Ăn cơm độn sắn, chàng học trò người Mông xuống núi tìm chữ

Rời "cổng trời" Mường Lát, chàng trai người dân tộc Mông Sung Văn Chía quyết tâm đi tìm con chữ.

Một buổi chiều cuối tháng 5, khi tiết học vừa kết thúc, Sung Văn Chía (20 tuổi), sinh viên năm nhất, Trường Cao đẳng Y tế Thanh Hóa vội vã trở về ký túc xá. Cậu sửa soạn giặt đồ, ăn cơm tối để kịp giờ làm thêm buổi tối tại căng tin trong trường.
Nhiều tháng qua, Chía xin làm thêm tại căng tin để có thêm tiền trang trải việc học hành. Mặc dù, thù lao mỗi tháng chỉ vỏn vẹn khoảng 1 triệu đồng, song Chía rất vui vì có thể đỡ đần một vài khoản chi phí ăn, học giúp gia đình.
Khuôn mặt lấm tấm giọt mồ hôi với đôi mắt rất sáng, nụ cười hiền hậu của cậu sinh viên khiến tôi không khỏi cảm phục nghị lực của Chía. Bởi, chàng trai người dân tộc Mông đã quyết tâm rời bản làng đi tìm tri thức trong cái đói, cái nghèo.
Tuổi thơ ăn cơm độn sắn, đi bộ đến trường
Sung Văn Chía sinh ra và lớn lên ở bản Kéo Hượn, xã Nhi Sơn, huyện biên giới Mường Lát (Thanh Hóa), trong một gia đình có 2 anh, em trai. Năm cậu bé Chía lên lớp 1, cha của em không may đổ bệnh, căn bệnh quái ác khiến cha của Chía lúc nhớ, lúc quên.
Kể từ đó, gánh nặng gia đình dồn hết lên đôi vai của mẹ Chía. Thế nhưng, mẹ cậu cũng mắc bệnh xuất huyết não, phải thuốc thang thường xuyên. Toàn bộ chi phí học hành của anh em Chía, tiền sinh hoạt hàng tháng của cả nhà chỉ phụ thuộc vào vài sào nương rẫy. Mỗi khi đến mùa giáp hạt hay chẳng may mất mùa, anh em Chía chỉ ăn cơm độn sắn, bữa đói bữa no đến trường tìm "con chữ".
"Từ ngày còn bé em đã rất thích đi học, dù hoàn cảnh khó khăn thường xuyên phải bụng đói đến lớp nhưng em vẫn không từ bỏ. Còn nhớ ngày học cấp 1, em được mẹ mua cho đôi dép tổ ong để đi học. Với em, ngày ấy đôi dép là cả gia tài nên rất trân quý. Cho đến khi đôi dép ấy bị rách vì đã đi quá lâu, em cũng không đành bỏ", Chía tâm sự.
Gia cảnh khốn khó là vậy nhưng Chía rất ít khi bỏ học. Ngày trúng tuyển vào lớp 10 Trường THPT Mường Lát, Chía vui sướng đến rớt nước mắt. Do nhà cách trường hơn 20 km nên Chía cùng anh trai khi ấy cũng đang học lớp 12 xin ở lại làng học sinh, cách trường không xa để thuận tiện cho việc học.
An com don san, chang hoc tro nguoi Mong xuong nui tim chu
Năm 2018, trận lũ lịch sử xảy ra tại Mường Lát đã khiến cuộc sống của gia đình Chía và bà con ở bản Kéo Hượn rơi vào cảnh khốn khó. Cả bản làng chìm trong bóng tối do mất điện, mất nước. Trong khi đó, căn nhà vốn đã xập xệ của gia đình Chía cũng có nguy cơ đổ sập.
"Hồi ấy, em mới trúng tuyển vào lớp 10. Do khu vực em sinh sống có nguy cơ sạt lở cao nên xe cộ không thể vào. Để đến trường, 2 anh em đành phải đi bộ hàng chục km vượt đèo lội suối tìm con chữ. Đầu tuần đi, cuối tuần lại về ròng rã suốt cả tháng trời như vậy. Đó cũng là lần đầu em cảm thấu được hành trình đi tìm con chữ lại gian nan đến vậy", Chía chia sẻ.
