Phát triển và thoái trào
Condotel được phát triển từ những năm 2015, đi đến cao trào trong hai năm sau đó và bắt đầu đi xuống từ cuối 2018. Đến năm 2019 thì gần như giảm mạnh cả về nguồn cung lẫn giao dịch.
Theo thống kê từ Bộ Xây dựng, bất động sản nghỉ dưỡng (căn hộ du lịch, biệt thự du lịch) có khoảng 6.280 giao dịch trong năm 2019, giảm 20% so với năm 2018.
Theo đánh giá của Hội môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), thực tế sản phẩm bất động sản du lịch đã sụt giảm từ năm 2018. Nguyên nhân là do pháp lý cho dòng sản phẩm này chưa rõ ràng; giá bán bị đẩy cao, khả năng thanh khoản thấp nên kém hấp dẫn các nhà đầu tư.
Khi thị trường bất động sản du lịch nghỉ dưỡng đang trong cơn thoái trào, mới đây Bộ Tài nguyên và Môi trường gửi các sở trực thuộc tại các tỉnh, thành phố văn bản hướng dẫn về chế độ sử dụng đất và việc chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng không phải nhà ở. Đó là các loại hình căn hộ du lịch (condotel), biệt thự du lịch, văn phòng lưu trú (officetel).
Điều này có nghĩa trong thời gian tới, dự án condotel nào đủ điều kiện pháp lý sẽ được cấp sổ đỏ. Thời hạn cấp giấy chứng nhận sẽ phù thuộc vào thời gian Nhà nước giao đất thương mại, dịch vụ.
Theo đó, thời hạn cho thuê đất đối với tổ chức để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ được xem xét, quyết định trên cơ sở dự án đầu tư hoặc đơn xin thuê đất nhưng không quá 50 năm.
Còn đối với dự án có vốn đầu tư lớn nhưng thu hồi vốn chậm, dự án đầu tư vào địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn mà cần thời hạn dài hơn thì thời hạn cho thuê đất không quá 70 năm. Khi hết thời hạn, người sử dụng đất nếu có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì được Nhà nước xem xét gia hạn sử dụng đất.
Văn bản của Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa ra trong bối cảnh thị trường bất động sản nghỉ dưỡng đang trong giai đoạn trầm lắng sau khi phát triển rầm rộ ở các tỉnh ven biển như Khánh Hòa, Đà Nẵng, Kiên Giang… Thị trường càng thêm yên ắng sau cú sốc mang tên Cocobay và những tác động của dịch bệnh do virus corona gây ra.
Không phải là giải cứu
Trao đổi với CafeLand, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP.HCM, việc cấp sổ đỏ cho condotel sẽ có những tác động tích cực đến thị trường. Việc loại hình này được thừa nhận một cách chính danh sẽ đảm bảo cho các nhà đầu tư yên tâm hơn.
Dù vậy, ông Châu cũng lưu ý, việc của các nhà đầu tư hiện nay vẫn là cân nhắc đầu tư vào dự án nào, ở đâu và của chủ đầu tư nào. Nhà đầu tư cũng cần đánh giá khả năng sinh lời trong ngắn, trung và dài hạn. Vì có những dự án ngắn hạn khả năng sinh lời không tốt nhưng trong trung và dài hạn thì khả năng sinh lời rất tốt.
Về phía cơ quan quản lý, ông Châu cho biết, các văn bản của Bộ Tài nguyên và Môi trường hiện chỉ mới đề cập đến loại hình căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, chưa bao gồm loại hình nhà phố du lịch. Trong khi đó, tại một số địa phương đã xuất hiện dòng sản phẩm shoptel - loại nhà phố du lịch trong các dự án resort - được chào bán rầm rộ cho khách hàng (nhà đầu tư thứ cấp).
Vì vậy, Bộ Tài nguyên Môi trường cần xem xét đến các quy định cấp “sổ đỏ” cho nhà phố du lịch trong khu du lịch nghỉ dưỡng nhằm thống nhất tính pháp lý của các nhóm sản phẩm này.
Còn theo GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng bộ Tài nguyên và Môi trường, việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu cho condotel chỉ có tác dụng làm cho thị trường khỏi rối ren, nhưng đây không phải là động thái giải cứu condotel vốn đang trong trạng thái suy sụp.
Theo ông Võ, nếu vẫn duy trì những biện pháp như hiện nay thì tiềm năng của condotel và bất động sản du lịch nghỉ dưỡng nói chung là không khả quan vì không huy động được nguồn vốn đầu tư vào đây.
“Để đầu tư phát triển được thì việc thu hút vốn đầu tư đóng vai trò rất quan trọng. Còn việc áp dụng pháp luật hiện hành thì chỉ làm cho thị trường không bị phức tạp, người mua bỏ tiền vào mua rồi sau đó không được cấp giấy chứng nhận. Tức là văn bản ở đây giải quyết được vấn đề ổn định thị trường nhưng chưa phải là giải pháp cho thị trường phát triển, động viên được nguồn vốn đầu tư vào đây”, ông Võ cho biết.
Cũng theo chuyên gia này, hiện nay hệ thống pháp luật đã quá chật hẹp so với nhu cầu phát triển. Do vậy, cần sửa đổi pháp luật để tạo điều kiện cho thị trường phát triển ổn định. Trong đó, phải xây dựng khung pháp lý cho các bất động sản đa công năng dựa trên tư duy quản lý kinh tế chia sẻ.