Tổng thống Donald Trump ngày 17/10, cho biết Mỹ không thể để cạn kiệt kho tên lửa hành trình Tomahawk của nước này bằng cách cung cấp chúng cho Ukraine. Tổng thống Donald Trump khẳng định: "Mỹ cũng cần tên lửa Tomahawk cho Mỹ. Chúng tôi có rất nhiều, nhưng chúng tôi cần chúng. Vì thế, chúng tôi không thể để kho dự trữ bị cạn kiệt. Những tên lửa này rất quan trọng, rất mạnh, chính xác và rất tốt”.
Tuy nhiên, ẩn chứa sau câu trả lời mang đầy tính “ngoại giao quốc tế này”, là những bước đi thông minh của Moskva, nhằm ngăn người đứng đầu Nhà trắng, cung cấp loại tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine. Trước hết là hành động của Nga, đã khéo léo gắn chặt rủi ro của tên lửa Tomahawk từ chiến trường Ukraine, với quyết định cá nhân của tổng thống Mỹ.
Vấn đề không còn là "có nên hỗ trợ Ukraine hay không", mà là "liệu ông Trump có sẵn sàng chịu trách nhiệm về một cuộc xung đột hạt nhân tiềm tàng hay không"? Điều này khiến Tổng thống Trump rơi vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan” khi ra quyết định có tính “cân não”.
Nếu Washington chấp thuận viện trợ tên lửa Tomahawk cho Ukraine, ông Trump sẽ tự mình châm ngòi, và bất kỳ xung đột ngẫu nhiên nào trong tương lai, đều có thể bị truy ngược lại với Trump. Để tăng cường hiệu quả răn đe này, người Nga thậm chí còn tung ra một loạt đòn tấn công kết hợp:
Ngay từ ngày 2/10, Tổng thống Nga Putin đã tuyên bố rõ ràng rằng, việc Mỹ cung cấp tên lửa Tomahawk sẽ gây ra một "sự leo thang lớn". Vào ngày 10/10, ông Putin tiếp tục cảnh báo rằng, Nga sẽ tăng cường hệ thống phòng không để đáp trả. Còn người phát ngôn Điện Kremlin, ông Peskov nhấn mạnh rằng động thái này sẽ phá hủy "sự thay đổi" vừa mới xuất hiện giữa Nga và Mỹ.
Thông điệp của Nga rất rõ ràng: đây không phải là lời nói suông, mà là một “lằn ranh đỏ” mà chúng tôi đã vạch ra. Nếu các người dám vượt qua, các người sẽ tự gánh chịu hậu quả. Đây có thể là một lời khẳng định dứt khoát của Moskva về vấn đề này đối với Mỹ.
Mặc dù đã rõ, Mỹ sẽ không cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine (ít nhất là trong giai đoạn này), nhưng tuyên bố của ông Medvedev về "sự mơ hồ về tên lửa Tomahawk", đã chứng minh đầy đủ sức mạnh mặc cả chiến lược và khả năng trả đũa của Nga, với tư cách là một siêu cường kỳ cựu.
Theo các nhà phân tích độc lập, có lý do khiến Nga phản ứng mạnh mẽ với việc Mỹ cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine, không phải là khả năng mang đầu đạn hạt nhân, mà chính là mối đe dọa với ngành năng lượng của Moskva. Nên nhớ Nga là quốc gia dựa vào xuất khẩu dầu khí, với doanh thu từ xuất khẩu dầu chiếm gần 40% ngân sách quốc gia, tổng cộng là 153 tỷ USD.
Trong các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga vừa qua, Ukraine đã nhiều lần sử dụng UAV tấn công tự sát, để tấn công các nhà máy lọc dầu, cảng biển và cơ sở năng lượng của Nga. Mặc dù có quy mô tấn công của Ukraine nhỏ, không thể theo kiểu “cường tập” như của Nga, nhưng các cuộc tấn công này cũng đã khiến Nga mất khoảng 1,1 triệu thùng dầu mỗi ngày, tương đương 17% tổng công suất lọc dầu của nước này.
Thậm chí còn có trường hợp cuộc tấn công của Ukraine vào một cảng ở Crimea, đã đốt cháy 250.000 tấn nhiên liệu. Những trận chiến này đã phơi bày điểm yếu của cơ sở hạ tầng năng lượng rộng lớn của Nga. Bây giờ, hãy tưởng tượng xem điều gì sẽ xảy ra nếu Ukraine có tên lửa Tomahawk với tầm bắn xa hơn, sức mạnh lớn hơn và khả năng xuyên phá mạnh hơn?
Các nhà máy lọc dầu, đường ống dẫn dầu, trung tâm khí đốt tự nhiên, cảng biển... những "mạch máu" hỗ trợ nền kinh tế và cỗ máy chiến tranh của đất Nga, lúc này đều sẽ nằm trong tầm tấn công của Ukraine.
Như vậy đối với Nga, việc cho phép Tomahawk vào Ukraine, tương đương với việc trao cho đối thủ một “công tắc”, có thể tấn công trực tiếp vào trung tâm kinh tế của nước này. Do đó, ngay cả khi Washington “hứa” chỉ cung cấp phiên bản đầu đạn thông thường, thì Nga sẽ không bao giờ tin, vì không thể xác minh được điều đó .
Bám vào lập luận là tên lửa Tomahawk có thể mang đầu đạn hạt nhân, thay vì đối đầu trực diện với Mỹ, Moskva đã khéo léo lợi dụng bản chất "không rõ ràng (mơ hồ)" của chính tên lửa Tomahawk, biến viện trợ quân sự khu vực, thành rủi ro hạt nhân toàn cầu; theo giới phân tích, phong cách đáp trả của Nga thực sự rất thông minh.
Sau đó, Moskva đổ trực tiếp rủi ro này vào Tổng thống Trump, người đã đưa ra quyết định, giống như vứt bỏ một gánh nặng. Điều này được gọi là "chuyển giao rủi ro"; một bước đi quá thông minh của lãnh đạo Điện Kremlin.
Kết quả là trước sức ép ngầm cũng như công khai của Moskva, Tổng thống Trump lưu ý rằng vấn đề cung cấp tên lửa Tomahawk của Mỹ cho Ukraine đã được thảo luận trong cuộc điện đàm giữa ông với Tổng thống Nga Putin. Ông Trump cho rằng, những tên lửa hành trình này là "một vũ khí đáng sợ và có sức phá hủy mạnh. Và không ai muốn tên lửa Tomahawk nhắm vào mình”. (Ảnh: Raytheon)
