Chứng khoán MBS vừa có báo cáo ngành Ngân hàng với nhận định giá hiện tại đang ở mức hấp dẫn để đầu tư, đây là thời điểm để tích lũy.
Tín dụng sẽ tập trung vào các ngân hàng có khả năng hy sinh NIM hoặc có chất lượng tài sản vững chắc hơn
Theo Ngân hàng Nhà nước, tăng trưởng tín dụng ghi nhận đạt 6,25% vào ngày 16/8/2024, cách xa so với mục tiêu 14-15% trong năm 2024. MBS nhận định rằng tăng trưởng tín dụng được cải thiện kể từ tháng 4-2024 nhờ sự phục hồi của sản xuất.
Trong 7 tháng đầu năm, xuất nhập khẩu tăng lần lượt 15,7% và 18,5% dẫn tới thặng dư thương mại đạt 14,98 tỷ USD. Hoạt động sản xuất tăng trưởng ổn định liên tiếp trong 5 tháng với chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 11,2% so cùng kỳ đi cùng với chỉ số PMI duy trì ở mức 54,7 trong tháng 7. Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng được cải thiện nhanh hơn vào tháng cuối của Q2/2024 so với 5 tháng đầu năm cho thấy sự không chắc chắn trong các tháng tiếp theo.
Nhìn chung, nhóm NHTM quy mô lớn đang dẫn dắt tăng trưởng tín dụng của cả hệ thống trong khi tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng quốc doanh vẫn đang chậm vì hoạt động trả trước tăng mạnh nhờ lãi suất thấp.
MBS kỳ vọng tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống sẽ đạt mục tiêu 14% cho cả năm 2024 với kịch bản tăng trưởng GDP là 6,5% cho cả năm. Cho vay bán lẻ dự kiến sẽ phục hồi mạnh hơn trong 6 tháng cuối năm 2024 dẫn dắt bởi tài chính tiêu dùng, thẻ tín dụng và cho vay mua ô tô nhờ hiệu ứng từ lãi suất cho vay thấp. Tính đến 7 tháng đầu năm 2024, tổng doanh số bán lẻ ghi nhận mức tăng trưởng 8,7% so cùng kỳ. MBS tin rằng hoạt động cho vay mua nhà sẽ giữ tốc độ tăng trưởng tương tự như trong 6T2024 chủ yếu nhờ sự phục hồi của giao dịch bất động sản thứ cấp.
 |
| Tăng trưởng tín dụng năm 2024 của các ngân hàng theo dõi |
Đối với mảng khách hàng doanh nghiệp, MBS dự báo hoạt động nhập khẩu và xây dựng hạ tầng sẽ là động lực chính cho tăng trưởng tín dụng trong nửa cuối năm 2024. Đầu tư công và tư nhân nhích lên 2,3% trong 7T24 và 6,7% trong nửa đầu năm 2024. MBS kỳ vọng Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tăng cường giải ngân các dự án đầu tư công trong nửa cuối 2024 như sân bay Long Thành và cao tốc Bắc Nam để hoàn thành 95% kế hoạch Thủ tướng giao.
MBS kỳ vọng hoạt động nhập khẩu sẽ tăng 15-16% vào năm 2024, nhờ mức tăng trưởng 18,5% đạt được trong 7 tháng đầu năm 24. Trong khi đó, bất động sản đang phục hồi thấp hơn dự kiến dù MBS nhận thấy một số dấu hiệu phục hồi tích cực như (i) tỷ lệ hàng tồn kho trên tài sản của các công ty bất động sản tăng nhẹ trong 6T2024; (ii) doanh thu thuế liên quan đến đất đai tăng cao được ghi nhận trong 6T24 so cùng kỳ.
