Kiến nghị thu hồi giấy phép đối với thủy điện tích ‘bom nước’ lúc bão

Ngày 18/11, đoàn công tác của Bộ Công Thương do ông Tô Xuân Bảo - Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường Công nghiệp (Bộ Công Thương), dẫn đầu có buổi làm việc với chủ đầu tư thủy điện Thượng Nhật, Sở Công thương TT-Huế, UBND huyện Nam Đông.

Theo báo cáo từ Công ty CP đầu tư thủy điện Miền Trung Việt Nam - chủ đầu tư thủy điện Thượng Nhật (đóng tại xã Thượng Nhật, huyện Nam Đông, tỉnh TT-Huế), trong thời gian bão lũ vừa qua, đơn vị triển khai thực hiện tuân thủ các chỉ đạo của UBND tỉnh TT-Huế, Sở Công thương, UBND huyện Nam Đông về công tác đảm bảo an toàn về người, phương tiện và tài sản.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của bão số 9 (ngày 28/10/2020), cho nên phần kênh xả nhà máy, ngầm qua suối tuyến đường vận hành nhà máy đã bị sạt lở, không đảm bảo an toàn lưu thông, vận chuyển phương tiện; để đảm bảo các công tác an toàn chuẩn bị bão số 13, vào lúc 08h00 đến 8h50 ngày 13/11/2020, công ty đã tiến hành mở 5 cửa van ở trạng thái không hoàn toàn để điều tiết mực nước về hạ lưu đảm bảo an toàn. Đến nay, công ty tiếp tục mở 5 cửa van xả lũ, đưa mực nước trong lòng hồ đang ở mực nước chết.

Kiến nghị thu hồi giấy phép đối với thủy điện tích ‘bom nước’ lúc bão  - ảnh 1
 Đoàn công tác của Bộ Công thương trực tiếp kiểm tra hiện trường thủy điện Thượng Nhật - nơi liên tiếp vi phạm lệnh cấm tích nước của cơ quan Trung ương và UBND tỉnh TT-Huế.

Công ty cam kết phối hợp với chính quyền đia phương, các cơ quan chức năng trong việc phòng chống thiên tai đảm bảo an toàn về người, phương tiện, tài sản cho khu vực nhà máy và khu vực hạ du; cam kết thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của các cơ quan quản lý về công tác vận hành hồ, đập trong công tác vận hành đúng theo Quyết định số 1606/QĐ-TTg ngày 13/11/2019 của Thủ tướng chính phủ; Quy trình vận hành hồ chứa của thuỷ điện Thượng Nhật tại Quyết định số 2807/QĐ-UBND ngày 01/11/2019 của UBND tỉnh TT-Huế...

Báo cáo của chủ đầu tư luôn khẳng định "tuân thủ" các chỉ đạo về phòng chống thiên tai của tỉnh và cơ quan trung ương là vậy. Tuy nhiên, đoàn công tác của Bộ Công thương đã làm rõ nhiều vấn đề vi phạm, cũng như những tồn tại, vướng mắc tại dự án thủy điện này mà cụ thể là liên quan đến việc chưa vệ sinh lòng hồ, nguy cơ sạt lở, quy trình vận hành hồ đập, vấn đề bồi thường cho các hộ dân bị ảnh hưởng…

Qua quá trình kiểm tra, giám sát, đoàn công tác phát hiện thủy điện Thượng Nhật vi phạm khoản C, điều 16, Nghị định 134 của Chính phủ về lĩnh vực điện lực, an toàn đập thủy điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Cụ thể, thủy điện chưa lắp đặt hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn trên lưu vực hồ chứa và cũng không thực hiện quan trắc, xử lý số liệu quan trắc.  

Mặt khác, trong những đợt mưa lũ vừa qua, thủy điện Thượng Nhật không tuân thủ lệnh vận hành của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai & Tìm kiếm cứu nạn tỉnh TT-Huế về thực hiện mở tất cả cửa van để đảm bảo quy trình vận hành hồ đập. Thời điểm xảy ra cơn bão số 13, thủy điện Thượng Nhật có 2 lần mở cửa van “cho có”, mở không hoàn toàn, thiếu tuân thủ lệnh vận hành hồ đập.

Trong tháng 11/2020, thủy điện Thượng Nhật còn ngang nhiên tích nước mà không được sự cho phép của UBND tỉnh TT-Huế. Hành vi này đã vi phạm khoản a, điều 16 của Nghị định 134 Chính phủ về quy trình vận hành hồ chứa thủy điện được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt...

Qua kiểm tra hiện trường và trực tiếp làm việc với chủ đầu tư, đoàn công tác yêu cầu thủy điện Thượng Nhật tuân thủ mở hoàn toàn 5 cửa van đập tràn, khắc phục các tồn tại và thủ tục pháp lý liên quan về tích nước hồ chứa. Thực hiện nghiêm các yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật nhằm đảm bảo an toàn cho công trình và người dân, lắp đặt hệ thống thiết bị thông tin, cảnh báo an toàn cho đập và vùng hạ du, có phương án xử lý đảm bảo an toàn cho công trình trước tình trạng sạt trượt xuất hiện tại đây.

Theo ông Tô Xuân Bảo, Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp - Bộ Công thương, đoàn công tác sẽ lập biên bản xử lý hành chính trong lĩnh vực an toàn thủy điện đối với những sai phạm kể trên và sẽ kiến nghị, báo cáo với các cấp thẩm quyền để xem xét thu hồi giấy phép hoạt động điện lực đối với thủy điện Thượng Nhật.

Trước đó, như tin đã đưa, nhà máy thủy điện Thượng Nhật (huyện Nam Đông, TT-Huế) - do Công ty cổ phần Đầu tư thủy điện Miền Trung Việt Nam làm chủ đầu tư - dù nhận được yêu cầu tuân thủ xả nước phòng lũ liên quan ứng phó cơn bão số 13, theo Công điện của Chủ tịch UBND tỉnh TT-Huế, nhưng vẫn ngang nhiên tích nước ở cao trình 115 mét. Việc tích nước hồ chứa chưa được UBND tỉnh TT-Huế cho phép.