Marie Antoinette (1755 – 1793) nổi tiếng là một trong những hoàng hậu gây tranh cãi nhất, không chỉ đối với lịch sử Pháp mà còn là lịch sử Châu Âu vào cuối thế kỉ 18. Một sai lầm ngớ ngẩn của bà được cho là đã dẫn đến sự tiêu vong của hoàng gia Pháp.
Câu chuyện này xảy ra trong cuộc Cách mạng Pháp, năm 1791, khi hoàng hậu và gia định bị lực lượng cách mạng quản thúc trong Điện Tuileries. Bá tước Axel von Fersen và Nam tước de Breteuil đã tổ chức một cuộc đào thoát nhằm đưa hoàng gia đến Montmédy, thành trì của phe Bảo hoàng.
Cuộc đào thoát được tiến hành ngày 21/6/1791 nhưng đã bị hoàng hậu Marie Antoinette làm cho phá sản. Ban đầu, vua Louis XVI lên kế hoạch tẩu thoát bí mật một mình. Vào phút cuối, hoàng hậu khăng khăng đưa con cái trốn cùng vua.
Thay vì dùng phương tiện chạy trốn nhỏ và nhanh, Marie Antoinette chọn một chiếc xe ngựa to và chậm chạp cùng với những món đồ sang trọng. Sự lựa chọn phù phiếm này đã khiến chiếc xe của Hoàng hậu đi lạc đường và đến điểm hẹn muộn những 30 phút.
Không những thế, những đồ trang trí quý phái của chiếc xe ngựa cũng thu hút sự chú ý và ngờ vực của người qua đường, đặc biệt là giám đốc bưu điện Jean – Baptiste Drouet. Một số nguồn tin nói rằng Drouet đã nhận ra nhà vua từ hình chân dung của ông in trên tiền xu và tiền giấy.
Nguồn tin khác lại cho biết Drouet đã thấy một sĩ quan dừng lại chào chiếc xe khi nó đi qua. Bất kể vì lý do nào thì cuộc tẩu thoát bí mật của nhà vua đã bị bại lộ. Vua Louis XVI và hoàng hậu Marie Antoinette bị bắt giữ trong chưa đầy 24 giờ.
Cuộc đào thoát khiến uy tín của hoàng gia Pháp sút giảm nghiêm trọng. Phe Jacobin triệt để sử dụng sự kiện này để đẩy mạnh xu thế cực đoan, kêu gọi chấm dứt mọi hình thức quân chủ trên đất Pháp.
Ngày 21/9/1792, chính quyền Pháp chính thức tuyên bố kết thúc chế độ quân chủ, trao quyền cho Quốc hội. Gia đình nhà vua bị đưa ra xét xử. Với cáo buộc phá hoại nền Đệ nhất Cộng hòa Pháp, vua Louis XVI bị hành quyết bằng máy chém ngày 21/1/1793.
Ngày 14/10/1793, đến lượt Marie Antoinette bị đem ra xét xử trước Tòa án Cách mạng. Ngày 16/10, bà bị kết án phản quốc và bị chém đầu tại Quảng trường Cách mạng (nay là Quảng trường Concorde) vào trưa cùng ngày.
Các sử gia sau này đánh giá, nếu Hoàng hậu Marie Antoinette không làm điều ngớ ngẩn trong cuộc đào thoát thì rất có thể lịch sử nước Pháp đã đi theo con đường khác, và hoàng gia Pháp sẽ không phải chịu kết cục bi thảm đến vậy.