 |
| Tăng trưởng tín dụng của Top 15 ngân hàng lớn nhất tính đến 30/06/2024 (% so với cuối 2023) |
MBS kỳ vọng các ngân hàng có những đặc điểm sau sẽ đạt mức tăng trưởng tín dụng cao hơn trong thời gian còn lại của năm 2024: (1) có NIM cao hơn: một số ngân hàng có thể hy sinh (NIM) bằng cách giảm lãi suất cho vay, bao gồm: VPB, MBB, TCB và HDB. (2) Chất lượng tài sản vững chắc: các ngân hàng có chất lượng tài sản đã được kiểm chứng trong thời kỳ đại dịch Covid-19 (tính đến thời điểm hiện tại) sẽ có vị thế tốt hơn. Các ngân hàng này như ACB, VCB, TCB có thể vượt qua áp lực trích lập dự phòng trong các quý tới khi tín dụng tiếp tục tăng trưởng; (3) Tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ trong lịch sử: các ngân hàng chứng tỏ được khả năng hấp thụ tín dụng trong bối cảnh áp lực trả trước cao trong năm 2023 và 6T2024 có khả năng duy trì tăng trưởng. Khả năng phục hồi này đặc biệt có giá trị do nhu cầu yếu đã trải qua từ nửa cuối năm 2023 đến nay.
NIM trong năm 2024 dự kiến sẽ giảm ở hầu hết các ngân hàng
Lãi suất tiền gửi 12 tháng giảm xuống mức thấp lịch sử kể từ tháng 4/2023, cùng với việc NHNN cắt giảm lãi suất chính sách 4 lần. Các ngân hàng thương mại đã hạ lãi suất huy động ít nhất 200 – 330 điểm cơ bản cho đến Q2/2024, điều này sẽ phản ánh đầy đủ vào chi phí vốn (COF) năm nay.
 |
| Lãi suất huy động hiện tại và lãi suất cao nhất/thấp nhất của các ngân hàng kể từ năm 2023 |
Lãi suất huy động của một số ngân hàng cỡ vừa bắt đầu nhích lên từ tháng 4/2024 nhưng vẫn ở mức thấp. MBS dự phóng lãi suất huy động 12 tháng của các ngân hàng thương mại lớn có khả năng tăng thêm 50 điểm cơ bản lên 5,2% - 5,5% vào cuối năm 2024.
 |
| Các ngân hàng được theo dõi ghi nhận COF thấp hơn trong nửa đầu năm 24 so với năm 2023 |
Lãi suất huy động duy trì ở mức thấp và nhu cầu tín dụng yếu đã khuyến khích các ngân hàng giảm lãi suất cho vay và sẽ làm giảm NIM của hầu hết các ngân hàng trong 6T2024 so cùng kỳ. NIM cho 6T2024 của các ngân hàng niêm yết giảm 18 điểm cơ bản so cùng kỳ và 7 điểm cơ bản vào năm 2023, đạt 3,87%.
Theo quan sát của MBS, chi phí vốn (COF) của các ngân hàng MBS đang theo dõi đã giảm đáng kể trong 6T24 nhưng vẫn nhỏ hơn mức giảm của lợi suất tài sản (EAY). Theo MBS, lãi suất huy động sẽ tăng nhẹ trong nửa cuối năm 2024 khi một số ngân hàng đã tăng lãi suất trong thời gian gần đây. Do đó, MBS kỳ vọng lãi suất huy động sẽ tăng nhẹ trong nửa cuối năm 2024, trong khi lãi suất cho vay sẽ giữ nguyên hoặc giảm nhẹ trong nửa cuối năm 2024 để thu hút khách hàng. Nhìn chung, mức giảm của COF vẫn sẽ nhỏ hơn mức giảm của EAY khiến NIM của hầu hết các ngân hàng đều giảm trong năm 2024.
Ngoài ra, MBS tin rằng các ngân hàng có lợi thế về COF như HDB, TCB và VPB, có khả năng duy trì NIM trong nửa cuối năm 2024.
Năm 2025, giả định nhu cầu tín dụng cao hơn dẫn đến lãi suất cho vay cao hơn sẽ gúp phục hồi NIM của các ngân hàng trong khi COF sẽ được duy trì ở mức tương tự như năm 2024.
