Bệnh liên cầu lợn là bệnh truyền nhiễm, có thể xảy ra ở hầu hết các loài động vật máu nóng, trong đó lợn (heo) và người là chủ yếu. Bệnh tăng mạnh trong mùa nắng nóng và có nguy cơ trở thành dịch nếu không có biện pháp phòng tránh, điều trị.
Liên cầu khuẩn gây bệnh cho lợn có tên Streptococcus suis (S. suis) là một trong những loại vi sinh vật gây bệnh ở lợn làm tổn thất lớn về kinh tế. S. suis là vi khuẩn gram dương, hình cầu hay hình ôvan, kỵ khí tùy tiện.
Trong cơ thể động vật, vi khuẩn thường cư trú ở đường hô hấp trên đặc biệt là xoang mũi và hạch hạnh nhân. Tuy nhiên, vi khuẩn cũng có thể có mặt trong đường tiêu hóa và đường sinh dục của lợn.
Vi khuẩn liên cầu lợn có khắp nơi trong tự nhiên, ổ chứa là lợn nhà (đã thuần chủng). Cả lợn rừng, ngựa, chó, mèo và chim cũng có thể mang vi khuẩn liên cầu lợn. Những loài động vật này mang mầm bệnh nhưng chúng không gây bệnh, nếu có chỉ gây bệnh nhẹ, khi gặp điều kiện thuận lợi chúng mới gây nguy hiểm.
Con đường lây truyền từ lợn sang người có thể qua vết thương ở da, đường hô hấp, tiếp xúc với máu, các dịch tiết ở lợn bệnh hoặc qua đường ăn uống. Các véc tơ có khả năng truyền bệnh bao gồm ruồi, gián, chuột.
Theo các chuyên gia y tế, bệnh liên cầu khuẩn lây từ lợn bệnh sang người gồm 3 thể: Nhiễm trùng huyết, viêm màng não mủ hoặc kết hợp cả hai. Tùy từng thể mắc mà bệnh diễn biến nặng hay nhẹ, có trường hợp mắc ngay từ đầu đã nặng.
Bệnh xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới. Các biểu hiện bệnh lý của lợn bao gồm viêm màng não, viêm khớp, viêm phổi, nhiễm trùng huyết, viêm nội tâm mạc, các ổ áp xe. Nghiêm trọng hơn, vi khuẩn có thể gây bệnh cho người với các biểu hiện của viêm màng não, nhiễm trùng máu, viêm nội tâm mạc. v.v. Chính vì vậy, bệnh được xếp vào nhóm các bệnh chung của người và động vật.
Vi khuẩn gây bệnh liên cầu Streptococcus suis có thể sống ở nhiệt độ 60 độ C trong 10 phút, 50 độ C trong 2 giờ và 10 độ C trong 6 tuần. Do đó, cách phòng bệnh tốt nhất là không nên giết mổ lợn ốm, chết, khi có vết thương ở tay thì không xử lý sản phẩm sống từ lợn. Rửa tay sạch sau khi chế biến. Không ăn lợn bệnh, thịt lợn sống, nem chạo, tiết canh...
Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị nhiễm độc tố rất nặng với các biểu hiện như tụt huyết áp, mạch nhanh, nhỏ, trụy tim mạch, suy hô hấp... Tỷ lệ tử vong của bệnh này là khoảng 7%.
