Cụm từ " cá voi chìm" (whale fall) được sử dụng để miêu tả hiện tượng khi cá voi chết và chìm xuống đáy biển. Các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu Thủy cung Vịnh Monterey đã phát hiện một xác cá voi ở độ sâu 1.250m trong vùng Clayoquot Slope, ngoài khơi bờ biển British Columbia, Canada, vào năm 2009.
Kể từ năm 2012, tổ chức Ocean Networks Canada (ONC) đã thực hiện các cuộc nghiên cứu thường xuyên tại địa điểm này để theo dõi tốc độ phân hủy xương và sự đa dạng của sinh vật biển sống ở đó, cũng như quan sát việc ăn xác cá voi.
Chuyến thám hiểm gần đây nhất do tàu nghiên cứu EV Nautilus của tổ chức Ocean Exploration Trust (OET) thực hiện, nhằm kiểm tra các đài quan sát dưới nước tại Clayoquot Slope được ONC vận hành. Hercules, một tàu lặn điều khiển từ xa, đã ghi lại video với độ phân giải cao và khảo sát quan trắc xác cá voi dưới đáy biển. Công việc này do nhà sinh thái học Fabio De Leo tại ONC chủ trì.
Xác cá voi chìm tượng trưng cho một ốc đảo sự sống cung cấp nguồn thực phẩm dưới đáy biển sâu, nơi thường thiếu thốn thức ăn, giúp duy trì một hệ sinh thái đa dạng của các sinh vật biển, theo OET.
Trước đó vào năm 2019, nhóm nhà khoa học tại Khu bảo tồn Biển Quốc gia Vịnh Monterey đã phát hiện một xác cá voi khác dưới núi ngầm Davidson ở độ sâu 3.200m. Sau 4 tháng chìm, xung quanh xác cá voi đó có nhiều bạch tuộc, giun, cá và cua.
Xác cá voi Clayoquot Slope nằm ở vùng nước nông hơn, nhưng đáy biển vẫn trong bóng tối do không thể xuyên thấu ánh sáng Mặt Trời. Chưa rõ chính xác loại cá voi thuộc về loài nào, nhưng De Leo cho biết địa điểm này gần một tuyến đường di cư của cá voi xám (Eschrichtius robustus). 14 năm sau phát hiện xác cá voi, khu vực này vẫn phong phú với các sinh vật sống.
Chuyến thám hiểm đã quan sát được nhiều loài vật như sao sao (Cocculina craigsmithi), ốc biển (Mitrella (Astyris) permodesta), động vật chân đều (Ilyarachna profunda), cua (Paralomis multispina), cá đuôi chuột (Coryphaenoides acrolepis) và giun ống (Lamellibrachia barhami).
OET cho biết có nhiều giun ống này làm tổ trên xương hàm bên trái của cá voi, điều này thật ấn tượng.
Video còn cho thấy nhiều ốc biển đậu trên đỉnh những chiếc cột cao, thực chất đó là cột trứng của chúng. Điều này làm giàu hệ sinh thái quanh xác cá voi, không chỉ khiến cho ốc biển con mới xuất hiện mà còn cung cấp thêm nguồn thức ăn, vì các động vật khác (ví dụ như cua) sẽ ăn trứng.
Trong chuyến thám hiểm, nhóm nghiên cứu cũng đã lấy mẫu trầm tích đáy biển từ khu vực xung quanh xác cá voi để tìm kiếm ADN môi trường, từ đó thu thập dữ liệu khảo sát chính xác hơn về các sinh vật tiềm ẩn, thói quen ăn uống và phát triển trong bóng tối.
