Nhắc đến bom nguyên tử, mọi người sẽ nghĩ đến một thứ vũ khí hủy diệt khủng khiếp, có thể xỏa sổ một thành phố chỉ trong chốc lát. Theo các tư liệu lịch sử, ý tưởng chế tạo bom nguyên tử đã được các nhà quân sự của phe Đồng Minh đưa ra từ đầu năm 1939, năm Thế chiến II bùng nổ.
Khi đó, nhà vật lý lưu vong người Italia Enrico Fermi đã gặp gỡ các quan chức hải quân Mỹ tại Đại học Columbia để thảo luận về việc sử dụng các vật liệu phân hạch cho mục đích quân sự.
Sau đó ít lâu, nhà khoa học thiên tài Albert Einstein viết thư cho Tổng thống Franklin Roosevelt để ủng hộ một lý thuyết cho rằng phản ứng hạt nhân dây chuyền không kiểm soát nhiều khả năng có thể làm cơ sở cho một loại vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Đến tháng 2/1940, chính phủ Mỹ đã cấp tổng cộng 6.000 USD để tiến hành nghiên cứu. Nhưng đến đầu năm 1942, khi biết Đức cũng đang nghiên cứu cách chế tạo bom uranium, giới hạn về nguồn lực dành cho dự án đã được Mỹ dỡ bỏ.
Chuẩn tướng Leslie R. Groves, vốn là một kỹ sư, được giao nhiệm vụ phụ trách dự án. Ông đã tập hợp các bộ óc khoa học vĩ đại nhất và nghiên cứu cách khai thác sức mạnh của các nguyên tử như một thứ vũ khí đem lại chiến thắng.
Được đặt tên là Manhattan, nơi cuộc nghiên cứu bắt đầu, dự án được tiến hành trên nhiều địa điểm trong thời kỳ đầu của hoạt động thăm dò mang tính lý thuyết. Đại học Chicago, các phản ứng phân hạch dây chuyền đầu tiên đã khởi động thành công.
Sau đó dự án được chuyển tới sa mạc New Mexico. Tại đây, hố sâu ngăn cách giữa lý thuyết và thực nghiệm đã không còn, khi những vấn đề như tạo ra được một vụ nổ hạt nhân và thiết kế một quả bom có thể chuyên chở được giải quyết.
Vào sáng ngày 16/7/1945, quả bom nguyên tử đầu tiên đã được kích nổ trên sa mạc New Mexico, cách thành phố Santa Fe gần 200 km về phía Nam.
Các nhà khoa học và một vài quan chức đã phải di chuyển ra cách bãi thử hơn 9 km để chứng kiến đám mây hình nấm phát ra ánh sáng chói lọi bốc lên cao hơn 12 km. Vụ nổ tạo ra sức tàn phá tương đương 15 đến 20 nghìn tấn thuốc nổ TNT.
Cho tới thời điểm đó, tổng chi phí dành cho Dự án Manhattan đã lên tới 2 tỉ USD, tương đương khoảng 26 tỉ USD hiện tại.
Chưa đầy một tháng sau vụ thử bom hạt nhân đầu tiên, Nhật Bản trở thành quốc gia đầu tiên, và duy nhất cho đến nay, nếm mùi bom hạt nhân, khi hai quả bom nguyên tử được thả xuống Hiroshima và Nagasaki trong hai ngày 6 và 9/8/1945.