Khi cậu học trò chuẩn bị bước vào lớp 11 thì bệnh tình của bố Chía chuyển nặng. Dù đã được gia đình vay mượn khắp nơi để chữa bệnh nhưng bố em đã ra đi vì bạo bệnh. Hôm nhận tin dữ, Chía vội vã bắt xe về nhà, suốt dọc đường cậu không tin đó là sự thật.
"Sau khi bố mất, em gần như suy sụp tinh thần, mất đi người cha yêu quý khiến em từng có ý định bỏ học. Thế nhưng, được mẹ và anh trai động viên nên em gắng gượng vượt qua, tiếp tục đến trường", cậu bộc bạch.
Do hoàn cảnh khó khăn nên anh trai của Chía phải dừng việc học để đi làm dù trúng tuyển vào đại học. Chứng kiến sự hy sinh của anh dành cho mình và gia đình, Chía không khỏi xúc động.
"Em rất biết ơn anh trai vì đã hy sinh cho em và gia đình. Dù hoàn cảnh khó khăn nhưng anh vẫn động viên em học tiếp. Bây giờ mẹ ốm, anh trai cũng đã lập gia đình nhưng vẫn phải lo lắng cho mẹ và em", Chía ngậm ngùi.
Đi học để sau này giáo dục con cái
Chía kể, hiện anh trai đang làm thuê cho một công ty ở miền Nam. Do thu nhập thấp nên mỗi tháng Chía được anh trai hỗ trợ 500.000 - 1 triệu đồng. Số tiền ít ỏi này, Chía dùng để trang trải chi phí sinh hoạt, mua sách vở.
Để giảm bớt gánh nặng cho gia đình, nhiều tháng nay Chía xin làm thêm cho căng tin ở trong trường. Công việc làm thêm này, Chía nhận làm vào buổi tối khi rảnh, chủ yếu là bưng bê đồ, dọn dẹp bàn ghế.
"Cứ 8h tối em bắt đầu làm việc, nhiều hôm tất bật tới tận khuya. Chịu khó làm thêm, mỗi tháng em cũng nhận được hơn 1 triệu đồng tiền thù lao để trang trải việc học hành", Chía hồ hởi chia sẻ.
Sau gần một năm theo học ngành Điều dưỡng, Trường Cao đẳng Y tế Thanh Hóa, chàng trai dân tộc Mông Sung Văn Chía cảm thấy yên tâm vì việc học ngày càng suôn sẻ.
An com don san, chang hoc tro nguoi Mong xuong nui tim chu-Hinh-2
"Với hoàn cảnh của gia đình, việc đi học với em là vô cùng khó khăn. Nhờ sự động viên của anh, em đã không từ bỏ. Ngày mới xuống thành phố em rất lo lắng, bỡ ngỡ vì lần đầu tiên học xa nhà đến vậy. Sau thời gian làm quen với môi trường, em cũng dần thích nghi và hòa đồng với các bạn hơn", cậu vui vẻ nói.
Chia sẻ về hoài bão của mình, Chía hồ hởi: "Em mong ước có thể tiếp tục việc học hành. Sau khi học xong cái chữ, em hy vọng sẽ tìm được việc làm, sau này về quê để giúp đỡ gia đình và bà con chòm xóm. Khi có cái chữ cuộc sống cũng bớt khổ, sau này có thể giáo dục con cái theo con đường học hành".
Chía dự tính, nếu thời gian nghỉ hè dài khoảng 1-2 tháng, cậu sẽ ở lại thành phố xin việc làm thêm để trang trải việc học hành trong năm học tới. "Nếu em về quê có thể đỡ đần mẹ. Thế nhưng, em tính ở lại thành phố làm thêm để có thêm đồng ra đồng vào, bớt khổ cho mẹ và anh trai", Chía giãi bày.
Sau buổi trò chuyện, chàng trai dân tộc Mông Sung Văn Chía vội vã ăn qua loa bữa cơm tối để chuẩn bị cho ca làm thêm buổi tối. Trên khuôn mặt hiền hậu của Chía lóe lên niềm hy vọng về một tương lai tươi sáng.

