Đức Phật và môn đồ đệ tử. Tranh PGNN.

ĐÁP:

Bạn Trần Anh thân mến!

Đức Phật Thích Ca, sau khi vượt thành Ca-tì-la-vệ, Ngài đã xuống tóc xuất gia. Đến khi đắc đạo, hóa độ đệ tử, thành lập Tăng đoàn, Thế Tôn và các Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni đều mang hình tướng “đầu tròn, áo vuông”.

Tuy nhiên, Đức Phật có tướng tốt nhục kế nổi cao và tóc xoăn thành vòng theo chiều bên phải. Nhục kế, theo Từ điển Phật học Huệ Quang (tập IV, tr.3384), là thịt xương (có sách nói búi thịt-nhục) trên đảnh của Phật nổi cao lên như búi tóc. Kinh Brahmayu (Trung bộ kinh), kinh Tướng (Trường bộ kinh) đều ghi nhận tướng tốt nhục kế nhô lên trên đỉnh đầu của Phật, biểu thị trí tuệ.

Cùng với hảo tướng nhục kế là một tướng tốt khác, tóc xoăn thành vòng theo chiều bên phải. Vì thế, khi tạo hình tượng Phật thì những nghệ nhân phải thể hiện rõ các tướng tốt này. Do đó, ta thấy tranh tượng Ngài có tóc, còn chư Tăng thì không.