Kênh Military Summary cho biết, vào ngày 27/9, binh lính Ukraine trên mặt trận Vovchansk thuộc tỉnh Kharkov đã hét lên qua máy thông tin, hé lộ trận đánh ác liệt trên chiến trường Kharkov. Cuộc tấn công kéo dài liên tục 12 giờ, quân đội Nga (RFAF) tiến qua bãi mìn, đột phá tới trung tâm thành phố Volchansk.
Theo các trinh sát thuộc Cụm quân phía Tây RFAF, lực lượng thiết giáp của họ đã chọc thủng ba tuyến phòng thủ của Ukraine liên tiếp trong vòng 12 giờ; và mũi xung kích của họ đang tiến đến đường cao tốc T2018, tuyến đường tiếp tế huyết mạch từ thành phố Kharkov đến Volchansk.
Tuyến phòng thủ đầu tiên của quân đội Ukraine ở biên giới tỉnh Kharkov, được xây dựng dọc theo địa hình đồi núi, thảo nguyên, sông suối…,được ví là là "hàng rào tử thần", khi kết hợp giữa các bãi mìn, ba lớp dây thép gai và các boongke bê tông cốt thép,,, tạo thành một vành đai phòng thủ có chiều sâu.
Để vượt qua phòng tuyến này, đầu tiên RFAF sử dụng UAV 6 trục hạng nặng Perun, có tải trọng tới 200 kg, mang dây nổ rải qua bãi mìn và được kích nổ từ xa để dọn đường. Sau đó, pháo tự hành 2S7 Pion bắn đạn nổ mạnh với tốc độ 2 phát mỗi phút, phá hủy từng boongke một.
Theo báo cáo chiến đấu của RFAF, sau quá trình tích cực tiến công, một cửa mở rộng 1,5 km, sâu 2 km đã được dọn sạch chỉ trong ba giờ, và đơn vị phòng thủ là Lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ 53 của quân đội Ukraine, là đơn vị đầu tiên rút lui, vì không thể chịu đựng được hỏa lực dữ dội của RFAF.
Lúc này do không có sự hỗ trợ của lực lượng dự bị, Lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ 119 của Ukraine rơi vào tình trạng hỗn loạn. Xe tăng T-90M của Nga tấn công theo đội hình hình nêm, được hộ tống bởi UAV tự sát lảng vảng Lancet, săn lùng chính xác các đội chống tăng của AFU.
Một lính nghĩa vụ Ukraine bị bắt làm tù binh thú nhận: "Chúng tôi đã đóng quân trong rừng ba tháng mà không được huấn luyện chiến đấu thực tế. Nhìn thấy xe tăng tấn công, chúng tôi không biết phải phản ứng thế nào". Trong giai đoạn này, quân Nga đã phá hủy 12 xe bọc thép của Ukraine và tiến xa tới 3 km.
Bên ngoài thành phố Vovchansk, RFAF tránh tấn công vào các các công sự trận địa phòng ngự đã được bố trí sẵn, thay vào đó cố tình để lại một tuyến đường rút lui về phía tây nam. Khi tàn quân Ukraine bắt đầu rút lui, pháo phản lực phóng loạt BM-21 Grad bất ngờ khai hỏa, trong khi các đơn vị tác chiến điện tử đồng loạt cắt đứt liên lạc của quân Ukraine.
Chỉ huy Lữ đoàn 57 Ukraine thừa nhận trong báo cáo chiến đấu: "Quân Nga đã kết hợp hỏa lực và chiến tranh tâm lý để hoàn toàn phá vỡ hệ thống phòng thủ của chúng tôi". Chưa hết, Lữ đoàn 57 còn bị Kiev cắt đứt nguồn cung cấp hậu cần và không được rút về để thay thế, chỉ vì chỉ huy lữ đoàn là người ủng hộ cựu Tổng thống Ukraine Poroshenko.
Là một trung tâm vận tải ở đông bắc Ukraine, Kharkov quy tụ bốn tuyến đường sắt chính và ba tuyến đường cao tốc chiến lược, bao gồm cả tuyến P07. Đây là tuyến đường quan trọng nhất và nhanh nhất, để quân đội Ukraine vận chuyển đạn dược đến mặt trận Kupyanska và Izyum.
Quân đội Nga đã thiết lập một vòng phong tỏa ba mặt xung quanh Kupyansk và bước đột phá này trong hệ thống phòng thủ của Kharkov thực sự đã bóp nghẹt AFU tại đây. Truyền thông Ukraine lo ngại rằng nếu Nga tiếp tục cắt đứt đường cao tốc P46, lực lượng phòng thủ của họ ở khu vực Kharkov sẽ rơi vào cảnh túng quẫn, hết đạn và lương thực.
Theo các chuyên gia quân sự, ba điểm yếu chí mạng chính dẫn đến suy yếu tuyến phòng thủ của AFU ở Kharkov đó là: Thứ nhất là khoảng cách sức mạnh. Sau khi Lữ đoàn bộ binh cơ giới 53 và 66 được rút đi để tăng viện cho mặt trận Pokrovsk, lực lượng phòng thủ lãnh thổ (giống như bộ đội địa phương ở Việt Nam) thay thế thiếu kinh nghiệm chiến đấu; một số binh sĩ chỉ được huấn luyện cơ bản trong hai tuần;
Thứ hai là gián đoạn nguồn cung: UAV tự sát tầm xa Geran-2 của Nga tiếp tục tấn công các đoàn xe hậu cần và xe bọc thép chở quân do Latvia gửi đến, đã bị phá hủy trước khi đến nơi;
Thứ ba là nhược điểm kỹ thuật: Hệ thống radar chống pháo AN/TPQ-36 của quân đội Ukraine, đã bị trinh sát kỹ thuật của RFAF định vị chính xác và phá hủy, khiến việc phát hiện hiệu quả các chuyển động của cụm xe bọc thép Nga là không thể.
Các chuyên gia quân sự chỉ ra rằng, việc quân đội Nga tổ chức bao vây thành công một thành phố 700.000 dân ở Zaporizhia có thể được tái hiện ở Kharkov. Hiện tại, RFAF đã kiểm soát được 50% Kupyansk và đang triển khai quân tiếp viện đến bờ phải sông Oskil.
Việc phong tỏa hoàn toàn Kharkov có thể phá vỡ hoàn toàn hệ thống phòng thủ phía bắc của Ukraine, khiến Tổng tư lệnh AFU, tướng Syrsky khẩn trương điều động quân tiếp viện là Lữ đoàn xung kích số Azov số 3 tới Kupyansk, càng nhấn mạnh thêm tính cấp thiết của mặt trận Kharkov. (nguồn ảnh Military Review, Ukrinform, Kyiv Post).
