Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu trước Quốc hội Indonesia.

Trong chuyến thăm Jakarta 2 ngày, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 3/10 đã đọc diễn văn trước Quốc hội Indonesia, trong đó ông đã đề cập đến tranh chấp lãnh thổ với một số nước trong Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN).

Tuy nhiên, theo hãng tin Reuters, ông Tập không hề nhắc đến việc các bên có liên quan muốn đàm phán đa phương, thay vì thảo luận đơn phương với Trung Quốc.

Với lời lẽ chung chung, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố trước các nghị sĩ Indonesia: “Về các tranh chấp lãnh thổ và lãnh hải giữa Trung Quốc và ASEAN, hai bên phải tôn trọng nguyên tắc tham khảo lẫn nhau ôn hòa, đối thoại hữu nghị, giải quyết xung đột một cách hòa bình nhằm duy trì sự ổn định, hòa bình trong khu vực”.

Tranh chấp lãnh hải trên Biển Đông giữa Trung Quốc và một số nước ASEAN như Philippines, Việt Nam, Malaysia và Brunei vẫn kéo dài từ nhiều năm nay, trong đó đặc biệt có khu vực quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Bất đồng càng trở nên sâu sắc hơn với việc Bắc Kinh đòi chủ quyền hầu như toàn bộ Biển Đông, nơi có tuyến giao thông hàng hải quan trọng cùng một trữ lượng khí đốt được cho là rất lớn.

ASEAN vẫn chủ trương đàm phán đa phương giải quyết bất đồng, nhưng Trung Quốc thì muốn xé lẻ bàn riêng với từng nước để có thể giữ thế nước lớn. Hồi giữa tháng 9 vừa rồi Trung Quốc đã hứa tiếp tục các các cuộc thảo luận “từng bước” về Qui tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Tại Jakarta, nơi đặt trụ sở ASEAN, ông Tập Cận Bình đưa ra hứa hẹn tăng cường quan hệ với Hiệp hội các nước Đông Nam Á, kêu gọi cùng nhau từ bỏ tư duy thời Chiến tranh lạnh để “thắt chặt quan hệ ASEAN-Trung Quốc”. Chủ tịch Trung Quốc tuyên bố: “Trung Quốc sẵn sàng làm việc với các nước ASEAN để ký một hiệp ước láng giềng tốt, hữu nghị và hợp tác”.

Indonesia muốn đóng vai trò tích cực trung gian giải quyết các tranh chấp về lãnh thổ giữa các nước Đông Nam Á với Trung Quốc. Tuy vậy chuyến thăm Indonesia lần này của Chủ tịch Tập Cận Bình chủ yếu nhằm vào mục tiêu kinh tế, gia tăng sự hiện diện của Trung Quốc ở thị trường Indonesia, một thị trường tiềm năng nhất khu vực Đông Nam Á.

Hai bên đã ký các hợp đồng thương mại và hợp tác có tổng giá trị lên tới 20 tỷ USD. Một hiệp định đối tác chiến lược cũng đã được ký trong dịp này, trong đó dặt mục tiêu nâng trao đổi thương mại giữa hai nước lên tới 80 tỷ USD vào năm 2015. Bên cạnh đó hai nước cũng đã ký một hiệp định nguyên tắc về dự án thành lập khu công nghiệp dành riêng cho các công ty Trung Quốc tại Indonesia.

Ông Tập Cận Bình đi thăm Malaysia trước khi trở lại đảo Bali của Indonesia để tham dự Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC) khai mạc ngày 7/10/2013.