Theo Quyết định số 1621/QĐ-TTg ngày 29/11/2007 của Thủ tướng Chính phủ, Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam – Công ty cổ phần (VIDIFI) được giao là chủ đầu tư Dự án Đường ô tô cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, theo hình thức hợp đồng BOT.

Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng do VIDIFI làm chủ đầu tư - Ảnh: vidifi

Theo đó, ngoài việc đầu tư tuyến đường cao tốc và được thu phí thì VIDIFI còn được giao đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng 5 dự án khu đô thị, gồm: Gia Lâm (TP. Hà Nội), Gia Lộc (Hưng Yên), Nam Hải, Hưng Đạo, Quang Trung (TP. Hải Phòng) và 5 KCN, gồm: Tân Dân, Lý Thường Kiệt (Hưng Yên); Hoàng Diệu, Hưng Đạo (Hải Dương); Cầu Cựu (Hải Phòng) để hoàn vốn.

Mặc dù được UBND tỉnh Hải Dương đã giao triển khai lập quy hoạch Khu công nghiệp Hoàng Diệu, huyện Gia Lộc (250ha), Khu công nghiệp Hưng Đạo, huyện Tứ Kỳ (200ha) nhưng đến nay VIDIFI chưa thực hiện các thủ tục về đầu tư, xây dựng đối với các dự án khu công nghiệp nêu trên.

Chính vì vậy, mới đây Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hải Dương đã trình và đề xuất Thủ tướng, các bộ, ngành liên quan xem xét thu hồi chủ trương giao VIDIFI là chủ đầu tư xây dựng kết cầu hạ tầng KCN Hoàng Diệu, KCN Hưng Đạo, đồng thời giao lại cho UBND tỉnh Hải Dương lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật.

Theo báo cáo của VIDIFI, trong quá trình thực hiện còn có những những khó khăn, vướng mắc về tài chính, kinh nghiệm và cơ chế nên chưa thực hiện được dự án.

Tổng doanh thu của VIDIFI giai đoạn 2015 - 2021 (chủ yếu là thu phí cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và Quốc lộ 5) là 12.889 tỷ đồng, trong khi tổng chi phí lên tới 22.199 tỷ đồng, khiến VIDIFI bị âm 9.219 tỷ đồng do doanh thu không đủ bù đắp chi phí, đặc biệt là chi phí lãi vay (chiếm 79% chi phí mỗi năm, trung bình là 7,75 tỷ đồng/ngày).

Bên cạnh đó, VIDIFI đã tập trung toàn bộ nguồn vốn để xây dựng Dự án cao tốc Hà Nội - Hải Phòng nên “kiệt lực”, không thể thu xếp được vốn chủ sở hữu tối thiểu và góp vốn để triển khai các khu đô thị, KCN theo quy định.

Trường hợp thu hồi chủ trương giao VIDIFI triển khai thực hiện các khu đô thị, KCN mà chuyển cho địa phương thực hiện, thì VIDIFI phải tính toán lại phương án tài chính, các địa phương phải hỗ trợ, bù đắp để đảm bảo phương án tài chính.