Sáng 25-4, tiếp tục phiên họp thứ 10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2021.

Ách tắc trong mua sắm trang thiết bị y tế

Trình bày báo cáo của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2021 đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần quan trọng cho việc đạt và vượt 7/12 chỉ tiêu kinh tế - xã hội cũng như kiểm soát, hạn chế tác động của dịch bệnh COVID -19.

Theo ông Phớc, tổng số chi ngân sách nhà nước ước đạt gần 1.900 nghìn tỉ đồng (hơn 111% dự toán), trong đó chi 74 nghìn tỉ đồng để phòng chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do COVID-19.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch, hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh gặp nhiều khó khăn, nợ thuế của doanh nghiệp có xu hướng tăng. Tình trạng trốn lậu thuế, nhất là quản lý thu thuế đối với các hoạt động kinh doanh bất động sản còn phức tạp.

Đáng lưu ý, còn xảy ra vi phạm trong đấu thầu, mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công ở một số cơ quan, đơn vị.

Thẩm tra sơ bộ báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Tài chính Ngân sách lưu ý tình trạng ách tắc trong mua sắm trang thiết bị y tế chưa được tháo gỡ kịp thời. Cạnh đó, việc thực hiện các quy định về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí liên quan đến công tác phòng, chống dịch COVID-19 có vi phạm pháp luật trong quản lý, nghiên cứu, ứng dụng khoa học; đấu thầu, mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công.

“Vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; đưa hối lộ; nhận hối lộ; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra tại công ty Việt Á và một số cơ quan, địa phương đã gây thất thoát, lãng phí kinh phí, tài sản công, gây bức xúc trong nhân dân”- Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phạm Thúy Chinh dẫn chứng.

Ủy ban Tài chính Ngân sách đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân từ những bất cập của hệ thống văn bản pháp luật trong quản lý khoa học, đấu thầu, mua sắm tài sản công, đấu thầu, mua sắm trang thiết bị, vaccine, thuốc, hóa chất và sinh phẩm xét nghiệm để có giải pháp khắc phục thời gian tới.

Liên quan đến việc mua sắm vật tư, thiết bị phòng chống dịch, Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề vì sao đã có Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ nhưng nhiều nơi vẫn không dám mua? “Chúng ta hướng dẫn việc a,b,c nhưng lại theo quy định của pháp luật thì người ta chết rồi, không ai dám mua cả. Thực trạng gây ách tắc, lãng phí”- ông Vương Đình Huệ nói.

Người đứng đầu Quốc hội nêu rõ thực tế xảy ra khá nhiều việc “có tiền, bố trí dự toán rồi nhưng không mua được” và ngược lại, “có anh mua lại sai phạm, điển hình nhất là vụ Việt Á, test, kit xét nghiệm, sai phạm của các CDC các tỉnh”. Ông Huệ đề nghị nêu rõ việc này trong báo cáo thẩm tra.

Phát biểu sau đó, Phó Tổng Thanh tra Lê Sỹ Bảy cho hay Chính phủ đã ban hành 2 nghị quyết liên quan đến phòng, chống dịch COVID -19, trong đó giao Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra việc mua sắm trang thiết bị y tế, sinh phẩm, kit test xét nghiệm phục vụ phòng chống dịch.

Thanh tra Chính phủ đã và đang triển khai thanh tra tại Bộ Y tế, TP.Hà Nội, TP. HCM, cũng như hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương tiến hành thanh tra theo đúng chỉ đạo của Chính phủ.

“Sơ bộ bước đầu, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện một số dấu hiệu vi phạm pháp luật trong mua sắm trang thiết bị y tế, kit test, sinh phẩm phòng chống dịch COVID -19. Kết quả chính thức sẽ báo cáo Chính phủ trong tháng 5-2022”, Phó Tổng Thanh tra nói.

Vướng mắc về cơ chế để xử lý vấn đề Thủ Thiêm

Theo Phó tổng Thanh tra Chính phủ Lê Sỹ Bảy, Thanh tra Chính phủ, các bộ, ngành đã và đang thực hiện thanh tra liên quan đến việc thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia, trong đó có xử lý 12 dự án yếu kém… “Đây là nội dung rất nóng và thực tế được dư luận đặc biệt quan tâm”, Phó Tổng Thanh tra nhận định.

Hiện Chính phủ đã và đang thực hiện tháo gỡ khó khăn việc xử lý sau thanh tra liên quan đến 12 dự án yếu kém hay quy hoạch trong quản lý, sử dụng đất. Thanh tra Chính phủ cũng đã thành lập 4 đoàn đi kiểm tra việc thực hiện xử lý sau thanh tra ở Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa.

Tuy nhiên, theo ông Sỹ, trong tháo gỡ khó khăn có những việc rất khó, đặc biệt là liên quan đến cơ chế chính sách. “Khi Thanh tra Chính phủ kết luận, có rất nhiều nội dung theo quy định pháp luật hiện hành thì vi phạm, tuy nhiên để khắc phục, tháo gỡ là vấn đề vô cùng khó khăn”- ông Bảy nói.

Ông dẫn chứng như dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2, Thanh tra Chính phủ đã kết luận việc trình, phê duyệt vốn đầu tư theo quy định là không đúng, nhưng để thực hiện và xử lý được vi phạm “là cả vấn đề”.

Dẫn chứng khác được Phó Tổng Thanh tra nêu là việc xử lý sau thanh tra tại dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP.HCM) cũng có một số vấn đề hết sức khó khắn, vướng mắc về cơ chế chính sách.

“Thanh tra Chính phủ đã và đang làm việc, lấy ý kiến các bộ, ngành như Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp… để có ý kiến báo cáo Thủ tướng, từ đó tháo gỡ khó khăn trong thực hiện kết luận sau thanh tra ở dự án này”- ông Lê Sỹ Bảy nói.