Phiên ngày 27/6, cổ phiếu ITA của CTCP Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (Tân Tạo, ITA) gây bất ngờ khi giảm sàn với khối lượng hàng triệu đơn vị. Kết phiên giao dịch 28/6, cổ phiếu tiếp tục bị bán sàn với khối lượng hơn 22 triệu đơn vị, giá giảm xuống 7.720 đồng/cp, khối ngoại gom 800 đơn vị.
Sự việc diễn ra sau thông tin doanh nghiệp bị tòa án mở thủ tục phá sản từ 2018 nhưng không công bố thông tin lan truyền trên khắp diễn đàn, mạng xã hội.
Trước diễn biến này, bà Đặng Thị Hoàng Yến (Maya Dangelas), Chủ tịch HĐQT đã có đơn cầu cứu. Cụ thể, bà Yến cho biết vào tháng 5 và 6, Sở giao dịch chứng khoán TP HCM, UBCK gửi nhiều công văn yêu cầu Tân Tạo công bố thông tin tòa án mở thủ tục phá sản.
Quyết định mở thủ tục phá sản căn cứ đơn yêu cầu của Công ty TNHH Thương mại dịch vụ xây dựng Quốc Linh. Đơn vị này không đề nghị thi hành án theo Luật Thi hành án dân sự mà yêu cầu mở thủ tục nhằm buộc Tân Tạo phải thanh toán theo bản án của tòa xét xử năm 2017 số tiền 21,4 tỷ đồng (nợ gốc 14,3 tỷ, tiền lãi 7,1 tỷ đồng) và xét xử lại năm 2021 là 27,7 tỷ đồng (nợ gốc 14,2 tỷ và lãi 13,5 tỷ đồng).
 |
| Bà Đặng Thị Hoàng Yến. |
Công ty đang đề nghị xem xét lại các bản phúc thẩm, sơ thẩm vì nhận thấy có nhiều sai phạm.
Đầu tiên, ITA cho biết giữa Công ty và Công ty Quốc Linh không có giao dịch kinh tế, ITA chỉ đóng vai trò là người có quyền và nghĩa vụ liên quan.
Cụ thể sự việc, CTCP Phát triển Đô thị Việt Nam (VietNam Land) và Công ty Quốc Linh đã ký các Hợp đồng kinh tế để bơm cát san lấp khu Công nghiệp Tân Đức.
Tuy nhiên, đến tháng 5/2020, Tổng Giám đốc VietNam Land đã bị sa thải vì móc nối với các nhà thầu, kê khống khối lượng lên nhiều lần rồi rút tiền chia nhau. Hiện, Tổng Giám đốc này đã bỏ trốn về Mỹ. Mặt khác, trong quan hệ kinh tế giữa VietNam Land và Quốc Linh, VietNam Land đã thanh toán cho Công ty Quốc Linh tổng cộng hơn 39 tỷ đồng.
Dù vậy, đến ngày 9/12/2011, Công ty Quốc Linh lại có đơn khởi kiện VietNam Land tại Toà án nhân dân huyện Đức Hoà, Long An, yêu cầu VietNam Land phải trả cho Công ty Quốc Linh số tiền hơn 14 tỷ đồng (bao gồm tiền nợ gốc, tiền phạt vi phạm Hợp đồng và tiền mua vật tư xây dựng).
Đến ngày 20/9/2014, ITA bắt đầu bị liên đới sau khi Công ty Quốc Linh có Đơn khởi kiện bổ sung với nội dung yêu cầu ITA thanh toán cho Công ty Quốc Linh số tiền hơn 14 tỷ đồng vì ITA đang sở hữu, hưởng lợi cát của Công ty Quốc Linh. Nếu ITA không thực hiện việc trả tiền thì đề nghị Toà án tuyên huỷ Hợp đồng bán cát ngày 30/12/2009 để Công ty Quốc Linh thu hồi số cát chưa thanh toán.
Trong quá trình xét xử, ITA đã yêu cầu Công ty Quốc Linh xác định rõ vị trí đã thực hiện san lấp để ITA cho xét nghiệm mẫu cát đất san lấp tại vị trí này và đối chứng với mỏ đất mà Công ty Quốc Linh đã khai rằng họ mua để thực hiện hợp đồng san lấp.
Tuy nhiên, cả 3 lần ra hiện trường trước sự làm chứng của Công ty Tư vấn giám sát, ITA, VietNam Land và các nhân sự an ninh giám sát công tác san lấp, Công ty Quốc Linh đều không chỉ ra được vị trí bơm cát mà họ đang khởi kiện đòi nợ.