Yasuy, Hoài Lâm: Từ hào quang rời showbiz về quê nuôi gà, bán cà phê

Hoài Lâm và Ya Suy là những quán quân cuộc thi truyền hình đã đánh mất hào quang đáng tiếc, hiện sống ở quê nhà với công việc lao động phổ thông.
 

Từ đối trọng Sơn Tùng M-TP đến "pháo hoa chóng tàn"

Gặp đồng đội không quân hàm của Đại tướng Võ Nguyên Giáp

(Kiến Thức) - Sau ngày kết thúc chiến tranh, trong nhiều bạn bè, đồng đội, nối tiếp sự nghiệp nhà binh, có không ít người lên tới cấp tướng thì cụ lại “giã từ vũ khí” trở về quê hương, phiêu bạt vào đất Nam...

Những ngày này, trong căn nhà nhỏ rộng chỉ vài chục mét vuông cuối thị trấn Đạ Tẻh (Lâm Đồng) lại rộn ràng tiếng nói cười. Con cháu, lãnh đạo các cấp chính quyền, trong ngành lực lượng vũ trang tới thăm hỏi, chúc mừng một cụ già khá đặc biệt có bí danh Tiến Lực nhân ngày Thương binh liệt sĩ (27/7). 
Trong căn nhà ấy, suốt 21 năm qua có một cụ già đã ngoài 90 đầu tóc bạc phơ, vừa là đồng đội, vừa là cấp dưới của đại tướng Võ Nguyên Giáp đang trú ngụ, cụ là Tô Văn Cắm (92 tuổi), 1 trong 34 chiến sĩ của đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân năm xưa. Hôm nay, ngoài con cháu quây quần chung vui bên cụ còn có những người đương chức mặc áo lính, đó là những cán bộ, chiến sĩ của Quân khu 7, tới chúc mừng cụ nhân ngày Thương binh liệt sĩ.

Anh Ma khiếm thị hạ rắn, bắt ba ba khủng

- Chàng trai người dân tộc Tày, Trần Văn Ma ở xã Bằng Cốc, Hàm Yên, Tuyên Quang bỗng dưng trở nên nổi tiếng bởi kỳ tích bắt được ba ba khủng nặng 12kg. Điều đáng nói là anh Ma bị khiếm thị nhưng có những khả năng kỳ diệu, có thể bắt được rắn độc, xâu kim và trèo cây như khỉ.

Sống trong bóng tối

Anh Trần Văn Ma sống trong một căn nhà mái rạ ở thôn 3 xã Bằng Cốc. Khi chúng tôi đến, anh đang cùng vợ vót tre làm đũa để bán ngoài chợ. Anh Ma bảo: "Cả đời tôi sống trong bóng tối, nghe con gà nó gáy thì biết là trống hay mái nhưng cũng chẳng biết thân hình nó làm sao, tội lắm".

Anh Ma dẫn chúng tôi vào nhà, tự đi pha trà, chêm nước sôi, đi tìm điếu cày têm thuốc mời khách. "Hồi mới lên hai thì bị bệnh thủy đậu, gia đình cho rằng đó là do con "ma" nó nhập vào nên mời thầy cúng bái. Cúng mãi mà chẳng khỏi đến khi mắt mờ đi thì mới đến thầy lang cắt thuốc. Ai ngờ, uống xong thang thuốc, đắp thuốc lá vào mắt rồi bỏ khăn ra thì chẳng nhìn thấy gì nữa, mù từ đấy đến nay", anh Ma kể.

Ma sinh năm 1973, đến nay đã 37 năm sống trong bóng tối. Ông Vi Trung Nông là cậu ruột của Ma cho biết: "Ấy vậy mà nó còn giỏi hơn khối người sáng mắt khác đấy, việc gì nó cũng làm được. Đấy anh xem, cả bản này có mấy gia đình có nhà xây tường xi măng, nó làm được tuốt, giỏi là đằng khác".

Nghe đến đây, Ma cười khành khạch bảo: "Thì cái bụng đói, cái chân phải bò chứ biết sao. Cứ dựa vào mù lòa mà ăn sẵn thì chỉ bị khinh bỉ thôi".

Ngôi nhà của Trần Văn Ma.
Ngôi nhà của Trần Văn Ma.

Lội suối bắt ba ba khủng

Tôi đồ rằng, anh Ma là một trong những dị nhân có những khả năng kỳ diệu nhất. Ví như chuyện anh Ma bắt được con ba ba khủng nặng 12kg ở trong hang của một con suối xã bên cạnh.

Anh Ma kể: "Hôm ấy, tôi sang xã bên lần tìm để bắt rắn hổ mang, đến con suối nghe thấy tiếng động lạ nên tôi cũng khiếp vía. Nhưng nghe kỹ thì đó là tiếng động do con ba ba phát ra, chỉ có điều nó khác bình thường".

Thế rồi, Ma lội xuống suối, bì bõm lần theo tiếng động đến một cái hang đầu nguồn. Xác định đúng chỗ có tiếng động lạ, Ma thò chân vào để kiểm tra nhưng không thấy gì. Cuối cùng, anh đành lặn xuống chui vào hang để tìm. Ma suýt ngất vì tưởng đó là quái vật, anh vội vàng rút lên trên định thần.

Không bỏ cuộc, Ma tiếp tục lặn xuống, cố hết sức bình sinh lôi con "quái vật" ấy ra khỏi hang. Sau vài lần nhô lên ngụp xuống, con ba ba suối 12kg bị anh Ma khuất phục. Cả bản làng hò reo theo sau Ma, cuối cùng một đại gia đã đến mua con ba ba về làm cảnh với giá "để Ma làm cả cái nhà".

