Ở các quốc gia Đông Á như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, nói đến “ Ông Tơ bà Nguyệt”, người đời sẽ liên tưởng ngay đến chuyện se duyên cho lứa đôi. Vậy “ông Tơ” và “bà Nguyệt” là ai?
Theo sử sách, hai nhân vật này xuất xứ từ một điển đích của Trung Hoa cổ. Cụ thể, vào đời nhà Đường, có một người tên Vi Cố đi kén vợ thì thấy một ông già quắc thước, râu trắng như cước và một bà lão ngồi trên hai bậc đá.
Anh ta hỏi tên, ông già bảo mình là lão Tơ, còn kia là bà Nguyệt, hai vị thần chuyên xe duyên cho lứa đôi. Họ có cuốn sách chép tên những người sẽ lấy nhau và túi đựng những sợi chỉ hồng để buộc chân khiến hai người ở bên nhau, không sao gỡ ra được.
Vi Cố tò mò hỏi mình phải lấy ai, ông cụ chỉ một đứa bé khoảng ba tuổi ở trong tay một người đàn bà chột mắt đang đem rau ra bán ở chợ. Vi Cố nổi giận, sai người đâm bé gái ấy, nhưng bé gái chỉ bị thương.
14 năm sau Vi Cố lấy vợ, là con một ông quan lớn trong vùng. Cô gái rất xinh đẹp, nhưng trên cơ thể một vết sẹo lớn, đúng chỗ bé gái năm xưa bị Vi Cố cho người đâm.
Hỏi vợ mình về vết sẹo, Vi Cố bàng hoàng khi biết cô chính là đứa bé mình suýt giết chết, còn người đàn bà chột mắt năm xưa chỉ là bà vú làm cho gia đình cô. Chuyện này khiến Vi Cố vô cùng ân hận.
Để chuộc lại lỗi lầm, Vi Cố hết lòng giúp đỡ các cặp đôi nên vợ chồng, giống như ông Tơ, bà Nguyệt từng giúp mình. Từ đó, người đời dùng danh xưng "ông Tơ" và "bà Nguyệt" để chỉ những người giúp mai mối cho người khác...
