Cắt giảm thêm lãi suất, tốc độ phục hồi có thể nhanh hơn
Ngày 23/5, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ra quyết định 950/QĐ-NHNN giảm lãi suất điều hành từ ngày 25/5/2023. Theo đó, lãi suất cho vay qua đêm của NHNN đối với TCTD giảm từ mức 6,0%/năm xuống 5,5%/năm; lãi suất tái cấp vốn giảm từ mức 5,5%/năm xuống 5,0%/năm; lãi suất tái chiết khấu giữ nguyên ở mức 3.5%/năm.
Đồng thời, NHNN cũng có quyết định số 951/QĐ-NHNN thay đổi mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND có kỳ hạn từ 1-6 tháng từ mức 5,5%/năm xuống mức 5%/năm và sẽ được áp dụng từ ngày 25/5.
Hành động này của NHNN phù hợp với thông điệp gần đây rằng sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất nếu điều kiện thuận lợi. Chứng khoán VietCap (VCSC) cho rằng chính sách cắt giảm lãi suất này được hỗ trợ bởi lạm phát trong nước đang được kiểm soát, thanh khoản trong hệ thống ngân hàng được cải thiện và VND tăng giá so với USD kể từ đầu năm.
VCSC nhận thấy nhu cầu tín dụng từ khách hàng cá nhân tương đối yếu trong quý 1/2023, mà công ty chứng khoán này cho rằng một phần do môi trường lãi suất cao.
Đợt điều chỉnh lãi suất đầu tiên của NHNN được thực hiện vào tháng 3/2023 và do các đợt cắt giảm lãi suất điều hành có độ trễ về thời gian trước khi được phản ánh vào lãi suất cho vay, nên trước đây VCSC kỳ vọng các đợt cắt giảm lãi suất điều hành vào tháng 3 sẽ dần cải thiện nhu cầu tín dụng thay vì đột ngột.
Với việc cắt giảm thêm lãi suất vào hôm nay, VCSC tin rằng tốc độ phục hồi có thể nhanh hơn, hỗ trợ quan điểm của VCSC về nhu cầu tín dụng (đặc biệt từ khách hàng cá nhân) sẽ phục hồi trong nửa cuối năm 2023 và qua đó giúp mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% của NHNN trong năm 2023 trở nên khả thi hơn.
Nhìn chung, NHNN đã cắt giảm lãi suất điều hành thêm 100 điểm cơ bản kể từ đầu năm.
Nhóm ngành nào hưởng lợi từ giảm lãi suất huy động?
Với thông tin về việc tiếp tục giảm mức trần huy động ở mức 0,5%, Chứng khoán Mirae Asset đánh giá điều này sẽ tác động tích cực tới những nhóm ngành có tổng dư nợ vay ngắn hạn và dài hạn ở mức cao.
Có nhiều yếu tố tác động tới lợi nhuận trước thuế của các nhóm ngành, nhưng Mirae Asset dựa trên những lần tăng và giảm mức trần huy động trong 5 năm gần đây và thấy được sự tương quan khi lãi suất trong năm 2021 duy trì ở mức thấp và tăng nhẹ so với năm 2020 đã phần nào giúp cho lợi nhuận trước thuế gia tăng.
Ngược lại, NHNN liên tục tăng lãi suất từ 3,5%/năm lên 5%/năm đối với kỳ hạn 1-6 tháng trong năm 2022 cũng là một nguyên nhân khiến cho lợi nhuận các nhóm này biến động mạnh hầu hết điều ghi nhận mức giảm, ngoại trừ nhóm xây dựng vẫn có mức tăng nhẹ với 12,5%.
Dựa theo số liệu chốt năm 2022, Mirae Asset đưa ra 5 ngành hiện tại đang có mức vay nợ cao và dự báo sẽ hưởng lợi trong ngắn hạn trước quyết định giảm lãi suất này: Bất động sản, Thép, Thực phẩm, Nuôi trồng nông & hải sản và Xây dựng.
Mirae Asset giả định giảm lãi suất huy động có thể kỳ vọng lãi suất cho vay ngắn hạn của Ngân hàng cũng được kéo xuống mức thấp hơn 5%/năm (Mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa được áp dụng thực hiện từ ngày 15/3/202, theo quyết định số 314/QĐ-NHNN) và kỳ vọng xuống thấp hơn 11% đối với cho vay trung và dài hạn.
Với giả định như vậy, Mirae Asset đưa ra một số kịch bản về giảm lãi suất sẽ tác động tới cải thiện lợi nhuận trước thuế của một số ngành cho nửa cuối năm 2023.
Ước tính mức lãi suất cho vay giảm sẽ tác động tích cực gia tăng lợi nhuận trước thuế ở một số nhóm ngành có tỷ lệ nợ vay lớn:
Mirae Asset dùng lợi nhuận trước thuế 2022 làm cơ sở ước tính. Với kịch bản trung tính nhất ở mức giảm lãi suất cho vay xuống 0,5%, sẽ giúp cho ngành Thép có phần cải thiện tăng lợi nhuận trước thuế lớn nhất ở mức 4,2%, và nhóm thực phẩm có mức biến động thấp nhất với 1,1%.
Công ty chứng khoán này cũng lưu ý, có thể trong ngắn hạn việc giảm lãi suất phần nào sẽ giúp cho lợi nhuận của các nhóm ngành nêu trên được cải thiện bù đắp trong bối cảnh những yếu tố đầu vào có thể bị tác động tiêu cực bởi việc tăng giá điện 3% ngược chiều.