Sau khi Fed đưa ra quan điểm “diều hâu” hơn về thắt chặt chính sách tiền tệ ngày 21/09, tại phiên họp Chính phủ diễn ra vào sáng ngày 22/09, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) nghiên cứu nâng lãi suất điều hành và lãi suất huy động. Tuy nhiên, Thủ tướng yêu cầu NHNN tiếp tục nỗ lực giữ ổn định lãi suất cho vay, khuyến khích các ngân hàng tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay đối với một số lĩnh vực ưu tiên.
Trước những diễn biến có phần bất lợi trên thị trường quốc tế, chiều ngày 22/09, NHNN Việt Nam đã quyết định tăng 100 điểm cơ bản đối với một loạt các lãi suất điều hành chủ chốt, trong đó lãi suất tái cấp vốn tăng từ mức 4,0% lên 5,0%, lãi suất tái chiết khấu tăng từ mức 2,5% lên 3,5%, trần lãi suất cho vay qua đêm & thanh toán bù trừ tăng từ 5,0% lên 6,0%, và mức lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng tăng từ 4,0% lên 5,0%. Các mức lãi suất mới sẽ chính thức áp dụng từ ngày 23/9/2022.
VNDirect đánh giá hành động trên của NHNN Việt Nam là tương đối quyết liệt và kịp thời trước những thay đổi nhanh chóng trên thị trường tài chính quốc tế. Tuy vậy, VNDirect có đôi chút bất ngờ về mức tăng 100 điểm cơ bản lãi suất điều hành (cao hơn so với dự báo trước đó ở mức 50 điểm cơ bản cho năm 2022). Sau đợt tăng lãi suất lần này, VNDirect cho rằng ít có khả năng có thêm một đợt tăng lãi suất điều hành nữa trong năm 2022.
Với những động thái đó, VNDirect dự báo lãi suất tiền gửi có thể tăng thêm 30-50 điểm cơ bản từ mức hiện tại vào cuối năm 2022. Theo đó, lãi suất tiền gửi 12 tháng của NHTM (bình quân) tăng lên mức 6,1-6,3%/năm vào cuối năm 2022.
Sang năm 2023, VNDirect cho rằng đà tăng của lãi suất tiền gửi sẽ duy trì và dự báo lãi suất huy động tăng thêm 50 điểm cơ bản trong năm 2023, theo đó lãi suất tiền gửi 12 tháng của NHTM (bình quân) tăng lên mức 6,6-6,8%/năm vào cuối năm 2023, vẫn thấp hơn so với mức trước dịch là 7,0%/năm.
Còn Chứng khoán Bản Việt (VCSC) lưu ý rằng, đối với lãi suất tái cấp vốn, các công cụ chính sách này ít khi được NHNN sử dụng, khi đã kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng trong nền kinh tế chủ yếu thông qua hệ thống hạn mức tín dụng trong những năm gần đây.
Những điều chỉnh về trần lãi suất huy động này là cao hơn dự báo của VCSC đưa ra vào đầu năm kỳ vọng cho mức tăng trần lãi suất huy động thêm 50 điểm cơ bản lần lượt trong các năm 2022 và 2023. Tuy nhiên, khi quý 4/2022 đang đến gần và thực tế là cần có thời gian để những thay đổi về lãi suất được phản ánh đầy đủ vào chi phí huy động (COF) của các ngân hàng, VCSC tin rằng mức tăng trần lãi suất huy động cao hơn dự kiến này có thể tác động không quá đáng kể đến dự báo của VCSC đối với COF và biên lãi ròng (NIM) trong năm 2022.
Đối với năm 2023, như VCSC đã dự báo trần lãi suất huy động sẽ tăng lần lượt 50 điểm cơ bản vào năm 2022 và thêm 50 điểm cơ bản vào năm 2023. Ngoài ra, do phần lớn lãi suất cho vay đang được thả nổi, VCSC tin rằng các ngân hàng thương mại sẽ có thể kiểm soát được tác động lên NIM.