Nhắc đến các biểu tượng văn hóa nổi tiếng của Nhật Bản không thể không nhắc đến búp bê Daruma. Đây là một con búp bê thường được làm bằng gỗ sơn màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn, được nhiều gia đình Nhật bày trong nhà với ước mong thịnh vượng.
Tạo hình của tất cả các con búp bê Daruma đều mang đặc điểm chung là có đôi mắt trắng xóa, không có chân tay, râu và lông mày dày và cong, nét mặt khá “cáu kỉnh”.
Theo truyền thống, sau khi sở hữu một con Daruma, người Nhật sẽ ước một điều ước và dùng bút lông vẽ một con mắt bằng màu đen. Nếu mong ước này trở thành hiện thực, họ sẽ vẽ nốt con mắt kia.
Giống như con lật đật, Daruma tròn xoe, có phần dưới nặng, phần trên nhẹ nên giữ thăng bằng rất tốt. Dù bị xô đẩy hay quăng quật thế nào thì nó cũng trở về dáng đứng thẳng ban đầu. Vì vậy búp bê Daruma còn được coi là biểu tượng cho sự phục hồi.
Người Nhật thường mua búp bê Daruma làm quà tặng, đặc biệt là cho người ốm, và du khách nước ngoài đến đất nước này cũng hay chọn Daruma làm quà lưu niệm. Nhưng không nhiều người biết về một sự thật đáng sợ của con búp bê này.
Theo đó, Daruma chính là hình ảnh mang tính tượng trưng của đức Bồ Đề Đạt Ma (Daruma là phiên âm tên gọi Đạt Ma của người Nhật), người sáng lập ra Phật giáo Thiền tông, tông phái Phật giáo có tầm quan trọng đặc biệt của Phật giáo Nhật Bản.
Truyền thuyết xưa kể rằng tay và chân của Bồ Đề Đạt Ma đã thoái hóa sau khi dành 9 năm ngồi thiền trong hang động. Vị tổ sư này cũng cắt bỏ mí mắt để nhắc nhở mình sau khi ngủ quên trong lúc thiền. Sau đó, mí mắt ông rơi xuống đất và hóa thành cây trà xanh đầu tiên ở Trung Hoa.
Từ tích truyện này, người Nhật sáng tạo ra loại búp bê mang hình tổ sư Đạt Ma ngồi thiền. Việc vẽ mắt cho Daruma được coi là gắn lại mí mắt để búp bê “phục hồi thị lực”. Nhưng người ta chỉ vẽ một bên, để Daruma buộc phải thực hiện điều ước nếu muốn có cả hai con mắt.
Và khi toại nguyện, chủ nhân búp bê Daruma mới vẽ nốt con mắt còn lại cho nó như một sự đền đáp...