Dù vậy, ITA lại nhận được biên bản của Quốc Linh được 1 thẩm phán toà án tự ký xác nhận Công ty Quốc Linh có san lấp cho khu Tân Đức. Bà Yến cho rằng tài liệu này là giả mạo và trái pháp luật.
Bên cạnh đó, ITA còn yêu cầu Quốc Linh nộp các Báo cáo thuế của các năm 2010, 2011 để chứng minh nguồn mua cát, thuê sà lan vận chuyển từ mỏ đất về khu Tân Đức và doanh thu từ Tân Đức. Tuy nhiên Toà án đã bác bỏ yêu cầu này của ITA.
Cũng trong đơn kêu cứu, bà Yến cho rằng, toàn bộ biên nhận san lấp cát Quốc Linh trình lên Toà bị sửa ngày tháng và người thụ hưởng là ông Huỳnh Một - là cha vợ của Giám đốc Công ty Quốc Linh và ông Huỳnh Một cũng là một nhà thầu của VietNam Land đã được thanh toán từ những năm trước. Ngoài ra, các hồ sơ công nợ hoàn toàn chỉ có chữ ký giả mạo, không có con dấu theo quy định hồ sơ nghiệm thu thanh toán của Công ty bao gồm: Công ty Tư vấn giám sát Phương Nam, Chủ đầu tư, VietNam Land và Công ty Quốc Linh.
Chủ tịch ITA cho biết, dù có những dấu hiệu bất thường nêu trên nhưng đến ngày 16/01/2017, Toà án nhân dân huyện Đức Hoà tuyên Bản án sơ thẩm buộc ITA liên đới cùng VietNam Land có trách nhiệm thanh toán cho Công ty Quốc Linh số tiền hơn 21 tỷ đồng (gồm hơn 14 tỷ đồng nợ gốc và hơn 7 tỷ đồng lãi vay).
Bản án được đưa ra là do Toà án bác bỏ công nhận các Uỷ nhiệm chi ITA đã chuyển tiền qua ngân hàng thanh toán cho VietNam Land. Lý do Toà bác bỏ bởi Uỷ nhiệm chi là vì không ghi rõ thanh toán cho hợp đồng nào trong khi đó Công ty Tân Tạo chỉ có hợp đồng duy nhất san lấp với VietNam Land tại thời điểm 2010.
Sau quyết định của Toà án nhân dân huyện Đức Hoà, ITA đã có đơn kháng cáo phúc thẩm gửi đến Toà án nhân dân tỉnh Long An nhưng đến tháng 5/2017, Bản án phúc thẩm đưa ra cũng không thay đổi nhiều so với Bản án sơ thẩm trước đó.
Tiếp đến tháng 6/2017, ITA tiếp tục có Đơn đề nghị xem xét vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm gửi Toà án nhân dân Cấp cao tại TP.HCM. Kết quả, ngày 4/07/2019, Toà án nhân dân Cấp cao tại TP.HCM đã có quyết định huỷ toàn bộ 2 Bản án sơ thẩm và phúc thẩm, đồng thời đưa về xét xử lại từ cấp sơ thẩm.
Dù vậy, bà Yến cho biết kết luận của Toà án nhân dân huyện Đức Hoà tại ngày 18/9/2020 vẫn là ITA phải liên đới cùng VietNam Land trả nợ cho Công ty Quốc Linh số tiền gốc và lãi là gần 28 tỷ đồng. Nguyên nhân là bởi Tổng giám đốc bỏ trốn của VietNam Land là chồng cũ của Chủ tịch ITA nên Công ty phải có trách nhiệm.
ITA lặp lại quy trình như lần trước khi nộp đơn phúc thẩm cho Toà án nhân dân tỉnh Long An, tuy nhiên kết quả vẫn không thay đổi. Công ty này một lần nữa gửi đơn kháng nghị lên Toà án nhân dân Cấp cao tại TP.HCM vào ngày 2/2/2021 nhưng đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi từ phía cơ quan chức năng.
Theo Chủ tịch ITA – bà Đặng Thị Hoàng Yến, việc buộc phá sản ITA lộ rõ sự vô lý đến kinh ngạc. Theo đó, ITA có tổng giá trị tài sản là 13.273 tỷ đồng và là Công ty niêm yết, vậy mà chỉ vì một khoản giả mạo chiếm chưa tới 0,2% tổng giá trị tài sản, các cơ quan chức năng lại buộc ITA phải công bố phá sản.