Lý do Viện Kiểm sát Tối cao chưa truy tố cựu thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang

VKSND Tối cao mới đây ra quyết định trả hồ sơ, yêu cầu điều tra bổ sung vụ án liên quan đến các sai phạm trong việc mua và sản xuất thuốc Tamiflu/Oseltamivir để phòng chống dịch cúm A/H5N1. Đây là vụ án xảy ra đã 16 năm, có trách nhiệm liên đới của hàng loạt cựu lãnh đạo, cán bộ thuộc Bộ Y tế.

Yêu cầu làm rõ sai phạm của cựu cục phó Nguyễn Việt Hùng

Trong quyết định trả hồ sơ, VKSND Tối cao cho rằng cần làm rõ hành vi sai phạm có dấu hiệu thiếu trách nhiệm của ông Nguyễn Việt Hùng, cựu phó cục trưởng Cục Quản lý dược, Bộ Y tế, trong việc kiểm tra Công ty Dược Cửu Long. Hệ quả dẫn đến Công ty Dược Cửu Long giữ lại hơn 3,8 triệu USD mà không báo cáo với Bộ Y tế.

Đồng thời, VKSND Tối cao đề nghị Cơ quan CSĐT Bộ Công an tiếp tục đôn đốc giải mật các tài liệu để làm căn cứ giải quyết vụ án. Bởi trong bản kết luận điều tra ban hành trước đó, Cơ quan CSĐT Bộ Công an cho biết hồ sơ vụ án có một số văn bản thuộc tài liệu bí mật nhà nước nên đã đề nghị Văn phòng Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ Tài chính thực hiện nhưng đến nay chưa có kết quả.

Vụ án này, ông Cao Minh Quang (cựu thứ trưởng) cùng ba thuộc cấp tại Bộ Y tế là Nguyễn Nam Liên (cựu vụ phó Vụ Kế hoạch - Tài chính), Dương Huy Liệu (cựu vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính) và Phạm Thị Minh Nga (cựu kế toán trưởng Ban quản lý kế hoạch phòng chống dịch cúm A) cùng bị khởi tố tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Bốn người khác là cựu lãnh đạo, cán bộ thuộc Công ty Dược Cửu Long cùng bị khởi tố tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ, trong đó có Lương Văn Hóa (cựu tổng giám đốc) và Nguyễn Thanh Tòng (cựu phó tổng giám đốc phụ trách tài chính).

“Thụt ngân sách” 3,8 triệu USD

Năm 2005, dịch cúm A/H5N1 diễn biến phức tạp, Bộ Y tế báo cáo Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt kế hoạch dự trữ thuốc Tamiflu và sản xuất thuốc Oseltamivir để phòng chống dịch tại Việt Nam. Trong số các doanh nghiệp được Bộ Y tế đặt hàng sản xuất thuốc Oseltamivir, Công ty Dược Cửu Long là một lựa chọn.

Từ tháng 2 đến tháng 4-2006, Công ty Dược Cửu Long nhập 520 kg nguyên liệu Oseltamivir với giá 9,1 triệu USD của Công ty Mambo (Singapore). Công ty Dược Cửu Long đã thanh toán cho Công ty Mambo 5,25 triệu USD, còn lại hơn 3,8 triệu USD được trả chậm sáu tháng kể từ ngày nhận hàng.

Sau này, giá nguyên liệu giảm, bị can Lương Văn Hóa đã chỉ đạo thuộc cấp tại Công ty Dược Cửu Long đề nghị Công ty Mambo giảm giá số tiền hơn 3,8 triệu USD, đồng thời hoàn thiện giấy tờ để ngoài sổ sách số tiền này.

Trong nhiều lần làm việc với Bộ Y tế, ông Hóa không báo cáo và báo cáo sai sự thật về việc được giảm giá mua nguyên liệu. Khi bị phát hiện và yêu cầu báo cáo về việc thanh toán tiền mua nguyên liệu, bị can tiếp tục chỉ đạo cấp dưới làm các thủ tục lòng vòng để hợp thức hóa hồ sơ thanh toán.

Kết luận xác định đến nay Công ty Dược Cửu Long vẫn chưa thanh toán hơn 3,8 triệu USD tiền mua nguyên liệu Oseltamivir cho Công ty Mambo. Đây là khoản chênh lệch giá nên về nguyên tắc, công ty phải nộp lại cho ngân sách nhà nước.

Về phía Bộ Y tế, các bị can tại cơ quan này bị cáo buộc đã thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, rà soát, do đó không phát hiện Công ty Dược Cửu Long được giảm giá hơn 3,8 triệu USD. Ông Dương Huy Liệu và Nguyễn Nam Liên khai do thiếu sót và bận nhiều việc nên khi thanh lý hợp đồng đã không kiểm tra, đánh giá lại nên không biết việc Công ty Dược Cửu Long giữ lại hơn 3,8 triệu USD được giảm giá.

Trong khi đó, ông Cao Minh Quang thừa nhận sau khi đoàn kiểm tra phát hiện Công ty Dược Cửu Long chưa thanh toán hơn 3,8 triệu USD cho nhà cung cấp đã không chỉ đạo kiểm tra tiếp. Khi được bộ trưởng phân công giải quyết, ông Quang chỉ đạo Cục Quản lý dược thực hiện nhiều nội dung nhưng không rõ ràng việc kiểm tra với Công ty Dược Cửu Long.