Gói thầu thi công xây dựng nhà kho vật tư trị giá gần 5 tỷ đồng do Công ty TNHH Một thành viên Cao su Phú Riềng làm chủ đầu tư vừa về tay một liên danh nhà thầu quen thuộc. Đáng chú ý, đây là gói thầu đấu thầu rộng rãi nhưng chỉ có duy nhất một nhà thầu tham gia, với tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách chỉ 0,18%.

Liên danh Minh Đức "Một mình một ngựa" về đích

Ngày 02/10/2025, ông Đào Quang Đán, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Cao su Phú Riềng, đã ký Quyết định số 1391/QĐ-CSPR phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu "Thi công xây dựng công trình: Xây dựng nhà kho vật tư Công ty tại Nhà máy chế biến Trung Tâm". Gói thầu có giá 4.997.431.049 đồng, sử dụng nguồn vốn điều lệ hiện có của Công ty.

Đơn vị trúng thầu là Liên danh Minh Đức, bao gồm Công ty TNHH MTV Thương mại Tư vấn Đầu tư Xây dựng Minh Đức (đứng đầu liên danh) và Công ty TNHH Kỹ thuật Nhất Tâm. Giá trúng thầu là 4.988.197.969 đồng, chỉ thấp hơn giá gói thầu 9,2 triệu đồng, tương đương tỷ lệ tiết kiệm 0,18%.

Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 168/BCĐG-MN ngày 26/09/2025 của đơn vị tư vấn (Công ty TNHH Tư vấn đấu thầu Miền Nam), chỉ có duy nhất Liên danh Minh Đức tham gia gói thầu này. Mặc dù chỉ có một nhà thầu, tổ chuyên gia vẫn đánh giá quá trình lựa chọn nhà thầu đảm bảo "tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế".

Việc một gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi - hình thức được xem là cạnh tranh nhất - nhưng chỉ thu hút được một nhà thầu tham dự, khiến dư luận không khỏi đặt câu hỏi về tính hiệu quả và minh bạch của công tác đấu thầu tại đây. Liệu có hay không những yếu tố làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác?

Năng lực nhà thầu và những mối quan hệ "quen mặt"

Phân tích dữ liệu cho thấy, cả hai thành viên trong Liên danh Minh Đức đều là những nhà thầu có tên tuổi trong hoạt động đấu thầu, đặc biệt trong năm 2025.

Công ty Xây dựng Minh Đức (MSDN: 3801186383) do ông Vương Khả Ngọ làm giám đốc, có địa chỉ tại tỉnh Đồng Nai. Tính đến nay, công ty đã tham gia 20 gói thầu, trúng 16 gói. Riêng trong năm 2025, công ty này tham gia 5 gói thầu và trúng cả 5. Đáng chú ý, trong số 14 gói thầu tham gia tại Công ty TNHH MTV Cao su Phú Riềng, Minh Đức đã trúng tới 10 gói, chủ yếu qua hình thức chỉ định thầu.

Tương tự, Công ty Kỹ thuật Nhất Tâm (MSDN: 3502356936) do ông Vũ Hoàng Sơn làm giám đốc, cũng có một "bảng vàng" thành tích ấn tượng. Công ty đã tham gia 16 gói, trúng 15 gói. Trong năm 2025, Nhất Tâm tham gia 8 gói và cũng đạt tỷ lệ trúng thầu 100%.

Điều đáng quan tâm là mối quan hệ của Nhất Tâm với các đơn vị tư vấn đấu thầu. Dữ liệu cho thấy, nhà thầu này đặc biệt "có duyên" với các gói thầu do Công ty TNHH Tư vấn đấu thầu E-Bidding và Công ty Cổ phần Đấu thầu Cửu long Bình Phước mời thầu, với tỷ lệ trúng tuyệt đối (lần lượt là 6/6 và 3/3 gói). Trùng hợp thay, Công ty Cổ phần Đấu thầu Cửu long Bình Phước lại chính là đơn vị thẩm định hồ sơ mời thầu của gói thầu gần 5 tỷ đồng tại Công ty TNHH MTV Cao su Phú Riềng.

Cần một môi trường cạnh tranh thực chất

Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 được ban hành với mục tiêu cao nhất là tạo ra một môi trường cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Điều 6 của Luật này quy định rất rõ về việc bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu, trong đó yêu cầu các nhà thầu tham dự phải độc lập về pháp lý và tài chính với chủ đầu tư, bên mời thầu và các nhà thầu tư vấn cho gói thầu đó.

Trao đổi với phóng viên, Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TP HCM) cho biết: “Việc một gói thầu đấu thầu rộng rãi chỉ có một nhà thầu tham gia và trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm thấp là một dấu hiệu cần được xem xét kỹ lưỡng. Dù không thể khẳng định ngay có vi phạm hay không, nhưng nó cho thấy tính cạnh tranh của gói thầu chưa cao. Các cơ quan quản lý cần làm rõ liệu có yếu tố nào trong hồ sơ mời thầu hoặc quá trình tổ chức đã vô tình hay cố ý hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác hay không”.

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Nguyễn Quốc Vũ nhận định: "Tần suất trúng thầu dày đặc của một nhà thầu tại một chủ đầu tư hay một bên mời thầu cụ thể, hay 'hệ sinh thái' giữa nhà thầu và công ty tư vấn, là những quy luật bất thường. Theo tinh thần của Luật Đấu thầu mới và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP, cần phải tăng cường giám sát, kiểm tra để ngăn chặn các hành vi bị cấm như thông thầu, gian lận, hoặc các hành vi không đảm bảo công bằng, minh bạch".

Để thị trường đấu thầu thực sự cạnh tranh, minh bạch, vai trò của chủ đầu tư là vô cùng quan trọng. Việc xây dựng hồ sơ mời thầu với các tiêu chí hợp lý, không cài cắm các điều kiện gây khó khăn cho nhà thầu, cùng với việc công khai, minh bạch tối đa thông tin sẽ là chìa khóa để thu hút nhiều nhà thầu có năng lực tham gia, từ đó giúp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.