Rosetta - phiến đá nổi tiếng nhất thế giới cổ đại - được học giả, sĩ quan quân đội Pháp Pierre Bouchard phát hiện trong lúc kiểm tra công tác phục dựng pháo đài cổ gần thành phố Rosetta ở châu thổ sông Nile năm 1977.
Ngay sau khi phát hiện phiến đá Rosetta, giới chuyên gia nhận ra tầm quan trọng của cổ vật này. Hiện cổ vật này được lưu giữ và trưng bày tại bảo tàng London, Anh.
Theo các chuyên gia, phiến đá Rosetta với nội dung được viết bằng hai ngôn ngữ Ai Cập và Hy Lạp cổ đại theo 3 hệ thống chữ viết.
Ba hệ thống chữ viết này bao gồm: chữ tượng hình chính thức (hieroglyphic), chữ tượng hình bình dân (demotic) và chữ Hy Lạp để mọi người dân có thể đọc hiểu nội dung khắc trên phiến đá Rosetta.
Phiến đá Rosetta là khối đá bazan cao 114 cm và rộng 72 cm. Vào năm 196 trước Công nguyên, pharaoh Ai Cập Ptolemy ra lệnh tạo ra phiến đá Rosetta trong một chiến dịch tuyên truyền chính trị.
Mục đích của Ptolemy là nhằm thông báo với toàn dân thiên hạ việc ông là vị vua hợp pháp của Ai Cập.
Thông qua việc phát hiện phiến đá Rosetta, các chuyên gia có thể giải mã 2 bản khắc bằng chữ Ai Cập cổ đại thông qua chữ Hy Lạp cổ đại.
Nhờ vậy, các chuyên gia, nhà khoa học có thể dịch toàn bộ văn bản sử dụng chữ tượng hình chính thức của người Ai Cập thời cổ đại.
Theo đó, nhiều tài liệu được viết trên giấy papyrus của người Ai Cập còn đến ngày nay được giới chuyên gia giải mã nội dung.
Cuộc sống của vua chúa Ai Cập cũng như các tầng lớp trong xã hội được hé lộ.