Không chỉ bắt được ba ba khủng, Ma còn là một tay bắt rắn kỳ khôi. Xã Bằng Cốc có nhiều đồi núi, bụi rậm nên cũng là địa bàn lý tưởng cho rắn hổ mang. Hằng ngày, Ma đều men theo sườn núi, dùng đôi tai cực thính của mình để nghe tiếng rắn trườn. Ma bảo: "Tôi chỉ bắt rắn hổ mang nên phải nghe thật kỹ để phát hiện ra chúng. Có con rất khôn, khi người tới gần chúng sẽ cuộn tròn nên phải "đánh hơi" bằng mũi. Nói anh không tin, chứ tai và mũi của tôi tinh vô cùng, đến cái lá rơi tôi còn nghe được".

Không biết thực hư cái sự thính của Ma như thế nào, nhưng công việc bắt rắn hằng ngày của anh để nuôi sống gia đình là minh chứng đáng tin cho lời "giới thiệu" bản thân.

Ông Vi Trung Nông nghe cháu nói vậy thì bồi thêm: "Nó bắt rắn kiểu khác người lắm, không cần dùng gậy dài như người khác. Con nào chạy nhanh, nó lấy đá ném điểm huyệt rắn, nó ném giỏi trăm phát trúng trăm". Ma nghe vậy, vỗ đùi cười đắc ý.

Ma có thể nhắn tin điện thoại và xâu kim may vá.
Ma có thể nhắn tin điện thoại và xâu kim may vá.

Làm việc như người sáng mắt

Quả thực, nếu không nhìn vào mắt Ma, sẽ chẳng ai nhận ra anh bị mù. Từ việc đi lại đều như người bình thường, không phải chậm chạp dò dẫm từng bước.

Một chuyện khó tin nhưng có thật, Ma có thể tự xâu kim may vá quần áo mà không cần nhờ vả đến bất cứ ai. Cái điện thoại mà năm ngoái anh mua để liên lạc với bạn bè cũng được sử dụng một cách thành thạo. Từ lưu số đến nhắn tin đều có thể tự thân thực hiện được.

Nhà Ma có hơn chục cây mít và ổi, đến mùa mít chín, ổi thơm Ma còn trèo cây như khỉ để hái quả đem ra chợ bán. "Người ngoài thấy thế là điều lạ, nhưng chúng tôi thấy quen rồi. Nó còn leo núi lấy đá làm móng nhà, chặt tre, xẻ gỗ, cưa, bào, đục, đẽo làm cột kèo cho mái cơ đấy", ông Vi Trung Nông cho hay.

Công việc hằng ngày như nấu cơm, giặt giũ là việc quá bình thường đối với Ma. Anh bảo: "Bây giờ, tôi không nghĩ mình bị mù nữa, ngày nào cũng vót đủ 500 đôi đũa đem bán ngoài chợ, tiền tôi còn không nhầm thì sao làm nhầm được".

Chuyện Ma sờ tiền là biết mệnh giá cũng được kiểm nghiệm. Chúng tôi lấy một số tiền ra, từ tiền polymer đến tiền giấy đều được anh Ma đọc đúng mệnh giá, không hề có nhầm lẫn.

Mỗi ngày, Ma vót được 500 chiếc đũa.
Mỗi ngày, Ma vót được 500 chiếc đũa.

Hạnh phúc giản dị

Không chỉ là một cao thủ hạ rắn, bắt ba ba, Ma còn là một chàng trai rất "sát gái". Nghe danh Ma có tật mà lắm tài, không ít cô đến tuổi cập kê trong và ngoài bản đã đem lòng thầm yêu trộm nhớ.

Và rồi năm 2002, Ma đem lòng yêu cô con gái trưởng bản xã bên là chị Phùng Thị Viên. Đám cưới của Ma cũng rất đặc biệt, toàn thịt ếch, ba ba và rắn. Chinh phục được trái tim người đẹp, Ma bắt đầu có gia đình và đến nay cái gia đình nhỏ ấy đã có thêm 2 thành viên. Anh bảo: "Đó là hạnh phúc giản dị và tuyệt vời nhất, trời lấy đi của tôi đôi mắt nhưng bù lại cho tôi nhiều khả năng kỳ diệu và một gia đình hạnh phúc".

Anh Ma cho hay: "Dự định trong tương lai chẳng có gì to tát, chỉ làm sao cố gắng làm lụng nuôi con cái học hành, tương lai sáng lạn của con cái là đèn soi cho gã mù này".

Ma và vợ là Phùng Thị Viên.
Ma và vợ là Phùng Thị Viên.
"Ma tuy bị khiếm thị từ nhỏ nhưng rất có tinh thần trong cuộc sống, chịu khó làm lụng nuôi gia đình, giỏi săn bắn cũng như việc nương rẫy. Ma còn là người sống độ lượng, không dựa dẫm, vì thế anh không nhận hộ nghèo để nhường chế độ ấy cho những người khác".
Ông Vi Quốc Phòng (Chủ tịch UBND xã Bằng Cốc)
Thái Hòa