 1.000m so với mực nước biển. Đây là loài cây gỗ nhỏ hay lớn, cao khoảng 15 - 25m, thân tròn, thẳng, màu nâu đỏ; cành non phủ đầy lông hình sao. Lá có phiến hình bầu dục, đầu nhọn, gốc hình nêm rộng, mép có răng cưa, dài 9 - 16 cm, rộng 3,5 - 7 cm, đầu có mũi nhọn dài, mặt trên màu lục, mặt dưới phủ lông nhung hình sao, gân bên gần song song. Cụm hoa chùm ngắn hay chùy dài 2 - 4cm. Hoa của cây lá dương đỏ có cuống ngắn, màu trắng. Quả nang hóa gỗ dài 7 - 9mm, nở làm 5 mảnh. Hạt có cánh ở hai đầu.

Loài cây lá dương đỏ mọc rải rác trong rừng rậm nhiệt đới thường xanh, mưa mùa ẩm, ở độ cao không quá 1.500m; thường gặp ở ven rừng nơi có ánh sáng nhiều. Chúng ưa sáng, mọc nhanh và ra hoa trong khoảng thời gian từ tháng 12 tới tháng 1, có quả vào tháng 4 - 5. Gỗ của cây lá dương đỏ được dùng trong xây dựng, thuộc loại gỗ mềm, có thể làm diêm, bút chì hay làm bột giấy.

Việc phát hiện loài cây lá dương đỏ quý hiếm ở Sơn La góp phần cho thấy tầm quan trọng của hệ sinh thái rừng, bổ sung cơ sở dữ liệu đa dạng sinh học. Từ đây, các cơ quan chức năng và chuyên gia có kế hoạch bảo tồn loài thực vật này.

Để bảo vệ rừng và các loài thực vật quý hiếm, Ban Quản lý rừng đặc dụng phòng hộ Sốp Cộp đã ứng dụng phần mềm SMART vào quá trình tuần tra, rà soát rừng. Đây là công cụ quản lý bảo vệ rừng, báo cáo kết quả bằng công nghệ thông tin. Hiện đơn vị cũng tập trung đào tạo cán bộ, nâng cao kỹ năng sử dụng công nghệ, đồng thời tích hợp thêm các tính năng như giám sát bằng UAV để xây dựng hệ thống bảo vệ rừng thông minh và bền vững hơn.