Lãi suất huy động duy trì ở mức thấp và nhu cầu tín dụng yếu đã khuyến khích các ngân hàng giảm lãi suất cho vay và sẽ làm giảm NIM của hầu hết các ngân hàng trong 6T2024 so cùng kỳ. NIM cho 6T2024 của các ngân hàng niêm yết giảm 18 điểm cơ bản so cùng kỳ và 7 điểm cơ bản vào năm 2023, đạt 3,87%.
 |
| Dự phóng NIM năm 2024 của các ngân hàng theo dõi |
Chất lượng tài sản được dự báo suy giảm tại cuối 2024 so với cuối Q2/2024
Chất lượng tài sản của các ngân hàng niêm yết suy giảm nhẹ trong Q2/2024 so với quý trước. Nợ xấu và nợ nhóm 2 đạt lần lượt 2,21% và 1,81%, lần lượt tăng 4 điểm cơ bản và giảm 29 điểm cơ bản so với quý trước. So với cuối 2023, mức này lần lượt tăng 28 điểm cơ bản và giảm 13 điểm cơ bản.
LLR tại cuối Q2/2024 đạt 81,5%, giảm 6% so với quý trước và 13,2% so với cuối 2023. Nợ nhóm 2 suy giảm đi cùng với LLR giảm theo nhưng NPL vẫn đang trong xu hướng tăng cho thấy áp lực gia tăng nợ xấu trong những quý tới là vẫn còn lớn. Ngoài ra, tăng trưởng tín dụng yếu trong 6T2024 (đạt 6% so với cuối 2023 toàn hệ thống) cũng đóng góp đáng kể vào sự suy giảm chất lượng tài sản.
Trong nửa cuối năm 2024, MBS dự báo NIM của hầu hết các ngân hàng sẽ đi ngang hoặc giảm nhẹ so với nửa đầu năm khiến thu nhập hoạt động của các ngân hàng giảm tốc. Do đó, các ngân hàng sẽ không còn nhiều dư địa cho việc trích lập dự phòng cũng như xử lý nợ xấu, từ đó MBS dự báo NPL của các ngân hàng tại cuối năm 2024 sẽ nhích nhẹ so với cuối Q2/2024. LLR cũng được dự báo sẽ giảm nhẹ do các phần lớn trích lập sẽ được dùng để xử lý nợ xấu.
Dự báo lợi nhuận của các ngân hàng theo dõi trong năm 2024 sẽ tăng trưởng 15,3%
Mặc dù NIM được kỳ vọng sẽ giảm nhẹ trong năm 2024 nhưng MBS vẫn duy trì dự báo rằng lợi nhuận sau thuế của các ngân hàng theo dõi sẽ tăng trưởng 15,3% so cùng kỳ. MBS kỳ vọng rằng việc giảm nhẹ chi phí trích lập cùng với CIR trong nửa cuối năm 2024 so với đầu năm sẽ bù đắp sự sụt giảm từ NIM, giúp tốc độ tăng trưởng lợi nhuận sau thuế được duy trì tương đương với nửa đầu năm.
 |
| Ước tính tăng trưởng lợi nhuận của các ngân hàng theo dõi trong năm 2024 |
Dự báo của MBS cũng cho thấy rằng nhóm NHTMCP có quy mô lớn có được mức tăng trưởng lợi nhuận tốt hơn so với nhóm NHTMNN và nhóm NHTMCP quy mô nhỏ do (i) nhóm này sẽ dẫn dắt tăng trưởng tín dụng toàn ngành trong khi nhóm NHTMNN sẽ giữ vai trò duy trì; (ii) NIM của nhóm NHTMCP quy mô lớn sẽ phục hồi mạnh mẽ hơn so với 2 nhóm còn lại nhờ chính sách giá linh hoạt hơn nhóm NHTMNN và có lợi thế về COF hơn so với nhóm NHTMCP quy mô nhỏ.
Bên cạnh đó, sự phục hồi từ các hoạt động thu ngoài lãi của nhóm NHTMCP quy mô lớn cũng sẽ mạnh hơn trong nửa cuối năm 2024.
 |
| Dự phóng chi phí trích lập dự phòng trong năm 2024 |