1. Vành đai đá xanh Barberton – 3,6 tỷ năm tuổi. Vành đai đá xanh Barberton được xem là dãy núi lâu đời nhất thế giới, ước tính khoảng 3,6 tỷ năm tuổi. Nó có độ cao từ 610 đến 1.800 m so với mực nước biển và diện tích xấp xỉ 16.000 km2.
Vành đai nằm ở Nam Phi-Swaziland và được biết đến với các thành tạo đá được bảo tồn tốt. Dãy núi Makhonjwa, phần nhô ra chiếm 40% Vành đai đá xanh Barberton, cũng được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.
2. Dãy Hamersley – 3,4 tỷ năm tuổi. Dãy núi Hamersley được ước tính khoảng 3,4 tỷ năm tuổi. Nó nằm ở Tây Úc và được biết đến với tài nguyên khoáng sản và địa chất vô cùng phong phú, độc đáo.
Dãy núi này trải dài 460 km từ sông Fortescue ở phía đông bắc về phía nam. Đỉnh cao nhất của nó là núi Meharry, với độ cao xấp xỉ 1.249 m so với mực nước biển.
Vườn quốc gia Karijini, nằm ở trung tâm của dãy núi, là một trong những vườn quốc gia lớn nhất nước Úc với diện tích lên tới 6.274 km2.
3. Dãy Waterberg – 2,7 tỷ năm tuổi. Dãy núi 2,7 tỷ năm tuổi này nằm ở tỉnh Limpopo, Nam Phi, có diện tích khoảng 14.500 km2.
Đỉnh cao nhất trong dãy núi Waterberg là Geelhoutkop, có độ cao khoảng 1829m, trong khi chiều cao trung bình của dãy núi là khoảng 600m. Waterberg là khu vực thứ ba ở Nam Phi được UNESCO công nhận chính thức là "Khu dự trữ sinh quyển" vào năm 2001. Đúng như tên gọi Waterberg, một số ngọn núi từ dãy núi này đóng vai trò là hồ chứa nước cho những vùng khô hạn xung quanh.
4. Dãy Magaliesberg – 2,3 tỷ năm tuổi. Một dãy núi cổ khác ở Nam Phi là Magaliesberg, ước tính khoảng 2,3 tỷ năm tuổi. Đỉnh cao nhất của dãy là Nooitgedacht, với độ cao 1.852m.
Độ cao trung bình của dãy núi khoảng 300m, và nó bao phủ một khu vực rộng xấp xỉ 3.580 km2. Một số khu vực của dãy núi Malaliesberg cũng được UNESCO chỉ định là "Khu dự trữ sinh quyển". Sự đa dạng sinh học phong phú của khu vực bao gồm 443 loài chim, chiếm 46,6% tổng số loài chim ở tiểu vùng phía nam châu Phi.
5. Cao nguyên Guiana – 2 tỷ năm tuổi. Cao nguyên Guiana, còn được gọi là Khiên Guiana trải dài khoảng 1.930 km ở phía đông bắc Nam Mỹ, bao phủ một phần của Venezuela, Brazil, Guyana và Suriname.
Khu vực này chứa rất nhiều loại đá như thạch anh, đá núi lửa, đá phiến sét và đá sa thạch. Đỉnh cao nhất của cao nguyên là ngọn núi Pico da Neblina, với độ cao 2.995 m so với mực nước biển. Đây là cũng đỉnh núi cao nhất của Brazil.
Khiên Guiana là một trong những khu vực có mức độ đa dạng sinh học cao nhất Trái Đất với nhiều loài đặc hữu.
jậ;ka'a
jậ;ka'a
