Sáng sớm, hàng chục gian hàng bày bán giữa khuôn viên chợ huyện, mỗi gian hàng rộng chưa đến 1,2 m. Một dân buôn cho hay, chợ đá quý Lục Yên họp buổi sáng đến trưa mỗi ngày. Bên cạnh những bàn bán đá quý là một chợ cóc bán rau.
Sản phẩm nổi bật ở chợ là Ruby, Saphia... Đây là hai dòng đá quý giá trị nhất được phân cấp theo chất lượng, màu sắc, độ trong từng viên. Phiên chợ này có lịch sử tồn tại 27 năm.
Chị Thanh, một dân buôn cho hay, chợ họp buổi sáng đến trưa mỗi ngày. Ngày thường có 15-20 gian hàng nhưng ngày cận Tết đến hơn 40 gian được bày bán phục vụ nhu cầu của các đại lý, dân buôn khắp các tỉnh miền Bắc.
Giá mỗi sản phẩm khác nhau từ vài trăm nghìn tới hàng chục triệu đồng. Người mua thường sử dụng kính, đèn soi kiểm tra tránh hàng giả, phân loại chất lượng trước khi mua. Trong ảnh, một viên đá Saphia định giá gần 10 triệu đồng đang được người mua kiểm tra.
Các chủ gian hàng lấy sản phẩm đá đã chế tác sẵn hoặc đá sơ chế thô rồi bày biện trên bàn gỗ theo từng loại. Người bán đá quý ở Lục Yên ai cũng đeo sản phẩm này trên người, Có những viên đá trị giá hàng trăm triệu đồng chỉ dân trong nghề mới có thể nhận ra.
"Không chỉ dân buôn miền Bắc, hàng ngày đều có người buôn từ Thái Lan, Lào, Trung Quốc, phương Tây về xem, mua. Họ kiểm tra rất kỹ trước khi quyết định mua một sản phẩm, tuy nhiên người nước ngoài thường trả giá cao hơn", một người bán hàng tại đây cho biết.
Từ xa xưa, Lục Yên được mệnh danh là "vùng đất ngọc", nằm trên đá quý. Theo những người trong nghề, xưa ở lòng hồ Thác Bà đã có chợ Ngọc. Người nông dân đi làm đồng, trẻ em đi chơi dễ dàng nhặt được những viên đá đủ màu sắc nhưng chỉ để chơi. Tới những năm 80 của thế kỷ trước, chính quyền tổ chức khai thác địa chất mới phát hiện nơi đây có nhiều loại đá quý, chất lượng thuộc hàng quý nhất thế giới. Những viên đá có giá trị nhất Việt Nam đều được khai thác từ đây.
Trao đổi với Zing.vn, ông Nguyễn Quốc Dân (phải), Chủ tịch Hội đá quý Lục Yên cho biết hội gồm gần 60 thành viên bán đủ các loại đá quý hoạt động từ nhiều năm nay. Những ngày cận Tết dân buôn đổ về rất nhiều để phục vụ nhu câu mua, biếu tặng.
"Lục Yên tự hào có viên ruby đỏ được giữ làm bảo vật quốc gia, tên 'Ngôi sao Việt Nam'. Đó là viên đá ruby lớn nhất, có trọng lượng 2.160 gram, tương đương 10.800 cara. Ngoài ra rất nhiều viên đá quý có giá trị khác được khai thác từ đây", ông Dân cho biết.
