Đây là phương thức kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn dưới hình thức chia sẻ phòng thuê sử dụng dịch vụ Airbnb hoặc trên các nền tảng công nghệ tương tự. Trào lưu kinh doanh này bùng nổ tại các thành phố lớn của Việt Nam trong vài năm gần đây nhưng Luật Nhà ở 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản 2014 chưa tiên lượng, nên chưa có khung pháp luật điều chỉnh.
HoREA cho rằng phương thức kinh doanh cho thuê căn hộ ngắn hạn dưới hình thức "chia sẻ phòng thuê", sử dụng dịch vụ Airbnb phản ánh đúng diễn biến thị trường kinh doanh trong một "nền kinh tế chia sẻ", ứng dụng công nghệ mới. HoREA dẫn báo cáo khảo sát năm 2019 của Grant Thornton, mô hình dịch vụ chia sẻ phòng thuê Airbnb "đang tăng trưởng mạnh ở Việt Nam, với khoảng 30.000 đơn vị lưu trú".
Đánh giá mặt tích cực, HoREA nhận thấy phương thức kinh doanh này có triển vọng tăng trưởng cao trong tương lai, khách du lịch là đối tượng trọng tâm do có nhu cầu thuê ngắn hạn.
Điều này cũng tác động tích cực đến việc thu hút khách du lịch quốc tế và trong nước, nhất là đối tượng có thu nhập không cao, muốn tiết kiệm chi phí lưu trú. Phương thức “chia sẻ phòng thuê” thông qua sử dụng dịch vụ Airbnb, giúp khai thác hiệu quả tài sản nhà ở, nhất là các phòng ở dôi dư, hoặc các căn hộ trong các khu vực có nhiều khách vãng lai, khách du lịch.
Tuy nhiên, đại diện phía Hiệp hội cũng cho rằng loại hình kinh doanh này chưa có đầy đủ quy định pháp luật để quản lý, điều chỉnh, dẫn đến hệ quả như làm thất thu ngân sách nhà nước; ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội, thậm chí có những trường hợp sử dụng nhà thuê sử dụng dịch vụ Airbnb để hoạt động tội phạm.
 |
| Kiến nghị đánh thuế mô hình kinh doanh Airbnb. |
Đồng thời, HoREA dẫn Khoản 11 Điều 6 Luật Nhà ở 2014 quy định cấm “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở”, nhằm mục đích không “làm ảnh hưởng đến cuộc sống của các hộ gia đình, cá nhân trong nhà chung cư”, nhưng cụm từ “sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở” chưa được Luật Nhà ở giải thích cụ thể. Bên cạnh đó, Điều 10 Luật Nhà ở quy định “Quyền của chủ sở hữu nhà ở” được “cho thuê” nhà ở và Điều 121 Luật Nhà ở quy định bên cho thuê nhà và bên thuê nhà được thỏa thuận về thời hạn cho thuê, có nghĩa là bao gồm cả trường hợp cho thuê ngắn hạn.
Ngoài ra, Hiệp hội còn chỉ ra việc không cho phép đăng ký kinh doanh khởi nghiệp tại căn hộ chung cư (đối với cả các doanh nghiệp “siêu nhỏ” có dưới 05 lao động và sử dụng công nghệ thông tin, không tiếp xúc trực tiếp với khách hàng) đã làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của chủ sở hữu căn hộ chung cư. Vì vậy trong 6 năm qua, Hiệp hội đã nhiều lần có ý kiến đề nghị Bộ Xây dựng trình Chính phủ và Quốc hội xem xét sửa đổi cho phù hợp với thực tế cuộc sống.
Từ đó, HoREA kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản 2014 công nhận hoạt động cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn là hoạt động kinh doanh hợp pháp.
Đề nghị quy định người cho thuê nhà, cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, cần xem xét phương án quy định thời gian trong năm mà người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn được hoạt động kinh doanh.
Hiệp hội cũng đề nghị xem xét phương án quy định người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn có nghĩa vụ đóng góp bổ sung kinh phí quản lý vận hành chung cư do hoạt động kinh doanh này dẫn đến làm tăng khối lượng công tác và trách nhiệm của ban quản lý và đơn vị vận hành chung cư.